Την περασμένη Κυριακή 17 του μήνα που τρέχει πραγματοποιήθηκε η συνάντηση των αποφοίτων του εξαταξίου Γυμνασίου της πόλης μας, έτος 1963-1964.

Μια προσπάθεια προετοιμασίας περίπου δύο μηνών απέδωσε σημαντικά αποτελέσματα, που ξεπέρασαν τις προσδοκίες των διοργανωτών.

Χωρίς επιφυλάξεις και φανφαρονισμούς μπορεί να χαρακτηρισθεί η συνάντηση ως μία πολιτιστική εκδήλωση του καλοκαιριού στην πόλη μας, χωρίς χορηγούς, ειδικούς και πρόβες, σπόνσορες και διαφήμιση, σημείωσε επιτυχία, πρόσφερε ανείπωτη χαρά και είχε αξιοζήλευτη συμμετοχή.

Ήταν μια εκδήλωση με δράση, διάθεση και διάρκεια, αφού κράτησε από το πρωί της Κυριακής έως τις πρώτες πρωινές ώρες της επόμενης ημέρας με αυθορμητισμό και αυτενέργεια, χωρίς προσποίηση αλλά με πάθος παλμό και πόνο.

Το ξεκίνημα έγινε στις 9 το πρωί. Το προαύλιο του Αγ. Αχιλλείου γέμισε από γνωστούς άγνωστους .

Οι στιγμές δεν περιγράφονται με λέξεις και ο φακός την επιφάνεια  μόνο αποτυπώνει το ξέσπασμα της καρδιάς, το ξεχείλισμα της ψυχής, την ουσία και την φλόγα της δημιουργίας αυτών όχι.

Μάταια προσπαθούσαν οι επίτροποι να ησυχάσουν το πλήθος και ούτε το στώμεν καλώς στώμεν μετά φόβου….. του ιερέα το κατάφερε.

Η χαρά, η λύπη, η συγκίνηση, ο θαυμασμός, η απογοήτευση οι αναμνήσεις που έγιναν βόλια δημιούργησαν  ένα εκρηκτικό κλίμα, ένα ηφαίστειο που η λάβα του ήταν το γέλιο, το κλάμα, τα δάκρυα και σφιχταγκαλιάσματα.

Το πλήθος των συμμαθητών τιθασεύτηκε, σοβαρεύτηκε και γέμισε το ναό μόνο στο άκουσμα του αιωνία των η μνήμη, στο μνημόσυνο που έγινε για τους δέκα επτά συμμαθητές που βιάστηκαν να  εγκαταλείψουν το μάταιο τούτο κόσμο.

Με υπομονή περίμεναν στην ουρά να πάρουν κόλλυβα αλλά περισσότερο να διαβάσουν τα ονόματα αυτών που έφυγαν.

Το βαρύ κλίμα άλλαξε η επίσκεψη στο Γυμνάσιό μας. Ο σημερινός Διευθυντής του κος Τσαμπαρδούκας Γιάννης είχε ανοίξει διάπλατα τις πόρτες και μας περίμενε.

Σαν τα μικρά παιδιά τρέχαμε από αίθουσα σε αίθουσα, καθόμασταν στα θρανία ανεβοκατεβαίναμε τις σκάλες, συγκρίναμε το σήμερα με το τότε με το χτες. Πολλά άλλαξαν ως και ο μαυροπίνακας έγινε ασπροπίνακας. Χτύπησε το κουδούνι μπήκαμε στη γραμμή προσευχηθήκαμε και τρέξαμε στο αμφιθέατρο. Εκεί έγινε το καλωσόρισμα πρώτα από τον κ. Γυμνασιάρχη και μετά από το μέλος της οργανωτικής επιτροπής τον κ. Βήλιο ο οποίος προσπάθησε να δώσει το στίγμα του τόπου και του χρόνου του προορισμού σ ένα ταξίδι επιστροφής με εικόνες και μνήμες στη σύντομη ομιλία του που ακολουθεί.

Ομιλία

Εξουσιοδοτημένος από την οργανωτική ομάδα σας καλωσορίζω και σας διαβεβαιώνω πως η χαρά μας είναι μεγάλη, που μπορέσατε να είστε σήμερα κοντά μας.

Όλοι μαζί λοιπόν, θα κάνουμε ένα ταξίδι επιστροφής στο παρελθόν στον χρόνο και στον τόπο της ωραιότερης περιόδου της ζωής μας.

