Το νομοσχέδιο για τη ρύθμιση χρεών ως 120 δόσεις, που αναμένεται να κατατεθεί αυτή την εβδομάδα στη Βουλή, από το υπουργείο Εργασίας, προβλέπει διαγραφή χρεών ως και 60%, για περίπου 600.000 ελεύθερους επαγγελματίες του ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ καθώς και μειώσεις ως και 40% στις συντάξεις που θα λάβουν, είτε ενταχθούν άμεσα στη ρύθμιση είτε στα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος», οι οφειλές για το διάστημα 2002-2016, θα επανυπολογιστούν με αναδρομική εφαρμογή μεν του νόμου Κατρούγκαλου, αλλά όχι βάσει του πραγματικού εισοδήματος που είχαν οι οφειλέτες, αλλά βάσει του κατώτατου μηνιαίου εισοδήματος του 2018, δηλαδή με την εισφορά των 158 ευρώ, που αντιστοιχεί στο μισθό 586 ευρώ.

Με την αρχική πρόβλεψη του υπουργείου Εργασίας, ένας επαγγελματίας που χρωστούσε 400 ευρώ για κάθε μήνα και είχε μηνιαίο εισόδημα 1.200 ευρώ στην περίοδο 2002-2016, θα είχε επανυπολογισμό του παλιού χρέους με βάση την εισφορά Κατρούγκαλου (20%) στο εισόδημα των 1.200 ευρώ.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, αυτομάτως οι οφειλές του από τα 400 ευρώ το μήνα θα τιμολογούνταν με 240 ευρώ για κάθε μήνα (1.200Χ20%=240) και για τον υπολογισμό της σύνταξής του θα λαμβάνονταν υπόψη το μηνιαίο εισόδημα των 1.200 ευρώ.

Όμως, στην τελική μορφή του νομοσχεδίου, ο επανυπολογισμός των παλιών χρεών θα γίνει χωρίς να ληφθεί υπόψη το πραγματικό εισόδημα και τα παλιά χρέη θα τιμολογηθούν οριζόντια με την κατώτατη μηνιαία εισφορά των 158 ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί σε μηνιαίο εισόδημα 586 ευρώ και αποτελεί παράδειγμα με κούρεμα χρέους 48,2% και κούρεμα σύνταξης 42,5%.

Οφειλές από εισφορές περιόδου 2003-2016 στις 55.000 ευρώ

Οι εισφορές αυτές των 180 μηνών αντιστοιχούν σε μέσο μηνιαίο εισόδημα 1.527 ευρώ. Με 35 έτη και μέσο μηνιαίο εισόδημα 1.527 ευρώ, ο επαγγελματίας θα πάρει 900 ευρώ σύνταξη, αλλά θα πρέπει να βάλει τα 55.000 ευρώ σε ρύθμιση πληρώνοντας περίπου 450 ευρώ δόση για 120 μήνες.

Με τον επανυπολογισμό των χρεών βάσει κατώτατης εισφοράς 158 ευρώ, οι οφειλές των 180 μηνών πέφτουν στα 28.440 ευρώ και ρυθμίζονται με περίπου 258 ευρώ με 120 δόσεις. Όμως για τον υπολογισμό σύνταξης θα υπολογιστεί το εισόδημα των 586 ευρώ και η σύνταξη πάει στα 518 ευρώ.

Στο 86 άρθρων νομοσχέδιο που παρουσιάζει ο «ΕΤ», η παγίδα της οριζόντιας μείωσης και όχι βάσει εισοδήματος μείωσης συντάξεων, αποσιωπήθηκε από την κοινή γνώμη, στις διαρροές – «διαφήμιση» που έγιναν για τις διατάξεις του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας.

Βασικά σημεία

Η ρύθμιση οφειλών και το κούρεμα συντάξεων αφορά:

