Ένας χρόνος ακόμα στην πλάτη του καθενός μας.

Παραμονή πρωτοχρονιάς. Ασυναίσθητα η σκέψη μας γυρίζει στο παρελθόν.

Κάποτε ήμασταν νεογέννητα. Ένας άγραφος πίνακας, μια λευκή ψυχή, που την κεντούσαν τα όνειρα των γονιών μας.

Αργότερα σταθμός στη ζωή μας η εφηβική ηλικία. Άλλος λίγο, άλλος πολύ τη ζήσαμε σαν μια τρικυμισμένη περίοδο. Από αναζήτηση σε αναζήτηση, επαναστατικοί, ονειροπαρμένοι, ίσως αγχωμένοι από οικονομικά και τότε προβλήματα, από οικογενειακά, με προβληματισμό για το μέλλον μας, με απολυτότητες, με ενθουσιασμό και οραματισμούς. Ακάθεκτοι και ορμητικοί ν’ αλλάξουμε τον κόσμο. Εκρηκτικοί και ασυγκράτητοι, θεωρώντας πολλές φορές εμπόδια σ’ αυτή την ορμή πρώτους τους γονείς μας, ύστερα την κοινωνία, την πολιτεία… με το παράπονο ότι δε μας προσέχουν.., δε μας ακροώνται. Ή και πεσιμιστές και με πεσμένη ψυχολογία.

Και τελικά φτάνουμε σε τρίτο σταθμό, την ηλικία των σαράντα χρόνων.

Άλλος με πραγματοποιημένα στο μεγαλύτερο μέρος τα όνειρά του, άλλος με γκρεμισμένα στο μεγαλύτερο κι άλλος να τα βιώνει όλα εντελώς διαφορετικά απ’ ό,τι τα ονειρεύτηκε.

Έτσι ορισμένοι με οικογένεια, άλλοι όχι μόνο χωρίς γονείς, αλλά και χωρίς απογόνους. Πολλοί με το ερωτηματικό, γιατί να έρθουν στη ζωή. Κι άλλοι με μια κατεστραμμένη ψυχή, γιατί τη βούτηξαν στην άρνηση, στον υλισμό, στην αμαρτία.

Υπάρχουν κι άλλοι άνθρωποι με παρελθόν στηριγμένο μόνο στις προσωπικές τους δυνάμεις και στων δικών τους ή και των ομοφρόνων φίλων τους, άντε και κάποιας φιλοσοφικής ή πολιτικής παράταξης, που παραμονή πρωτοχρονιάς ίσως να απολογούνται για λάθη, για αγώνες χωρίς ιδιαίτερα εύχυμους καρπούς. Ίσως και για ένα τεράστιο κενό στην ψυχή τους. Ή και με το ερωτηματικό γιατί να εκτεθούν σε τόσες θυσίες. Άξιζε άραγε τον κόπο;

Είναι βέβαια κι άλλοι τόσοι που δεν αντέχουν τον απολογισμό του παρελθόντος και προγραμματίζουν τέρμα για τη ζωή τους.

Μερικοί άλλοι ωστόσο κοιτάζουν πίσω στο παρελθόν με την ικανοποίηση ότι άξιζε τον κόπο να παλέψουν, ν’ αγωνιστούν και να προσπαθούν μέχρι εδώ, γιατί αυτό το φρόνημα καταξιώνει τη ζωή της γης.

Κι εδώ αναφέρουμε ένα ανέκδοτο με δύο βατράχους.

Αυτοί βρέθηκαν σ’ ένα κάδο με παχύ γάλα, που μόλις είχε αρμέξει ο τσοπάνος. Πηδάει στον κάδο ο πρώτος βάτραχος. Δεν μπόρεσε να σταθεί στο χείλος κι έπεσε μέσα. Βούλιαξε, ξαναβούλιαξε  στο  γάλα, απελπίστηκε. Από ‘δω αποκλείεται, λέει, να βγω ζωντανός. Να πιω όσο γάλα μπορώ και να πάω τουλάχιστον χορτάτος. Και πράγματι πνίγηκε, και πήγε  και χορτάτος.

Σε λίγο βρίσκεται μες στο γάλα κι ο άλλος βάτραχος. Δεν μπόρεσε να σταθεί στο ξύλινο χείλος του κάδου, γιατί ήταν λεπτό. Αυτός, μόλις έπεσε εκεί, συλλογίστηκε: δεν ξέρω αν και πώς θα βγω από ‘δω. Το πιο σίγουρο είναι ότι θα πνιγώ. Θ’ αγωνιστώ όμως όσο μπορώ κι ας πεθάνω έτσι. Πράγματι με τα πλατιά πόδια του χτύπησε, χτύπησε το γάλα, ώσπου, επειδή αυτό ήταν παχύ, δημιουργήθηκε μια βουτυρώδης στερεά επιφάνεια, ο βάτραχος πάτησε πάνω και πήδηξε έξω. Έτσι γλίτωσε το θάνατο.

Μ’ αυτό τον τρόπο ο αγωνιζόμενος άνθρωπος κερδίζει. Για τον εαυτό του πρώτα, αλλά και για τους άλλους. Γλιτώνει και τη ρετσινιά του δειλού, του απαισιόδοξου, του ξοφλημένου ήδη από την αρχή.