Σας προτρέπω να απαλλαγούμε από κάθε πρόβλημα οικογενειακό, οικονομικό, υγείας και οποιοδήποτε άλλο, βαραίνει τη σκέψη και δημιουργεί άγχος και άσχημη ψυχολογική κατάσταση. Τέτοιες αποσκευές σε αεροπορική πτήση νοσταλγίας δεν επιτρέπονται.

Με πιλότο την αχαλίνωτη φαντασία και αεροσυνοδό την αναξιόπιστη μνήμη, ελάτε να διανύσουμε την απόσταση των 50 ετών σε λίγα λεπτά της ώρας.

Επιτρέψτε μου να κάνω τον ξεναγό και χωρίς να έχω απαίτηση επαγγελματικής καταξίωσης, επιθυμώ να γίνω το μεθυστικό κρασί για ερεθισμό της φαντασίας και για περισσότερη ευκινησία του μυαλού.

Ο πύργος ελέγχου μας πληροφορεί ότι ο εναέριος χώρος της υφηλίου παρουσιάζει αναταράξεις, ιδίες, ίσως και χειρότερες από την εποχή του προορισμού μας. Τώρα  Ιράκ, Ουκρανία, Παλαιστίνη τότε Βιετνάμ, ψυχρός πόλεμος ανατολής-δύσης κρατούν κομμένη την ανάσα των λαών.

1963-1964. Τα γεγονότα που έλαβαν χώρα σε διεθνές επίπεδο και στο εσωτερικό της χώρας μας και η ανεμελιά της νιότης μας δεν κατέγραψε στο σκληρό δίσκο είναι πολλά και σημαντικά.

Επιγραμματικά θα αναφερθώ σε μερικά.

3 Νοεμβρίου. Εκλογές με νικητή το κόμμα της ΕΚ και ποσοστό 42%.

22 Νοεμβρίου. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ «εδολοφονήθη σήμερον την μεσημβρία πληγείς εις το κρανίο δια σφαίρας τυφεκίου».

25 Νοεμβρίου Ο άνθρωπος του οποίου ο αγών για μία σταθερά ειρήνη διακόπηκε  από μία δολοφονική σφαίρα βρήκε σήμερα την αιώνια γαλήνη εις τον τάφο του κοιμητηρίου του Άρλιγκτον.

10 Δεκεμβρίου. Ο Σεφέρης τιμάται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η ποίηση είναι αναγκαία σε τούτο το σύγχρονο κόσμο  όπου ζούμε τον βασανισμένο από τον φόβο και την ανησυχία λέγει στην ομιλία του.

9 Φεβρουαρίου 1964. Κηδεύεται στα Χανιά ο Σοφοκλής Βενιζέλος.

16 Φεβρουαρίου 1964. Στις εκλογές το Κέντρο πλησιάζει το 54% και κερδίζει 170 έδρες.

6 Μαρτίου 1964. 4.12 απογευματινή ώρα ο Βασιλεύς Παύλος εξέπνευσε ήρεμα.

12 Ιουλίου 1964. Ο Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου και ο Υφυπουργός Λουκής Ακρίτας, εισηγούνται δωρεά παιδεία και υποχρεωτική εννεαετής φοίτησης δι όλους από το 6^ο μέχρι το 15^ο έτος.

3 Αυγούστου 1964. Η ελληνική ομορφιά θριαμβεύει στο Μαϊάμι, η Κυριακή (Κορίνα) Τσοπέη ΜΙS Υφήλιος.

Ο Χρουτσόφ φεύγει αρχίζει η εποχή Μπρέζνιεφ.

13 νεκροί στη γιορτή του Γοργοποτάμου και άλλα πολλά.

Οι συντεταγμένες όμως δείχνουν περιοχή Γρεβενών παρακαλώ την προσοχή σας.

Το κτίριο που μόλις τώρα προβάλει μπροστά σας και ξεχωρίζει από τα άλλα σε όγκο και επιφάνεια είναι αυτό που μας φιλοξένησε στα σπλάχνα του 4,5 χρόνια περίπου.

Στο προαύλιο το γαλάζιο με τους λευκούς αφρούς δεν είναι θάλασσα αλλά οι ποδιές των όμορφων κοριτσιών με τους άσπρους γιακάδες. Το σμήνος από κουκουβάγιες είναι τα πηλήκια των αγοριών, που τα φορούν με περηφάνεια.

Ο κύριος που βλέπετε στο κεφαλόσκαλο να στρίβει με το δεξί του χέρι το τσιγκελωτό μουστάκι του και να παίζει ρυθμικά και νευρικά το αριστερό του πόδι δεν είναι ο απόμαχος στρατηγός που του πήρανε το ξίφος λόγω χρεών, αλλά ο Νικάκης ο επιστάτης που περιμένει να κτυπήσει το κουδούνι και να εκτελέσει αστραπιαία εντολές.

