Το φυσικό αέριο είναι η καθαρότερη πηγή πρωτογενούς ενέργειας, μετά τις ανανεώσιμες μορφές. Τα μεγέθη των εκπεμπόμενων ρύπων είναι σαφώς μικρότερα σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, ενώ η βελτίωση του βαθμού απόδοσης μειώνει τη συνολική κατανάλωση καυσίμου και συνεπώς περιορίζει την ατμοσφαιρική ρύπανση. Με την υποκατάσταση της ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, κυρίως στις οικιακές και εμπορικές χρήσεις, θα περιοριστούν οι απώλειες μετατροπής του σε ηλεκτρική ενέργεια καθώς και στη μεταφορά της. Η χρησιμοποίηση φυσικού αερίου σε μονάδες συνδυασμένου κύκλου έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση του βαθμού απόδοσης παραγωγής ηλεκτρισμού σε 52-55% έναντι 35-40% των συμβατικών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών. Λόγω της “καθαρότητας” των προϊόντων καύσης του φυσικού αερίου, αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί απ’ευθείας σε ορισμένες βιομηχανικές εφαρμογές χωρίς την παρεμβολή εναλλακτών που έχουν ως συνέπεια ενεργειακές απώλειες. Η χρησιμότητά του λοιπόν σε μια περιοχή που πλήττεται περιβαλλοντικά από την αποκλειστική χρήση λιγνίτη για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καθίσταται σημαντική. Η φοβία που διακατέχει χιλιάδες εργαζόμενους στη ΔΕΗ για απώλεια της αποκλειστικότητας και θέσεων εργασίας είναι δικαιολογημένη.

Το πεπερασμένο όμως μέγεθος των κοιτασμάτων λιγνίτη μας οδηγούν σε αναγκαίες προσαρμογές και αναζητήσεις εναλλακτικών λύσεων ώστε η χώρα μας να διασφαλίσει το ενεργειακό της μέλλον με όσο το δυνατόν λιγότερες εξαρτήσεις, χωρίς κλυδωνισμούς και με όλες εκείνες τις αναγκαίες προσαρμογές που δεν θα εκθέτουν σε κινδύνους την κοινωνική συνοχή, την οικονομική ανάπτυξη, την εθνική κυριαρχία και την ικανότητα στρατηγικών επιλογών.
H κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου TAP, που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν μέσω Ελλάδας και Αλβανίας προς την Ευρώπη, απασχόλησε χτες 11/12/2013 επί μακρόν το Περιφερειακό Συμβούλιο Δυτικής Μακεδονίας που έγινε στην Πτολεμαΐδα.
Παρόντων και των Δημάρχων Αμυνταίου, Πτολεμαΐδας και Καστοριάς, περιοχών απ’ όπου διέρχεται ο αγωγός φυσικού αερίου ΤΑΠ, η συζήτηση επεκτάθηκε πέραν του αντικειμένου που ήταν η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του δικτύου υψηλής πίεσης του αγωγού. Παρόντες και εκπρόσωποι της εταιρείας οι οποίοι απάντησαν σε καυτά ερωτήματα των Περιφερειακών Συμβούλων της αντιπολίτευσης με ειλικρίνεια. Ο Διαδρατικός Αγωγός (Trans Adriatic Pipeline – TAP) θα έχει μήκος περίπου 870 χιλιόμετρα που κατά προσέγγιση χωρίζονται σε 550 χιλιόμετρα στην Βόρεια Ελλάδα, 210 χιλιόμετρα στην Αλβανία, 105 χιλιόμετρα στο υποθαλάσσιο τμήμα στην Αδριατική Θάλασσα και 5 χιλιόμετρα στην Ιταλία.Το χερσαίο τμήμα του αγωγού θα έχει διάμετρο 48 ίντσες (1,2 μέτρα), ενώ η διάμετρος του υποθαλάσσιου τμήματος θα είναι 36 ίντσες (0,91 μέτρα). Αρχικά, ο TAP θα έχει μεταφορική ικανότητα 10 δισ. κυβικών μέτρων (κ.μ.) ετησίως, ενώ στο μέλλον θα μπορεί να αναβαθμίσει τη μεταφορική του ικανότητα στο διπλάσιο με τη χρήση κατάλληλων συμπιεστών.
Το έργο διατυμπανίζεται ως η μεγαλύτερη επένδυση στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή, ύψους 1,5 δισ. ευρώ., με πολλαπλά οφέλη όπως:
Αύξηση απασχόλησης (δημιουργία 2.000 άμεσων και 10.000 έμμεσων νέων θέσεων εργασίας), με πολλαπλασιαστικά οφέλη στην ελληνική οικονομία (η κατασκευή και λειτουργία του έργου θα απαιτήσει την προμήθεια πλειάδας προϊόντων και υπηρεσιών από ελληνικές εταιρείες) και έμπρακτη επίδειξη επενδυτικής εμπιστοσύνης (η ολοκλήρωση του έργου δείχνει την εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας στη δυναμική και την προοπτική της ελληνικής οικονομίας).

