Στο πρόσφατο περιφερειακό συμβούλιο παρουσιάσθηκε και εγκρίθηκε το επιχειρησιακό ενεργειακό σχέδιο 2015-2019 Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Στο πολυσέλιδο κείμενο αποτυπώνονται οι θέσεις της Περιφερειακής Αρχής στα ζητήματα που σχετίζονται με την λιγνιτική παραγωγή, τη λειτουργία και δραστηριότητα της ΔΕΗ ΑΕ, χωρίς να λείπουν αναφορές στις ΑΠΕ, στον αγωγό φυσικού αερίου ΤΑΡ που θα διέλθει και από την περιφέρεια.
Είναι γνωστό ότι η σημερινή περιφερειακή αρχή αδιάκοπα διατυμπανίζει το σλόγκαν «η ενέργεια και τα νερά είναι αδιαπραγμάτευτα δημόσια, κοινωνικά αγαθά», σλόγκαν που είχε κάνει σημαία και προεκλογικά. Όπως σημαία είχε και έχει τη διεκδίκηση φθηνότερου τιμολογίου ηλεκτρικού ρεύματος κατά 30% για τα νοικοκυριά και κατά 50% για της επιχειρήσεις της Δυτικής Μακεδονίας. Επανειλημμένα έχει αναφερθεί η ταύτιση απόψεων στα θέματα της ενέργειας, της ΔΕΗ ΑΕ μεταξύ περιφερειακής αρχής και συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. «Έχουμε κοινά προτάγματα» αναφέρει συχνά ο περιφερειάρχης.
Το όραμα της περιφέρειας για την ενέργεια αποδεικνύει με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο ότι το σύνθημα περί «ενέργειας κοινωνικού αγαθού» είναι φούσκα, δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα που βιώνουν οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ και οι κάτοικοι της περιοχής. Οι θέσεις-διεκδικήσεις της περιφερειακής αρχής δεν οδηγούν σε θετικές για τα λαϊκά στρώματα αλλαγές αυτής της πραγματικότητας.
Σήμερα, η ΔΕΗ ΑΕ είναι τεμαχισμένη, μετοχοποιημένη, εισηγμένη στο Χρηματιστήριο. Το 49% των μετοχών βρίσκεται σε ιδιώτες, ενώ και ένα 17% από το ποσοστό συμμετοχής του κράτους βρίσκεται στο ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο όχι μόνο δεν καταργείται αλλά αναβαθμίζεται. Η ΔΕΗ δραστηριοποιείται σε μια απελευθερωμένη αγορά ενέργειας στην οποία ανταγωνίζεται άλλες επιχειρήσεις. Τη δραστηριότητα της ΔΕΗ καθοδηγεί το κυνήγι του κέρδους, η διατήρηση της δεσπόζουσας θέσης έναντι των ανταγωνιστών της. Παραπέρα, στη σημερινή «δημόσια» ΔΕΗ κυριαρχεί το καθεστώς των εργολαβιών σε όλη την κλίμακα της παραγωγής και όχι μόνο. Από τα παραπάνω, η περιφερειακή αρχή δεν αμφισβητεί απολύτως τίποτα.
Από πού και ως που λοιπόν είναι δημόσιο, κοινωνικό ένα αγαθό στην ιδιοκτησία του οποίου κουμάντο κάνουν μέτοχοι, ιδιώτες παραγωγοί, εργολάβοι με μαέστρο τον συλλογικό εκφραστή τους, το κράτος που εξυπηρετεί συνολικά τα συμφέροντά τους;
«Ο ορυκτός πλούτος είναι κτήμα όλων των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας» αναφέρει το κείμενο, θέση που επεξηγώντας παρακάτω αναφέρει: «Η ΔΕΗ πρέπει να έχει το κανονιστικό πλαίσιο και έλεγχο της εξορυκτικής δραστηριότητας και σε περίπτωση που οποιοσδήποτε ιδιώτης θέλει να ασχοληθεί με την εξορυκτική δραστηριότητα αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί με άλλο καθεστώς πχ να ακολουθείται η οδός της υπεργολαβίας με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και όρους». Λίγο-πολύ η περιφερειακή αρχή ισχυρίζεται το εξής απίστευτο: η εποπτεία και ο έλεγχος από το κράτος της διαδικασίας παραγωγής είναι αυτή που προσδίδει την ιδιότητα του δημόσιου-κοινωνικού στο αγαθό της ενέργειας… Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το ταλέντο της αρχής να συσκοτίζει την πραγματικότητα, να κάνει το μαύρο άσπρο. Σε αυτό άλλωστε υπάρχει ευγενής άμιλλα με την συγκυβέρνηση την οποία στηρίζει και από την οποία στηρίζεται.
