Η κατάθεση στη Βουλή του πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών, δικαίωσε απολύτως όσους μιλούσαν για το «γρίφο» του νέου ΕΝΦΙΑ.

Σε μόλις 10 άρθρα, ο πολυσυζητημένος φόρος δεν υπέστη απλώς ένα λίφτινγκ, αλλά αναδόμηση, καθώς έπρεπε να υπηρετήσει τρεις στόχους.

Οι τρεις στόχοι του νέου ΕΝΦΙΑ:
1) να απορροφήσει τις επιβαρύνσεις από τη μεγάλη αύξηση των αντικειμενικών αξιών σε πάνω από τις μισές περιοχές της χώρας και ειδικά στις αποκαλούμενες «λαϊκές» ζώνες 2) να «ξηλώσει» το Συμπληρωματικό Φόρο χωρίς, όμως, να αφήσει στο απυρόβλητο τους «έχοντες» 3) να πετύχει τα δύο προηγούμενα με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο.

Η απόφαση του υπουργείου Οικονομικών να διαθέσει 350 εκ ευρώ από τις διαφαινόμενες υπερεισπράξεις των εσόδων, ακύρωσε τον 3ο στόχο και διευκόλυνε τους άλλους δύο.

Από την πρώτη κιόλας ματιά αντιλαμβάνεται κανείς ότι στον πυρήνα του νέου ΕΝΦΙΑ βρίσκεται η νέα κλίμακα, που διαθέτει 9 κλιμάκια αντί των 12 που υπήρχαν πέρσι. Επί της ουσίας εδώ λειτούργησε το πρώτο αμορτισέρ κυρίως για τα νοικοκυριά σε περιοχές με χαμηλή Τιμή Ζώνης, τα οποία κινδύνευαν με αύξηση φόρου ως 40% λόγω αύξησης αντικειμενικών αξιών και αλλαγής κλιμακίου στον ΕΝΦΙΑ. Είναι ενδεικτικό ότι ο πρώτος συντελεστής (2) καλύπτει, πλέον, περιοχές με Τιμή Ζώνης ως 750 ευρώ (αντί 500 ευρώ πέρσι), ενώ ανάλογες παρεμβάσεις έγιναν στα επόμενα 2 κλιμάκια, που καλύπτουν περιοχές με Τιμή Ζώνης ως 2.500 ευρώ (αντί 1.500 ευρώ πέρσι), δηλαδή νοικοκυριά κατά τεκμήριο μεσαίων εισοδημάτων.

Εδώ κρίθηκε αναγκαία άλλη μια… ντρίπλα. Πολλές περιοχές στην Περιφέρεια, αλλά και υποβαθμισμένες περιοχές στο κέντρο της Αθήνας, κινδύνευαν με σοκ στον υπολογισμό του φόρου, καθώς λόγω της αύξησης της αντικειμενικής αξίας περνούσαν για μερικά ευρώ το “σκαλοπάτι” για το επόμενο κλιμάκιο. Αποφασίστηκε, λοιπόν, για τέτοιες περιοχές, αν μετά την αναπροσαρμογή της αντικειμενικής αξίας η «απόσταση» από το προηγούμενο κλιμάκιο είναι μικρότερη από 50 ευρώ, ο ΕΝΦΙΑ να υπολογίζεται με το συντελεστή του χαμηλότερου κλιμακίου.

Ο στόχος της απορρόφησης των επιβαρύνσεων από τις νέες αντικειμενικές αξίες επιτυγχάνεται και με έναν ακόμα τρόπο: τη διεύρυνση των κλιμακίων, επί των οποίων υπολογίζεται η μεγαλύτερη δυνατή έκπτωση του φόρου, δηλαδή το 30%. Ειδικότερα, ενώ πέρσι η έκπτωση του 30% κάλυπτε ακίνητα αξίας ως 60.000 ευρώ, φέτος καλύπτει ακίνητα αξίας ως 100.000 ευρώ, δηλαδή τη μεγάλη μάζα των νοικοκυριών.

ΕΝΦΙΑ: Η νέα κλίμακα εκπτώσεων
για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 100.000 ευρώ, κατά ποσοστό 30%
για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 150.000 ευρώ, κατά ποσοστό 25%
για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 250.000 ευρώ, κατά ποσοστό 20%
για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 300.000 ευρώ, κατά ποσοστό 15%
για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 400.000 ευρώ, κατά ποσοστό 10%
Σε αυτήν την κλίμακα των εκπτώσεων «κρύβεται» ο δεύτερος στόχος: με την κατάργηση του Συμπληρωματικού Φόρου, που επιβαλλόταν σε ακίνητη περιουσία άνω των 250.000 ευρώ, οι «έχοντες» να μην έχουν την ίδια ακριβώς αντιμετώπιση με τους υπόλοιπους.

