Μαζί με την ολοκλήρωση του ιερού θεσμού των Πανελληνίων Εξετάσεων με την παραδοσιακή «επιτυχία», ταυτοχρόνως ξεπαρθενεύτηκε και το νέο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ και ΑΤΕΙ δίχως πόνους κι αίματα. Πολύ θα το ΄θελαν κάποιοι, όμως, να βγουν στους δρόμους κραδαίνοντας ματωμένο σεντόνι ως τεκμήριο της αγνότητας τούτης της αναδιάρθρωσης. Αίμα, όμως, δεν έσταξε. Κι αυτό γιατί το είχε ρουφήξει προ πολλού μια δράκα τεχνοπλουτοκρατικοφαστιστικών κουνουπιών εξαπλώνοντας τη μόλυνση με ταχύτητα αστρική, στις ελληνικές οικογένειες.

Μόλυνση κανονικότατη. Έχει πυρετούς, δυσφορία, αφυδάτωση, φαγούρα, ζαλάδες, άγχος και μπορεί να καταλήξει στο θάνατο. Τη μια η μόλυνση ωθεί έναν έφηβο να μπήξει μαχαιριές στο σώμα της μάνας του ως σφάγιο στον ιερό βωμό των Πανελληνίων και την άλλη ένα νέο αγόρι πάλι να πέσει ωσάν λευκό περιστέρι με τσακισμένα φτερά στο μαύρο κενό για να λυτρωθεί από την ανελευθερία του.

Και πώς να εξηγήσει κανείς σ’ εμάς τους νέους πως το οποιοδήποτε βίωμα διαρκούσης της προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές είναι πολιτικό αποτέλεσμα; Τα πάντα είναι πολιτική. Τα αμέτρητα δάκρυα, οι αδιάκοποι, ταχείς και ρυθμικοί χτύποι της καρδιάς, οι καυγάδες με τον πατέρα, η συμπόνια της μάνας, το ειρωνικό βλέμμα της γειτόνισσας επειδή ο γιος της μπήκε στο Πολυτεχνείο, τα χρήματα στον φροντιστή, οι συμβουλές του, τα πηγαινέλα, όλα. Φυσικά, το γνωρίζουμε αυτό πάρα πολύ καλά, όπως και οι γονείς και οι κηδεμόνες. Πρέπει, όμως, να θυσιαστούν όλα αυτά για το ευρύτερο συμφέρον, αυτή είν’ η αντίληψη.

Άλογα. Φανταστείτε ότι είμαστε εμείς οι μαθητές άλογα. Άλογα ψηλά, με μακρύ λαιμό, φουντωτή ουρά, με μεγάλα μάτια και μικρά αυτιά. Άλλα μαύρα, άλλα άσπρα, καφετιά ή κόκκινα. Φανταστείτε μας ενσταβλισμένα σε παγωμένες ή καυτές θερμοκρασίες για εννιά μήνες, με τα έντομα να μας τυραννούν ή το σανό μας να έχει ξεραθεί. Μετά, στο τέλος της χρονιάς, όταν θα έρθει ο Μάης, θα μας δείτε σελωμένα, καβαλημένα από άντρες γραβατωμένους και κουστουμαρισμένους ή γυναίκες με μπούκλες κι ακριβά ταγέρ, να μας φορούν τις παρωπίδες, τις καταραμένες αυτές κατασκευές για να κοιτάμε μόνο μπροστά και να μας βγάζουν μπροστά στην αγωνιστική πίστα

Πολλά τα εμπόδια. Χαμηλά, ψηλά, πολύ ψηλά. Θα είναι δύσκολος ο δρόμος. «Ναι, αλλά είμαστε απετάλωτα!». Αρχίζει ο αγώνας. Τρέχουμε, τρέχουμε και τρέχουμε. «Φτάνουμε;». Οι μάσκα δεν μας αφήνει να βλέπουμε παρά μόνο μπροστά και να υπακούμε στις εντολές του καβαλάρη. Η κορύφωση της στιγμής μάς επιβάλλει να συνεχίσουμε να πηδάμε τα εμπόδια, ακόμα κι αν πληγώνονται τα πόδια μας, ακόμα κι αν πεθαίνουμε από τη δίψα, ακόμα κι αν η κούραση έχει γίνει αβάσταχτη. Θέλουμε να γυρίσουμε πίσω στον στάβλο, στο σχολείο, τότε που ήμασταν πουλάρια όμορφα χωρίς αυτές τις έγνοιες.