Έπειτα από όλα αυτά είναι προφανές ότι κουβέντα δεν γίνεται για το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΑΠΕ, ειδικά των αιολικών που είναι εγκατεστημένα στους ορεινούς όγκους της περιοχής και ανήκουν σε μεγάλα επιχειρηματικά σχήματα. ΑΠΕ που χρηματοδοτούνται απευθείας από το λαό μέσω του απαράδεκτου ΕΤΜΕΑΡ στα τιμολόγια της ΔΕΗ.
Σε σχέση με τον αγωγό ΤΑΡ, «έργο με μεγάλη γεωπολιτική και αναπτυξιακή αξία, που θα προσδώσει προστιθέμενη αξία στην ενεργειακή δομή της Περιφέρειάς μας», υπενθυμίζουμε ότι το κοίτασμα του αζέρικου αερίου ανήκει σε επιχειρήσεις κολοσσούς, ότι η κοινοπραξία του αγωγού ΤΑP επίσης απαρτίζεται από μεγαθήρια. Ότι στη ΔΕΣΦΑ, που θα είναι αρμόδια σε τυχόν παροχή φυσικού αερίου στην περιοχή, τον πρώτο λόγο θα έχει η αζέρικη SOCAR, ιδιωτικοποίηση που προχωρά κανονικά και από τα αριστερά. Σε αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να διασφαλιστεί η φθηνή τιμή του φυσικού αερίου. Ενώ η διέλευση του αγωγού εμπλέκει ακόμα πιο βαθιά τη χώρα στους οξύτατους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς με επίκεντρο και την ενέργεια.
Στο πολυσέλιδο κείμενο, δεν υπάρχει η παραμικρή αναφορά στους εργαζόμενους στην ενέργεια, στη ΔΕΗ. Δεν υπάρχει διεκδίκηση μαζικών προσλήψεων, μόνιμου και σταθερού χαρακτήρα. Δεν υπάρχει αναφορά στο απαράδεκτο εργασιακό καθεστώς των εργατών στις εργολαβίες, στην ανάγκη να καταργηθούν οι εργολαβίες. Δεν υπάρχει διεκδίκηση αυξήσεων στους μισθούς, ανάκτησης των απωλειών που είχαν οι εργαζόμενοι τα τελευταία χρόνια. Και δεν υπάρχει αναφορά γιατί οι θέσεις της περιφέρειας δεν εκκινούν από την σκοπιά της υπεράσπισης των εργατικών- λαϊκών συμφερόντων. Αυτό αποτυπώνεται και στα ποσοστά μείωσης των τιμολογίων που διεκδικεί η περιφέρεια (30% για το λαό, 50% για τις επιχειρήσεις). Πάνω από όλα είναι οι επιχειρήσεις η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, πάνω στα συντρίμια των εργατικών δικαιωμάτων. Και όταν λένε επιχειρήσεις δεν εννοούν τα μικρομάγαζα, αλλά τις μεγάλες επιχειρήσεις που υπάρχουν ή άλλες που ενδιαφέρονται για επενδύσεις στην περιοχή.
Εν τέλει, το ενεργειακό σχέδιο της περιφέρειας δεν είναι υπέρ του λαού. Δεν το καθιστούν φιλολαϊκό ούτε τα συνθήματα (καμία σχέση με την πραγματικότητα) για την ενέργεια κοινωνικό αγαθό, ούτε η αντίθεση με τον νόμο για τη μικρή ΔΕΗ, ούτε η διεκδίκηση της κατασκευής της μονάδας V στην Πτολεμαΐδα.
Ρεαλιστική λύση υπέρ του λαού είναι η κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων. Μόνο ο Ενιαίος Κρατικός Φορέας Ενέργειας, στα πλαίσια μιας άλλης εξουσίας που δε θα υπηρετεί την κερδοφορία του κεφαλαίου, μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της παραγωγής ενέργειας, χωρίς εξαρτήσεις από το εγχώριο και το πολυεθνικό κεφάλαιο και τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις.
Σε αυτές τις συνθήκες, η ενέργεια θα τεθεί στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων, η περιοχή θα αναπτυχθεί προς όφελος των εργαζομένων και θα εξασφαλίσει μόνιμη δουλειά για όλους με πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.