Την αύξηση των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας (de minimis) από 25.000 σε 37.000 ευρώ ανά τριετία προτείνει η Κομισιόν, η οποία θέτει σε διαβούλευση μέχρι τις 21 Ιουλίου 2024 σχέδιο στοχευμένων τροποποιήσεων των κανόνων για τα μικρά ποσά κρατικών ενισχύσεων στον αγροτικό τομέα.

Ο κανονισμός για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον αγροτικό τομέα εξαιρεί τα μικρά ποσά από το πεδίο εφαρμογής του ελέγχου των κρατικών ενισχύσεων δεδομένου ότι θεωρείται ότι δεν επηρεάζουν τον ανταγωνισμό και τις συναλλαγές στην ενιαία αγορά.

Μετά την τελευταία αναθεώρησή του το 2019, τα κράτη μέλη μπορούν επί του παρόντος να χορηγούν στήριξη στον αγροτικό τομέα ύψους έως 20.000 ευρώ ανά δικαιούχο για περίοδο τριών οικονομικών ετών, χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση προς έγκριση από την Επιτροπή. Εάν ένα κράτος μέλος διαθέτει κεντρικό μητρώο σε εθνικό επίπεδο για την καταχώριση ενισχύσεων ήσσονος σημασίας, ισχύει υψηλότερο ανώτατο όριο, ύψους 25.000 ευρώ για περίοδο τριών οικονομικών ετών. Εκτός από αυτά τα ανώτατα όρια ανά δικαιούχο, κάθε κράτος μέλος της ΕΕ έχει ένα μέγιστο εθνικό ποσό για την εν λόγω στήριξη (το λεγόμενο «εθνικό ανώτατο όριο»), προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο στρέβλωσης του ανταγωνισμού.

Ο κανονισμός για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον αγροτικό τομέα παύει να ισχύει στις 31 Δεκεμβρίου 2027. Ο κανονισμός είχε προβλεφθεί να αναθεωρηθεί πριν από την εν λόγω ημερομηνία.

Τι αλλάζει

Η Επιτροπή έλαβε υπό σημείωση τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 17ης και 18ης Απριλίου 2024 σχετικά με τη σημασία ενός ανταγωνιστικού, βιώσιμου και ανθεκτικού γεωργικού τομέα. Στο πλαίσιο αυτό και λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη πληθωριστική πίεση στον αγροτικό τομέα και τις υψηλές τιμές των βασικών προϊόντων, η Επιτροπή δρομολόγησε στοχευμένη αναθεώρηση του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον αγροτικό τομέα στις 2 Μαΐου 2024, νωρίτερα από την προγραμματισμένη επανεξέταση.

Το σχέδιο τροποποίησης περιλαμβάνει τις ακόλουθες αλλαγές:

• την αύξηση του ανώτατου ορίου για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας ανά επιχείρηση σε διάστημα τριών ετών, από 25.000 ευρώ σε 37.000 ευρώ, ώστε να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός.
• την προσαρμογή των εθνικών ανώτατων ορίων, τα οποία υπολογίζονται με βάση την αξία της γεωργικής παραγωγής. Οι ισχύοντες κανόνες λαμβάνουν υπόψη την περίοδο αναφοράς 2012-2017 για τον υπολογισμό αυτό. Η εν λόγω περίοδος αναφοράς επεκτείνεται ώστε να καλύπτει την περίοδο 2012-2023, γεγονός που θα επιτρέψει να ληφθεί υπόψη η αυξημένη αξία της γεωργικής παραγωγής, ιδίως κατά τα τελευταία έτη, και κατ’ επέκταση να αυξηθεί το εθνικό ανώτατο όριο για όλα τα κράτη μέλη.
• το μέγιστο ποσό ενίσχυσης θα υπολογίζεται για περίοδο τριών φυσικών ετών αντί τριών οικονομικών ετών, σύμφωνα με τους γενικούς κανόνες για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας.
• τη θέσπιση υποχρεωτικού μητρώου ενισχύσεων ήσσονος σημασίας σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους γεωργούς που χρησιμοποιούν επί του παρόντος σύστημα υπεύθυνης δήλωσης και δεδομένου ότι δεν θα χρειάζεται πλέον να αυτοπαρακολουθούν τη συμμόρφωση (επί του παρόντος, τα εν λόγω κεντρικά μητρώα είναι προαιρετικά για τα κράτη μέλη).

Με την αύξηση του ανώτατου ορίου των ενισχύσεων ήσσονος σημασίας ανά επιχείρηση προκειμένου να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, οι προτεινόμενες τροποποιήσεις θα διευρύνουν τις δυνατότητες των κρατών μελών να παρέχουν στήριξη στους γεωργούς με απλούστερο, ταχύτερο, πιο άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο, δεδομένου ότι η στήριξη αυτή δεν χρειάζεται να κοινοποιείται στην Επιτροπή ούτε να εγκρίνεται από αυτήν. Επιπλέον, με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις θα μειωθεί ο διοικητικός φόρτος για τους γεωργούς μέσω της θέσπισης υποχρεωτικών κεντρικών μητρώων ενισχύσεων ήσσονος σημασίας, τα οποία θα ελαφρύνουν τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων για τους γεωργούς – κυρίως πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.

Τέλος, με την αναθεώρηση θα παραταθεί η περίοδος ισχύος του κανονισμού έως το 2032.

Τι ακολουθεί

Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη μπορούν να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους σχετικά με το σχέδιο τροποποίησης έως τις 21 Ιουλίου 2024. Εκτός από τη δημόσια διαβούλευση που δρομολογήθηκε, το σχέδιο πρότασης θα συζητηθεί επίσης σε συνεδριάσεις μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών.

Η διαδικασία αυτή θα εξασφαλίσει ότι τόσο τα κράτη μέλη όσο και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι θα έχουν επαρκείς ευκαιρίες να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους για το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής.

Η Επιτροπή προτίθεται να εγκρίνει τις τροποποιήσεις του κανονισμού για τις ενισχύσεις ήσσονος σημασίας στον αγροτικό τομέα το συντομότερο δυνατόν, αφού λάβει υπόψη τις παρατηρήσεις των κρατών μελών και των ενδιαφερόμενων μερών.