Στις 15 του μήνα «κλειδώνουν» τα προϊόντα που θα αποτελέσουν το «σαρακοστιανό καλάθι» και μια εβδομάδα αργότερα θα τεθούν στη διάθεση των καταναλωτών.

Επί της ουσίας μιλάμε για τρόφιμα που καταναλώνονται όχι μόνο την Καθαρή Δευτέρα αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια της νηστείας ως το Πάσχα. Κι αυτό σημαίνει ότι τα προϊόντα που θα ενταχθούν στο «καλάθι», θα παραμείνουν εκεί με ειδικό καθεστώς τιμών ως τις 16 Απριλίου.

Οι διαβουλεύσεις του υπουργείου Ανάπτυξης με τα super markets βρίσκονται σε εξέλιξη, ωστόσο ήδη υπάρχει μια λίστα τροφίμων προς ένταξη στο «καλάθι». Αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι όπως ακριβώς έγινε τα Χριστούγεννα, δεν υπάρχει διάθεση και πρόθεση να «ξεχειλώσει» το «καλάθι», αλλά να συμπεριληφθούν προϊόντα ευρείας κατανάλωσης αυτήν την περίοδο. Με αυτά τα δεδομένα, στο «καλάθι» αναμένεται να συμπεριληφθούν:

Ταραμάς

Χαλβάς

Οστρακοειδή (μύδια κ.λ.π.)

Καλαμάρια

Υπό συζήτηση είναι αν μπορούν να προστεθούν κονσέρβες (π.χ. σαρδέλες ή ντολμαδάκια), αλλά σε κάθε περίπτωση τα προϊόντα που θα μπουν στο “καλάθι” θα είναι κατεψυγμένα ή/και συσκευασμένα, καθώς οι τιμές στα νωπά δεν είναι εύκολα ελέγξιμες. Επιπλέον, αυτό το ειδικό “καλάθι” θα ισχύει μόνο για τα super markets- όπως δηλαδή συνέβη και τα Χριστούγεννα- αφήνοντας τα ιχθυοπωλεία και τις Κεντρικές Αγορές να λειτουργήσουν με τους δικούς τους κανόνες.

ΕΛΣΤΑΤ: Στα κατεψυγμένα οι μεγαλύτερες αυξήσεις

Η παρέμβαση θεωρείται επιβεβλημένη, καθώς σύμφωνα με τις μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ, στα κατεψυγμένα καταγράφονται και οι μεγαλύτερες αυξήσεις. Συγκεκριμένα, το Δεκέμβριο ενώ οι αυξήσεις στα νωπά ψάρια ήταν οριακές (0,2%) σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2021, στα κατεψυγμένα ψάρια έφτασαν στο 9,8%. Όσο για τα θαλασσινά, οι αυξήσεις στα νωπά ήταν 8% και στα κατεψυγμένα ήταν 13%.

Οι αυξήσεις στα θαλασσινά είναι μόνο μια παρωνυχίδα, καθώς όπως προκύπτει από τις πρώτες εκτιμήσεις της Eurostat για τον Ιανουάριο, ο δείκτης των τροφίμων πανευρωπαϊκά έχει σταθερά ανοδική πορεία. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ οι αυξήσεις τον περασμένο Αύγουστο “’έτρεχαν” με 10,6%, τον Ιανουάριο επιτάχυναν με 14,1%.

Υπάρχει, όμως, ένα ακόμα στοιχείο, που επιβεβαιώνει ότι βρισκόμαστε στον κύκλο των δευτερογενών επιπτώσεων από τις αυξήσεις στην ενέργεια και τις πρώτες ύλες. Στα επεξεργασμένα τρόφιμα οι αυξήσεις διογκώνονται (14,9% τον Ιανουάριο), καθώς η διαδικασία στη μεταποίηση εξακολουθεί να επιβαρύνεται από τις υψηλές τιμές του ρεύματος και το κόστος των συσκευασιών. Αντιθέτως, στα νωπά τρόφιμα από το Νοέμβριο και μετά οι αυξήσεις αμβλύνονται (11,6%).

Πανευρωπαϊκό το πρόβλημα των ακριβών τροφίμων

Το πρόβλημα των ακριβών τροφίμων είναι σαφώς πανευρωπαϊκό, ωστόσο στα καθ’ ημάς διογκώνεται, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, οι δαπάνες των ελληνικών νοικοκυριών για τρόφιμα πριν καν μπούμε στην ενεργειακή κρίση, ανέρχονταν στο 13% του ΑΕΠ, που είναι το 3ο υψηλότερο ποσοστό.

Σαφώς υψηλότερη από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι και η δαπάνη για τρόφιμα, ως ποσοστό του συνόλου των δαπανών ενός νοικοκυριού. Από τις μετρήσεις της Eurostat προκύπτει, λοιπόν, ότι στην Ελλάδα το 18,1% των δαπανών αφορούν στη διατροφή κι αυτό σημαίνει πολύ απλά ότι οι μεταβολές στις τιμές των τροφίμων πιέζουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς.

Ακόμα μεγαλύτερη είναι η πίεση στα χαμηλότερα εισοδήματα. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ, τα τρόφιμα “απορροφούν” το 35,1% των μηνιαίων δαπανών των φτωχών νοικοκυριών.