Συνεχίστηκε και μέσα στο 2020 η μείωση της έκθεσης των ελληνικών νοικοκυριών στις τράπεζες, με αποτέλεσμα τα συνολικά χρέη να περιοριστούν από τα 94,6 δισ. ευρώ της 31ης/12/2015 στα 64,5 δισ. ευρώ το Νοέμβριο του 2020 (-32%). Ειδικότερα, κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, το υπόλοιπο των στεγαστικών δανείων μειώθηκε από τα 67,6 στα 49,1 δισ. ευρώ (-27%) και των καταναλωτικών από τα 25,5 στα 14,8 δισ. ευρώ (-42%).

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η εξέλιξη αυτή αποδίδεται σε παράγοντες όπως τα πολύ υψηλά επιτόκια στο μέτωπο της καταναλωτικής πίστης, αλλά και η γενικότερη απροθυμία τόσο των τραπεζών να δανείσουν, όσο και των νοικοκυριών να χρεωθούν σε περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας. Επιπρόσθετα, πολλά νοικοκυριά έσπευσαν να αποπληρώσουν ως ένα βαθμό παλαιότερες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις τους προς τα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

Με βάση τους ίδιους κύκλους, «κατά μέσο όρο τα ελληνικά νοικοκυριά είναι σήμερα λιγότερο δανεισμένα σε σχέση με τα ευρωπαϊκά (ποσοστό επί του ΑΕΠ), πλην όμως πολλές φορές οι μέσοι όροι δεν λένε την αλήθεια. Και αυτό, γιατί ένα πολύ σημαντικό ποσοστό συμπολιτών μας έχει σήμερα ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το τραπεζικό σύστημα και ενδεχομένως παράλληλα προς το ελληνικό δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία».

Η μείωση των δανειακών υποχρεώσεων των νοικοκυριών αποδίδεται κυρίως σε δύο παράγοντες:

• Πρώτον, στις πολύ περιορισμένες νέες χορηγήσεις, καθώς οι τράπεζες διστάζουν να ακολουθήσουν επιθετική πολιτική σε έναν τομέα που φοβούνται αύξηση των επισφαλειών. Αλήθεια είναι πως κατά τη διετία 2018-2019 είχαν ξεκινήσει συζητήσεις με επιχειρηματικούς φορείς για την επανεκκίνηση δανειακών προγραμμάτων σε συγκεκριμένα καταναλωτικά προϊόντα και σε ορισμένες περιπτώσεις οι συζητήσεις αυτές κατέληξαν σε αποτέλεσμα. Ωστόσο, η έλευση της πανδημίας τον Μάρτιο του 2020 βύθισε την κατανάλωση σε πολλούς τομείς της οικονομίας (πχ βλέπε πωλήσεις νέων οχημάτων), με αποτέλεσμα να επηρεαστεί αναπόφευκτα και η ζήτηση για καταναλωτικά δάνεια.
• Και δεύτερον, στις σταδιακές εξοφλήσεις δανείων από νοικοκυριά που είχαν την οικονομική δυνατότητα, ή που κατάφεραν να εξοικονομήσουν κάποια ποσά μέσα από τη μείωση της κατανάλωσης, από εκποίηση περιουσιακών τους στοιχείων, ή μέσα από τη συνδρομή συγγενών και φίλων.

Παρά το ότι κατά μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 6,5 δισ. ευρώ (Μάρτιος-Νοέμβριος 2020), η οικονομική κατάσταση μεγάλου ποσοστού των Ελλήνων πολιτών εξακολουθεί να παραμένει δύσκολα, όπως άλλωστε προκύπτει και από τα στοιχεία της πρόσφατης Έρευνας Οικονομικής Συγκυρίας του ΙΟΒΕ, το Δεκέμβριο του 2020. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας (βλέπε παρατιθέμενους πίνακες), μόνο το 15% των νοικοκυριών θεωρεί πιθανό να αποταμιεύσει χρήματα μέσα στο 2021, ενώ το 59% των νοικοκυριών «μόλις και τα βγάζει πέρα», το 10% «τρώει από τα έτοιμα» και το 6% «έχει χρεωθεί».