Τα τετράγωνα κάτασπρα κουτιά με τους χιονάνθρωπους που τα σπρώχνουν δεν είναι παρά τα κινητά ζαχαροπλαστεία με τους ασπροντυμένους πωλητές. Τίμιοι εργατικοί αλλά φοροφυγάδες χωρίς ταμειακή μηχανή.  Που είναι το ΣΔΟΕ;

Τα σάμαλι και τα φοινίκια πλέουν στα σιρόπια και τα σάλια των μαθητών τρέχουν. Καλότυχοι όσοι έχουν τη δραχμούλα να γευτούν τη γλύκα τους.

Να κάνω μια προσπάθεια να αφουγκρασθώ τι γίνεται μέσα στις αίθουσες;   Μπαίνω στο Ζέπελιν των Ολυμπιακών Αγώνων.

Πρώτη αίθουσα ο Γιάννης Παπαδημητρίου, αφού είπε την συνηθισμένη ατάκα με τον ήλιο τα βάλαμε με τον ήλιο τα βγάζουμε …συνέχισε με σοβαρότητα «η θρησκεία είναι ο πιο αποτελεσματικός χαλινός στα πάθη και στις κακίες των ανθρώπων και η ευσέβεια είναι η βάση κάθε αρετής».

Τον αφήνω. Πάω παρακάτω ο κ. Παπαευθυμίου με τον αντίχειρα του δεξιού του χεριού χαϊδεύει τα χείλη του και ανοίγει τον κατάλογο – μονολογεί κωθώνια – και ξαφνικά μέσα στην απόλυτη σιωπή ακούγεται να λέγει «δις δύο και ένα πόσο κάνουν» – άσσος γαρ στα σοφίσματα – Κύριε, κύριε και 5 και 6 απαντά μια μαθήτρια. «Ιδού αδάμας κεκριμένος εν τη κόπρω».

Ο κ. Μέρμιγκας, μόλις τακτοποίησε την ωραία κώμη του, έσφιξε τα δόντια του, ανασήκωσε τα χείλη του και πρόφερε το πρώτο «δηλαδή».

Παρακαλώ, μια γλυκιά ναζιάρικη φωνή ακούγεται να μιλά για τα άστρα, δεν είναι αστρολόγος είναι η κα Μωράκη στο μάθημα της κοσμογραφίας.

Ο Γιάννης Τσούρλος απαγγέλει με ωραία βραχνή φωνή ποίημα του Κ. Παλαμά και η κ. Διαμαντίδου στρίβει την άκρη του αυτιού μιας μαθήτριας.

Επανέρχομαι στη θέση μου στο αεροπλάνο.

Το άλογο με τις χάντρες στο λαιμό, που σέρνει το κάρο με τα ζωγραφισμένα παραπέτα είναι στην υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου. Κάθε πρωί μαζεύει τα σκουπίδια από την πόλη και μεταφέρει όταν χρειαστεί πολίτες που εγκαταλείπουν τον μάταιο τούτο κόσμο στην τελευταία τους κατοικία. Τι ειρωνεία! και τα μεν και οι δε στην χωματερή καταλήγουν.

Στην κεντρική πλατεία πίσω από τα πράσινα λεωφορεία το καφενείο, με τις ψάθινες καρέκλες και τα μαρμάρινα τραπέζια, φιλοξενούν τους άσσους στο σκαμπίλι, στο μπιλιάρδο και στα ποδοσφαιράκια. Έξω ο μόρτης ο Ντένης, που άλλαξε το χρώμα των παπουτσιών του λόγω εποχής στο στιλβωτήριο, τσαγκαράδικο του Λόλη, στέκει ατσαλάκωτος και με μπόλικο μπριλ  κριμ στα μαλλιά του φλερτάροντας κάθε όμορφη που περνά.

Γύρω από το Ρολόι η λαϊκή – το παζάρι καλύτερα – Σάββατο σήμερα και τα προϊόντα για πώληση έχουν κάνει την εμφάνισή τους. Μήλα από το Βόλο, σαρδέλες και ψάρια από τη λίμνη της Καστοριάς, λίγα πορτοκάλια και μπόλικες ελιές.

Τα γαϊδουράκια έχουν γεμίσει το χάνι του Καρακασίδη και συναγωνίζονται με τη μπάσα φωνή τους τα χλιμιντρίσματα των αλόγων που σέρνουν τα κάρα.