Ο αγώνας τελειώνει με κάποια άλογα να δροσιζόμαστε που φτάσαμε ως το τέρμα αλώβητα, ενώ άλλα πέφτουν κάτω, τραυματισμένα, δίχως ελπίδες, με τα πόδια ματωμένα. Τα τυχερά θα ζήσουν κι άλλα χρόνια, μα τα χαμένα θα χρειαστεί να υποβληθούν σε ευθανασία.

Ο ευπαθής ψυχισμός των εφήβων, εμφυτευμένος με συναισθήματα αναξιοπιστίας, αναξιοπρέπειας, ντροπής και αίσχους, τους αναγκάζει να αποκτούν επιβιωτικά διλήμματα, τα οποία επιβεβαιώνονται εφιαλτικά από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Στη χώρα επικρατεί το χάος. Θα καταφέρει κανείς να επιβιώσει κάνοντας κάτι που αγαπά, με έναν αξιοπρεπή μισθό κι ένα αγνό περιβάλλον;

Η απάντησή είναι πως ναι, ακόμα και η πιο πολυσχιδής προσωπικότητα μπορεί όντως να καταφέρει πολλά, φτάνει να μην αναλώνεται σε στοχασμούς του δευτερολέπτου και να μην συμβαδίζει με τη γενική διάθεση. Είναι θλιβερό πράγμα η μαζοποίηση. Το μόνο που μπορεί να μας πάει μπροστά είναι να σκεφτόμαστε τη λύση και όχι να παροπλιζόμαστε και να λέμε «γιατί να μας τύχει εμάς;». Τα αστέρια λάμπουν, καλώς ή κακώς, όταν βγαίνει το σκοτάδι. Κάποια λάμπουν αρκετά, κάποια άλλα λιγότερο. Πάντως λάμπουν. Τα μάτια μας τα βλέπουν να σπινθιρίζουν. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν. Συνεπώς, όλα είναι εφικτά αν καταβληθούν κόπος, προσπάθεια, αγάπη κι αν υπάρχουν στόχοι κι όνειρα. Όλοι επιβάλλεται να ζουν για κάποια όνειρα που πρέπει να πραγματοποιηθούν. «Όνειρο», η μαγική λέξη. Dream, που λένε και στα αγγλικά.

Οι Πανελλαδικές εξετάσεις δεν αποτελούν τίποτ’ άλλο παρά τον αντικατοπτρισμό της σκουριάς που ταλαιπωρεί την καθεστηκυία τάξη στον μικρόκοσμο του σχολείου, όπου είθισται προπάντων να ποιούνται χαρακτήρες και όχι να βαθμολογούνται! Το σύστημα αυτό σαλεύει το νου των μαθητών. Δεν υπάρχει πιο αηδιαστικό πράγμα από το να απαιτείς από ένα δεκαοχτάχρονο κεφάλι να αποστηθίζει βιβλία ολόκληρα επί μήνες για να τα μεταφέρει χωρίς λάθη και παραλείψεις σε μια κόλλα χαρτί, η οποία θα του εξασφαλίσει το εισιτήριο της ζωής. Οι εξετάσεις δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως πύλη, την οποία κανείς αν δεν διαβεί θα είναι ένας αποτυχημένος. Δεν είναι μονόδρομος, ευτυχώς, ανεξάρτητα από το πώς έχει εξευτελιστικά καταντήσει να θεωρείται. Το μόνο σίγουρο είναι πως οι μαθητές αφήνουν το σχολείο αηδιασμένοι και απογοητευμένοι.

Κι έρχεται τώρα το καλοκαίρι και μας κάνει να συμβιβαζόμαστε. Ίσως δεν είναι ακριβώς συμβιβασμός, παρά αναβολή της σκέψης. Ας φάμε παγωτό, λοιπόν, περασμένοι και υποψήφιοι Πανελλαδικάριοι, να σιγοντάρουμε το άγχος των αποτελεσμάτων και για να πάρουμε δυνάμεις για τη χρονιά που έρχεται, αντίστοιχα. Καλά αποτελέσματα, καλή δύναμη!

Ματθαίος Λεωνίδας, 17