Ενώ, λοιπόν, μέχρι πέρσι η εκπτωτική κλίμακα κάλυπτε ακόμα και ακίνητα αξίας άνω του 1 εκατ. Ευρώ με συντελεστή 10%, από φέτος μπαίνει «κόφτης» στις 400.000 ευρώ. Ωστόσο, υπάρχουν τρία ακόμα σημεία, που μπορεί να οδηγούν υπό προϋποθέσεις σε επιβαρύνσεις τους έχοντες.

Κατ’ αρχάς, τα δύο τελευταία κλιμάκια του Κύριου Φόρου, που εφαρμόζονται σε Ζώνες από 4.500 ευρώ και άνω, έχουν μεγαλύτερους συντελεστές από πέρσι. Όπως διευκρινίζουν, πάντως, αρμόδιες πηγές του υπουργείου Οικονομικών, αυτό δεν συνεπάγεται αυτομάτως μεγαλύτερο φόρο, καθώς τα εν λόγω ακίνητα επιβαρύνονταν πέρσι με Συμπληρωματικό Φόρο, που φέτος δεν υπάρχει.

Επιπλέον, υπάρχει ειδική κλίμακα προσαύξησης, ανά εμπράγματο δικαίωμα, η οποία επιβαρύνει κάθε ακίνητο ξεχωριστά με αξία άνω των 400.000 ευρώ.

Προς αποφυγήν υπέρμετρων επιβαρύνσεων, τέθηκε η εξής ασφαλιστική δικλείδα: η παραπάνω κλίμακα ενεργοποιείται μόνο αν η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ. Έτσι π.χ. στην περίπτωση συνιδιοκτητών επί ακινήτου 500.000 ευρώ, η κλίμακα δεν ενεργοποιείται.

Στο νέο ΕΝΦΙΑ προβλέπεται και ειδική προσαύξηση φόρου, εφόσον η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις 500.000 ευρώ:

για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 650.000 ευρώ, κατά ποσοστό 5%,
για αξία ακίνητης περιουσίας έως και 800.000 ευρώ, κατά 10%
για αξία ακίνητης περιουσίας έως 1.000.000 ευρώ, κατά 15%
για αξία ακίνητης περιουσίας από 1.000.000,01 ευρώ και άνω, κατά 20%.
Νέος ΕΝΦΙΑ: Παραδείγματα
Πρώτο παράδειγμα (μείωση φόρου με αύξηση αντικειμενικών αξιών)

Διαμέρισμα στο Περιστέρι Αττικής, 3ου ορόφου, 90 τ.μ., 15ετίας, με τιμή ζώνης, 1.100 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 295,97 ευρώ.

Το 2022 η τιμή ζώνης αυξήθηκε σε 1.450 ευρώ (αύξηση 31,82%) και ο φόρος που αναλογεί είναι 209,98 ευρώ, μειωμένος κατά 29,05%.

Δεύτερο παράδειγμα (μείωση φόρου με αύξηση αντικειμενικών αξιών)

Διαμέρισμα στη Νέα Σμύρνη, 3ου ορόφου, 110 τ.μ., 15ετίας, με τιμή ζώνης 1.200 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 361,74 ευρώ.

Το 2022 η τιμή ζώνης αυξήθηκε σε 1.500 ευρώ (αύξηση 25%) και ο φόρος που αναλογεί είναι 256,64 ευρώ, μειωμένος κατά 29,05%.

Τρίτο παράδειγμα (μείωση φόρου με αύξηση αντικειμενικών αξιών)

Διαμέρισμα στη Σητεία Κρήτης, 1ου ορόφου, 150 τ.μ., 15ετίας, με τιμή ζώνης 850 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 382,80 ευρώ.

Το 2022 η τιμή ζώνης ανέρχεται στα 1.200 ευρώ (αύξηση 23,53%) και ο φόρος που αναλογεί είναι 231,00 ευρώ, μειωμένος κατά 39,66%.

Τέταρτο παράδειγμα (αύξηση φόρου με αύξηση αντικειμενικών αξιών)

Διαμέρισμα στο Ελληνικό, 3ου ορόφου, 100 τ.μ., 15ετίας, με τιμή ζώνης 1.400 ευρώ, πλήρωσε το 2021 φόρο 328,86 ευρώ.

Το 2022, με την τιμή ζώνης να διαμορφώνεται στα 2.600 ευρώ (αύξηση 85,81%), ο φόρος που αναλογεί είναι 399,96 ευρώ, αυξημένος κατά 21,62%.