• Οφειλέτες του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ για παλιές εισφορές ως το 2016, που έμειναν απλήρωτες μέσα στο διάστημα από 2002 ως και 2018.
• Οι εν λόγω ασφαλισμένοι είτε έχουν επιχείρηση και δραστηριότητα είτε έκλεισαν υπάγονται σε ρύθμιση επιλέγοντας είτε επανυπολογισμό χρεών και εξόφληση σε 120 δόσεις, με κούρεμα σύνταξης, είτε ρύθμιση του χρέους χωρίς επανυπολογισμό και χωρίς κούρεμα σύνταξης σε 120 δόσεις.
• Στον επανυπολογισμό, οι προσαυξήσεις θα είναι μικρότερες και θα κουρευτούν 85%. Χωρίς επανυπολογισμό το κούρεμα 85% θα γίνει στις παλιές προσαυξήσεις όπως έχουν διαμορφωθεί ως 31/12/2018.
• Η ρύθμιση έχει τόκο 5%, που βαρύνει το κεφάλαιο και όχι τις προσαυξήσεις.
  Ελάχιστη δόση είναι τα 50 ευρώ το μήνα, που πιάνει οφειλές ως 6.000 ευρώ.
• Για τους αγρότες (περί τους 300.000 οφειλέτες στον πρώην ΟΓΑ) δεν παρέχεται τελικά επιλογή επανυπολογισμού, γιατί τους βγαίνει να πληρώνουν περισσότερα από πριν. Ομως θα έχουν ρύθμιση με πλήρη διαγραφή των προστίμων και προσαυξήσεων. Η ελάχιστη δόση είναι 30 ευρώ το μήνα, που πιάνει τις οφειλές ως 3.600 ευρώ.
• Για τους περίπου 550.000 εργοδότες που χρωστούν στο ΙΚΑκαι άλλα Ταμεία μισθωτών, η ρύθμιση των χρεών τους είναι σε 120 δόσεις, μόνο με κούρεμα προστίμων και προσαυξήσεων κατά 50%, ή 100% αν πληρώσουν εφάπαξ.
• Για περίπου 80.000 ασφαλισμένους που έχουν χρέη άνω των 20.000 ευρώ στον ΟΑΕΕ, άνω των 15.000 ευρώ στο ΕΤΑΑ και άνω των 4.000 ευρώ στον ΟΓΑ, δίδεται η δυνατότητα επανυπολογισμού και ρύθμισης με παρακράτηση της δόσης από τη σύνταξη, τηρουμένων των ελάχιστων ποσών (50 ή 30 ευρώ το μήνα από τη σύνταξη). Όμως αν η αίτηση για σύνταξη απορριφθεί, τότε θα κληθούν να πληρώσουν όλες τις δόσεις που οφείλουν από την ημερομηνία που ζήτησαν ρύθμιση μέχρι την ημερομηνία που η αίτηση απορρίφθηκε. Στην πράξη, αν η αίτηση για σύνταξη απορριφθεί, θα πληρώσουν «ταρίφα» 3 τουλάχιστον δόσεις και δεν θα έχουν ούτε ρύθμιση ούτε σύνταξη.

Όριο οι 10.000

Σύμφωνα με ρεπορτάζ που δημοσιεύει η εφημερίδα «Καθημερινή», η νέα ρύθμιση δεν θα προβλέπει περιουσιακά κριτήρια, παρά μόνο εισοδηματικά, ενώ δεν θα υπάρχουν «κόφτες», όπως αυτοί που προβλέπει το πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες της εφημερίδας, οι οφειλέτες της εφορίας με εισοδήματα έως 10.000 ευρώ, ανεξαρτήτως ύψους χρέους, θα μπορούν να αποπληρώσουν τις οφειλές τους σε έως και 120 δόσεις.

Από τις 10.000 ευρώ και άνω θα ενεργοποιούνται τα εισοδηματικά κριτήρια.

Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης έχει δημιουργήσει έναν αλγόριθμο με βάση τον οποίο θα προκύπτουν οι μηνιαίες δόσεις.

Θα λαμβάνεται υπόψη η ετήσια ικανότητα αποπληρωμής δια το χρέος που έχει ο οφειλέτης, η οποία θα είναι ανάλογη με το ύψος του εισοδήματός του.

Ενδεικτικά, τα σημαντικότερα σημεία για τις 120 δόσεις στον εξής πίνακα:

Για παράδειγμα, για οφειλέτη με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, το υπουργείο Οικονομικών υπολογίζει ότι η ετήσια ικανότητα αποπληρωμής ανέρχεται στο 5% του ετήσιου εισοδήματος. Δηλαδή ότι μπορεί να δίνει 500 ευρώ τον χρόνο (41,6 ευρώ τον μήνα).

Αν στο παράδειγμα αυτό ο οφειλέτης χρωστά στην εφορία 3.000 ευρώ, τότε θα έχει δικαίωμα αποπληρωμής του χρέους σε 72 δόσεις (3.000:41,6). Στην περίπτωση οφειλών 5.000 ευρώ θα έχει δικαίωμα αποπληρωμής του χρέους σε 120 δόσεις.

Όσο αυξάνεται το εισόδημα, τόσο θα αυξάνεται και η ετήσια ικανότητα αποπληρωμής. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που φορολογούμενος έχει εισόδημα 15.000 ευρώ, υπολογίζεται από το οικονομικό επιτελείο ότι η ικανότητα αποπληρωμής ανέρχεται στο 7% επί του εισοδήματος. Εφόσον χρωστάει 5.000 ευρώ στην εφορία θα μπορέσει να αποπληρώσει το χρέος του σε 58 δόσεις.

Η ετήσια ικανότητα αποπληρωμής θα είναι συνάρτηση του αριθμού των μελών της οικογένειας. Για παράδειγμα, ο άγαμος με εισόδημα 10.000 ευρώ θα θεωρείται ότι έχει ικανότητα αποπληρωμής 5%, ενώ ένα νοικοκυριό με ένα παιδί και το ίδιο εισόδημα θα θεωρείται ότι μπορεί να αποπληρώσει το 3% του εισοδήματός του.

Στη ρύθμιση θα μπορούν να ενταχθούν μισθωτοί, συνταξιούχοι, άνεργοι και επιχειρηματίες που δεν συμμετέχουν στο πλαίσιο του εξωδικαστικού συμβιβασμού.