Την επιλογή κεντρικών δημοσίων συμβάσεων με παράλληλη δραστική μείωση των χιλιάδων αρχών που κάνουν αναθέσεις, προτείνει η Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ) ως ένα μέτρο για τον εξορθολογισμό του κρίσιμου αυτού τομέα που διαχέει στην οικονομία 7 – 8 δισ. ευρώ ετησίως.

Σύμφωνα με τις προτάσεις τη ΕΑΑΔΗΣΥ που κατατίθενται στο πλαίσιο διαμόρφωσης της στρατηγικής δημοσίων συμβάσεων για την πενταετία 2021 – 2025, για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να ακολουθηθεί το ιταλικό ή το γαλλικό μοντέλο.

Όπως αναφέρει η ΕΑΑΔΗΣΥ, πράγματι, ο ν. 4412/2016 συνέστησε τις λεγόμενες Εθνικές Κεντρικές Αρχές Αγορών (ΕΚΑΑ), την Γενική Γραμματεία Εμπορίου (ΓΓΕ), Γενική Γραμματεία Υποδομών (ΓΓΥ) και την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ), οι οποίες όμως δεν έχουν καταφέρει να λειτουργήσουν ως πραγματικές ΕΚΑΑ και να προχωρήσουν την κεντρική ανάθεση των αγορών.

Ενα μεγάλο ζήτημα που επιβαρύνει υπέρμετρα το σύστημα των δημοσίων συμβάσεων είναι ο σημαντικός αριθμός Αναθετουσών Αρχών και Φορέων που υφίστανται στην Ελλάδα (αγγίζουν τις 3.400, με βάση τα στοιχεία του Μητρώου αναθετουσών αρχών / αναθετόντων φορέων που τηρεί η ΕΑΑΔΗΣΥ στην Εθνική Βάση δεδομένων Δημοσίων Συμβάσεων, όπου συμπεριλαμβάνονται και οι «χωριστές επιχειρησιακές μονάδες αυτοτελώς ανεξάρτητες») και σίγουρα βασικός στόχος πρέπει να είναι η (δραστική) μείωση του αριθμού τους.

Ένα μοντέλο του οποίου η εφαρμογή θα μπορούσε να εξεταστεί και για την Ελλάδα, είναι αυτό της Ιταλίας, η οποία επέδειξε θεαματικά αποτελέσματα σε αυτό το θέμα. Αναφέρεται, επίσης, ότι και η Γαλλία έχει πετύχει πολύ θετικά αποτελέσματα, ιδίως όσον αφορά τον χώρο των υπηρεσιών υγείας (με πρωτοβουλία και κεντρικό συντονιστικό ρόλο του Συνεταιρισμού για την προμήθεια νοσοκομειακού εξοπλισμού, UniHA/ Union des Hôpitaux pour les Achats).

Ενα επιμέρους θέμα αφορά στην χρήση της τεχνολογίας. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με την ολοκλήρωση της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών συστημάτων που υφίστανται σήμερα στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων και δεν διαλειτουργούν (ΚΗΜΔΗΣ, ΕΣΗΔΗΣ, ΔΙΑΥΓΕΙΑ και TED), και την εφαρμογή της αρχής «The Once-Only Principle – Μόνον Άπαξ» για τις Αναθέτουσες Αρχές/Φορείς, αλλά και τους οικονομικούς φορείς εντός της ΕΕ, προκειμένου να μειωθεί το σημαντικό διοικητικό βάρος που υφίσταται ακόμη στις διαδικασίες σύναψης ηλεκτρονικών δημόσιων συμβάσεων και τη διασύνδεση των συστημάτων αυτών με την Εθνική Βάση Δεδομένων Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΒΔΔΣ) που τηρείται στην ΕΑΑΔΗΣΥ.

Το σχέδιο θα μπορούσε να υποστηριχθεί με την επιχειρησιακή και ψηφιακή ολοκλήρωση όλου του κύκλου ζωής των δημοσίων συμβάσεων (προγραμματισμός, εκτέλεση, ολοκλήρωση δημόσιας σύμβασης) καθώς και με την πιστοποίηση των ιδιωτικών συστημάτων ηλεκτρονικών δημοσίων συμβάσεων, με εφαρμογή του πορτογαλικού ή του νορβηγικού μοντέλου.

Τα ΣΔΙΤ

Κεντρικό ρόλο στη στρατηγική των δημοσίων συμβάσεων για τα έτη 2021 – 2025, σύμφωνα με την ΕΑΑΔΗΣΥ, πρέπει να έχουν οι Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ).Με τα προβλήματα χρηματοδότησης και τη στενότητα δημοσίων πόρων, οι παραχωρήσεις και συμπράξεις δημοσίου-ιδιωτικού τομέα σίγουρα είναι μια λύση, κυρίως για την πραγματοποίηση μεγάλων έργων υποδομής, επισημαίνει σχετικά.

Οι παραχωρήσεις αποτελούν έναν ιδιαίτερα ελκυστικό τρόπο εκτέλεσης έργων δημοσίου συμφέροντος δεδομένου ότι κινητοποιούν ιδιωτικά κεφάλαια και τεχνογνωσία αναφέρει η ΕΑΑΔΗΣΥ, σημειώνοντας ότι η ψήφιση του ν. 4413/2014 για την μεταφορά της νέας Οδηγίας 2014/23/ΕΕ δημιουργεί ένα σταθερό νομικό πλαίσιο για τις δημόσιες αρχές και τους οικονομικούς φορείς, αντιμετωπίζοντας τις ανασφάλειες και τα ρίσκα που επωμίζονταν οι οικονομικοί φορείς και οι τράπεζες στο πλαίσιο χρηματοδότησης μακροχρόνιων και υψηλής αξίας παραχωρήσεων.

Παράλληλα, αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι που διατρέχουν οι δημόσιες αρχές κατά τη μακρά διάρκεια εκτέλεσης των παραχωρήσεων, για μη επιθυμητές τροποποιήσεις ή και τερματισμό τους, χωρίς την επίτευξη του σκοπού τους.