Πρόσφατα είχα την ευκαιρία να επισκεφθώ μια «εναλλακτική» επένδυση στο Κέντρο Γρεβενών στο κτήμα του αγαπητού φίλου Μάνου Γαβαλά. Ο Μάνος σε περίπου πενήντα στρέμματα παράγει το σπάνιο μανιτάρι της «τρούφας», το λεγόμενο στην επιστήμη “tuber melanosporum”. Στις ρίζες δέντρων φουντουκιάς και βελανιδιάς που έχουν εμβολιαστεί κατάλληλα, παράγεται αυτός ο «μανιταρο-χρυσός», η φήμη του οποίου ξεπερνά το εγχώριο περιβάλλον και η ζήτησή του είναι διεθνής. Η μαγειρική, μάλιστα, χρήση του εν λόγω μανιταριού τα τελευταία χρόνια κατακτά τις καλύτερες κουζίνες και συνοδεύει τις πιο εκλεπτυσμένες γεύσεις, λόγω της αρωματικής του δύναμης και της ιδιαίτερης γαστρονομικής του αξίας.

Είναι χαρακτηριστικό, όπως μου ανέφερε ο Μάνος, ότι ανά δέκα στρέμματα μπορούν να παραχθούν από 50 έως 100 κιλά τρούφας, ενώ η τιμολογιακή ζήτηση στην αγορά κυμαίνεται μεταξύ των 300 έως 800 ευρώ το κιλό, ανάλογα και με την ποιότητα της πωλούμενης «τρούφας».

Το παράδειγμα της επένδυσης του Μάνου στα Γρεβενά είναι πραγματικά υποδειγματικό και αναδεικνύει τις μοναδικές δυνατότητες που έχει ο τόπος μας για «μανιταρο-ανάπτυξη». Η γεωμορφολογία, αλλά και οι κλιματολογικές συνθήκες των Γρεβενών παρουσιάζουν εκείνα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα για μια επιτυχημένη επένδυση στην «τρούφα». Η παραγωγή του συγκεκριμένου μύκητα απαιτεί ασβεστολιθικό και άγονο υπέδαφος σε υψόμετρο. Η «τρόυφα» αναπτύσσεται αποτελεσματικά γύρω από το δέντρο της βελανιδιάς, η οποία αποτελεί σημαίνον στοιχείο του γρεβενιώτικου οικοσυστήματος σε όλο το εύρος της Περιφερειακής μας Ενότητας.

Εξάλλου, με μια τέτοια καινοτόμα γεωργική μέθοδο πολλές ανεκμετάλλευτες δασώδεις εκτάσεις μπορούν να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο τρόπο, ώστε η πλούσια «πράσινη όαση» της περιοχής μας, να κεφαλαιοποιήσει και οικονομικά την αξία της.

Στο πλαίσιο αυτής της μοναδικής καλλιέργειας είναι πλέον καιρός να υπάρξει ένα σαφές και ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο για την εκπαίδευση και την αδειοδότηση των συλλεκτών τρούφας. Η στοχοθεσία μιας τέτοιας ενέργειας εκ μέρους της Πολιτείας θα είναι πολλαπλώς επωφελής, στο μέτρο που η επιστημονική συνεισφορά στον συγκεκριμένο τομέα θα έρθει σε μια «αρμοδεσιά» με την μεσοπρόθεσμη αποτελεσματική αξιοποίηση αυτού του σπανίου είδους μανιταριού. Η έμφαση, άλλωστε, στην ποιοτική παραγωγή του μανιταριού θα κεφαλαιοποιήσει και την οικονομική αξία στο εξαγώγιμο αυτό είδος και την αυξημένη ζήτησή του.

Άλλος ένας πυλώνας στον οποίο πρέπει ως «πρωτεύουσα» των μανιταριών να πρωτοστατήσουμε το επόμενο διάστημα είναι αυτός της τουριστικής αξιοποίησης της τρούφας για επίδοξους συλλέκτες. Πρόκειται για μια καλή πρακτική που έχει δοκιμαστεί επιτυχώς στο εξωτερικό. Συνεπώς, η συλλογική επένδυση σε μια τέτοια εναλλακτική μορφή τουρισμού μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη και άλλων κλάδων της τοπικής και διατοπικής οικονομίας και να συμβάλλει, τελικά, στη δημιουργία μιας οικονομικής άνθισης γύρω από το μανιτάρι!

Ακόμη, μια σπουδαία ευκαιρία και, συνάμα, ένα μεγάλο στοίχημα σε σχέση με το μανιτάρι της τρούφας είναι η κατοχύρωση της ως προϊόν με προστατευμένη ονομασία προέλευσης (Π.Ο.Π.) και με σαφή γεωγραφική ένδειξη. Η πιστοποίηση και ο επαγγελματισμός στην αγορά της Ένωσης είναι σήμερα μια πρακτική που δύναται να μεγιστοποιήσει το όφελος της εν λόγω παραγωγής.

Μια άλλη φιλόδοξη στρατηγική τόνωσης των επενδύσεων στην «τρούφα» είναι η εκπόνηση μιας ολοκληρωμένης μελέτης για την γρήγορη απόσβεση του επενδυτικού κεφαλαίου και των αρχικών δαπανών μέχρι την έναρξη της παραγωγής. Μια πολύ καλή λύση θα ήταν η κινητροδότηση των ιδιωτών, μέσω της προαγωγής συγκαλλιέργειας και αρωματικών φυτών. Αξίζει να σημειωθεί, εξάλλου, πως το συγκεκριμένο μοντέλο έχει πετύχει ήδη στην Ισπανία. Μέσα σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο το αρχικό κόστος μπορεί άμεσα να ισορροπηθεί με αποκόμιση παράλληλων εισοδημάτων, καθώς η  παραγωγή του μύκητα της «τρούφας» απαιτεί την παρέλευση περίπου επτά ετών.

Τα Γρεβενά μπορούν και πρέπει να επενδύσουν στην καινοτόμα μανιταροκαλλιέργεια. Ο επενδυτικός ορίζοντας του μανιταριού πρέπει να αποτελέσει τη βάση της ανάπτυξης του τόπου μας. Χωρίς τη γη μας, δεν μπορούμε να πάμε μπροστά. Αξιοποιώντας όσα καλά έχουν συντελεστεί μέχρι σήμερα, τη φήμη του γρεβενιώτικου μανιταριού, την επιχειρησιακή τεχνογνωσία και τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα είναι καιρός να στραφούμε τάχιστα σε μια «μανιταρο-ανάπτυξη».

*Γράφει ο  Αθανάσιος Σταυρόπουλος, μέλος της Π.Ε. της Νέας Δημοκρατίας