Κατά την διάρκεια της συζήτησης αναδείχτηκαν παρά τους όρους που έθεσε η υπηρεσία Περιβάλλοντος της Περιφέρειας πολλά προβλήματα και στο στάδιο της κατασκευής του έργου αλλά και της λειτουργίας του.
Παρότι το φυσικό αέριο είναι ασφαλές, η μεταφορά του και δια των αγωγών δεν παύει να είναι προβληματική. Η όδευσή του θα δημιουργήσει για λόγους ασφαλείας μια νεκρή ζώνη περίπου μισού χιλιομέτρου. Εύφορη γεωργική γη.θα χαθεί, χωροταξικά σχέδια θα πρέπει να τροποποιηθούν, επεκτάσεις οικισμών να ανασταλούν, οδικά, σιδηροδρομικά και αρδευτικά δίκτυα θα πρέπει να επανασχεδιαστούν με ιδιαίτερα τα προβλήματα των καθέτων αξόνων της Εγνατίας οδού…
Ένα άλλο πρόβλημα που διαπιστώθηκε είναι ότι ο αγωγός είναι “τυφλός”.
Δεν προβλέπονται αναμονές διασύνδεσης με τα υπάρχοντα δίκτυα της ΔΕΣΦΑ ή με μελλοντικούς σχεδιασμούς δικτύων.
Παρότι η εταιρεία μας διαβεβαίωσε ότι αυτό δεν απαιτεί κόστος ούτε έχει ιδιαίτερες τεχνικές δυσκολίες η ελληνική πλευρά είναι τελείως ανέτοιμη. Καμία πρόταση κανένα σχέδιο….
Εμφανιζόμαστε να φιλοξενούμε έναν αγωγό που θα τροφοδοτεί την Ευρώπη και εμάς ιδιαίτερα την Δυτική Μακεδονία που χρειαζόμαστε φτηνή και καθαρή ενέργεια θα μας τροφοδοτεί μόνο με προβλήματα και τίποτε άλλο!
Εδώ πέφτει το βάρος στις πλάτες Αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα της νέας Περιφερειακής Αρχής που θα πρέπει να σχεδιάσει το μέλλον τώρα που πρέπει και μπορεί, τώρα που οι ευκαιρίες είναι μπροστά μας ώστε να οικοδομήσουμε τις σταθερές βάσεις μιας σύγχρονης και αποτελεσματικής αναπτυξιακής πορείας για τη Δυτική Μακεδονία.
Σε τελική ανάλυση πρέπει να μετατρέψουμε την αδιαμφισβήτητη γεωπολιτική και εθνική οικονομική σημασία του έργου, με τη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού με φυσικό αέριο, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, την ανάπτυξη των δικτύων μεταφοράς, την ανάδειξη της πατρίδας μας σε ενεργειακό κόμβο και σε χειροπιαστά ευεργετικά αποτελέσματα για τον κάθε Δυτικομακεδόνα που προσδοκά να έχει κέρδη από μια ισοβαρή σύμβαση φιλοξενίας.
Ελπίζουμε έτσι να γίνει και να μην μετατραπεί σε μια παραχώρηση ζωτικών εδαφών και κυριαρχίας χωρίς μάχη με την δύναμη των όπλων της οικονομικής ισχύος.

Δημήτρης Ψευτογκάς
Υπ. Αντιπεριφερειάρχης, Περιφερειακός Σύμβουλος ΠΔΜ

Υστερόγραφο: Ένα άλλο μεγάλο έργο, η Εγνατία οδός, κινδυνεύει να μείνει τυφλό εξαιτίας της μάχης συμφερόντων και των εθελοτυφλούντων τοπικών πολιτικών παραγόντων για το σημείο ζεύξης του κάθετου άξονα Ε65 ! Πάντως ξινό θα μας βγεί σίγουρα γιατί εντελώς “συμπτωματικά” σταματά στην… Ξυνιάδα!