Οι τρουβάδες με ζυμωτό ψωμί –καρβέλι τρις οκάδες- κανένα αυγό και τσιγαρίδες, ανακουφίζουν στη θέα τους τα πεινασμένα στομάχια των μαθητών.

Οι νοικοκυρές με σκούπα στο χέρι καθαρίζουν τις αυλές και το μήκος του δρόμου που τους αντιστοιχεί και περνούν ένα χέρι ασβέστη στο πεζοδρόμιο. Μοσχοβολούν οι γειτονιές βασιλικό και ασβέστη. Κρατώντας με το ένα χέρι τη σκούπα και το άλλο τη μέση σιγοψιθυρίζουν οι γειτόνισσες τις ειδήσεις της ημέρας. Σπίτι χωρίς αυλή δεν υπάρχει, πτωχά, χωρίς χρώματα και επενδύσεις ξύλινες ή πέτρινες γεμάτα όμως από φωνές παιδικές, γλέντια και αγάπη. Αχ το σπιτάκι μας και αυτό είχε φωνή.

‘Όμως ας προσγειωθούμε τώρα απότομα ίσως κάπως γιατί κάποιοι ακούω σιγοψιθυρίζουν το αλλοτινές μου εποχές αλλοτινοί μου χρόνοι και ας δούμε, πραγματικές εικόνες από το παρελθόν μας με την βοήθεια του αγαπητού Κ. Δόρτσιου ο οποίος, πρέπει να ομολογήσω, προσφέρθηκε οικειοθελώς, γνώστης της νέας τεχνολογίας, να μας εξυπηρετήσει. Τον ευχαριστούμε δημόσια.

Ακολούθησε η προβολή φωτογραφιών από τα μαθητικά μας χρόνια την οποία παρακολούθησαν με ορθάνοιχτα τα μάτια και απόλυτη ησυχία που διακόπτονταν με ξεσπάσματα χαράς και ξεφωνητά σε κάθε φωτογραφία ζητώντας επανάληψη ή πιο αργή κίνηση.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα της πρόσκλησης ο επόμενος σταθμός για καφέ ή τσίπουρο ήταν το «Αρκουδόρεμα» το καφενείο του Θοδωρή. Από την προηγούμενη είχε φροντίσει να ειδοποιήσει τους τακτικούς θαμώνες ότι την Κυριακή το καφενείο είναι μόνο για φίλους από τα παλιά.

Αφού επιστράτευσε γυναίκα και παιδιά για την γρήγορη εξυπηρέτηση μας  έκανε και την έκπληξη. Τα προειδοποιημένα όργανα έκαναν την εμφάνιση τους και το κλαρίνο με ένα κλαψιάρικο αργό συρτό ήχο έστρεψε τα βλέμματα όλων να παρακολουθήσουν το ντέφι που ο δεξιοτέχνης κάτοχός  του το είχε πετάξει στον αέρα και μετά το στροβίλιζε στο δείκτη του δεξιού χεριού. Πήραν την εντολή από το Θοδωρή «το φίλοι καλώς ορίσατε». Έγινε χαλασμός. Τα ευρώπουλα  δεν ήταν πετσετάκια αλλά πετάχτηκαν, στήθηκε χορός τρανός το γλέντι αγνόησε τις ώρες κοινής ησυχίας.

Αμείωτη ήταν η διάθεση για γλέντι και χορό το βράδυ στην ταβέρνα του Τάκα στην κεντρική πλατεία. Προηγήθηκαν εδώ τραγούδια της δεκαετίας του 60 με το Χρ. Παπαδημητρίου στην κιθάρα και την παρέα του.

Οι συμμαθητές που ήρθαν από το εξωτερικό σηκώθηκαν ύστερα από πρόσκληση να σβήσουν το κεράκι με τον αριθμό 50 που έκαιγε στην τούρτα της συνάντησης, καταχειροκροτούμενοι.

Στη συνέχεια αφέθηκαν όλοι στο ξέφρενο λίκνισμα του σκόρπιου, του συρτού και γιατί όχι του τσάμικου.

Αν δεν έκαναν την παρουσία τους τα όργανα της τάξεως δεν έφευγε κανένας.

Οι χειραψίες οι αγκαλιές τα φιλιά τώρα του αποχωρισμού δίνουν και παίρνουν. Μοναδική ευχή όλων  να επαναληφθεί σύντομα οπωσδήποτε.

Γιατί τόση βιασύνη αλήθεια;

ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