Αυτός μοιάζει με ρυάκι που έχει γάργαρο νερό, γιατί κυλάει, σε αντίθεση με το βούρκο, που έχει το στάσιμο βρώμικο νερό.

Αλλά και πάλι θα ήταν αποτυχημένος και δυστυχής  κι  αυτός  ο  άνθρωπος, αν περιόριζε τη ζωή και τον αγώνα του μόνο στα στενά όρια της γης, μόνο μέχρι το φτυάρι του νεκροθάφτη και με σύνθημα το “φάγωμεν, πίωμεν, αύριον γαρ αποθνήσκομεν…”. Και αν υπάκουε μόνο σ’ ό,τι ορίζουν οι ανθρώπινοι νόμοι. Και τούτο, γιατί υπάρχει ζωή και πέρα από τον τάφο, για  την  κατάκτηση  της  οποίας  δε  μπορούμε  να  αδιαφορούμε.

Κι ερχόμαστε τελικά στην ηλικία των 70 – 80 ετών, ίσως παραπάνω ή και παρακάτω για ορισμένους, που  ετοιμαζόμαστε για το τελευταίο ταξίδι μας.

Γυρνώντας απόψε πίσω άραγε  αυτοί, έχουμε  την  εσωτερική  πληροφορία  ότι είμαστε έτοιμοι να λογοδοτήσουμε για την εδώ πολιτεία μας, όχι πια στον εαυτό μας, αλλά στο δικαιοκρίτη Θεό;

Κάποιος σε μια μακρινή πόλη είχε τρεις φίλους. Τον ένα τον προτιμούσε, γιατί τον στήριζε ψυχολογικά, συναισθηματικά. Τον άλλο τον είχε στα μέσα και στα έξω, γιατί ήταν πλούσιος κι όλο και κάτι θα κέρδιζε με τη φιλία του. Στον τρίτο έλεγε από καμιά εγκάρδια καλημέρα ή τού ‘δινε αραιά και πού κανένα δωράκι. Αυτός  ο  τρίτος  φίλος είχε ανάγκες και ο  πρωταγωνιστής φίλος τον απέφευγε όσο μπορούσε. Άλλωστε  και οι άλλοι  δύο τον περιφρονούσαν και παρασυρόταν κι αυτός. Επειδή ωστόσο ήταν φίλος οικογενειακός, ο ίδιος τον κρατούσε έστω και με το ζόρι.

Κάποτε όμως του ήρθε ειδοποίηση για επικείμενη δίκη. Ο φίλος μας χρωστούσε πολλά. Ήρθε σε απόγνωση. Ένα υπέρογκο ποσό είδε ότι του  χρέωσε  η  άσωτη ζωή του. Στράφηκε στους φίλους του. Ο πρώτος ήταν φτωχός. Του συμπαραστάθηκε ηθικά, αλλά τίποτα περισσότερο. Ο άλλος του αρνήθηκε μεγάλη χάρη. Απλώς του έδωσε μια άνεση, για να κινηθεί με τους δικηγόρους. Ο τρίτος… πώς να του ζητούσε βοήθεια; Μια δυο φορές, όλο κι όλο, τού ‘δωσε χρήματα – τότε δεν είχε χρεωθεί ακόμη – και τον βοήθησε  για νοσηλεία του. Τόλμησε όμως και του ζήτησε. Κι ενώ δεν περίμενε, προθυμοποιήθηκε ωστόσο ο τρίτος φίλος του, από ευγνωμοσύνη για την έστω λίγη βοήθεια που του έδωσε, και πήγε μάρτυρας υπεράσπισης. Το δικαστήριο επηρεάστηκε και η απόφασή του ήταν πολύ επιεικής.

Θεολογώντας ορισμένοι πάνω σ’ αυτή την ιστορία, που είναι αλληγορική, παραλληλίζουν τον άνθρωπο – πρωταγωνιστή με τον καθένα από μας. Τη δίκη, με το δικαστήριο που περιμένει την ψυχή μας μετά το θάνατο. Ο πρώτος φίλος, που στηρίζει ψυχολογικά μόνο τον άνθρωπο, είναι οι συγγενείς μας, που μας συνοδεύουν ως την εκκλησία και το μνήμα. Άντε και με την προσευχή τους, αν πιστεύουν σ’ αυτή. Ο δεύτερος φίλος, ο πλούτος, το πολύ – πολύ να μας συνοδεύσει με φιλαρμονική και ακριβό φέρετρο. Ο τρίτος όμως,  που  τον  θεωρούμε  περιττό  και  που είναι η ενάρετη ζωή μας και η φιλανθρωπία, μεσιτεύει στον Κριτή Κύριό μας και μας απαλλάσσει απ’ την αιώνια καταδίκη.

Είναι ευτυχής όποιος πιστεύει ότι στη γη είμαστε απλοί οδοιπόροι για την αιωνιότητα, ότι  η  ζωή  μας φωτίζεται απ’ το ανέσπερο φως του Αναστάντος Κυρίου κι ότι  αυτός  ο  λίγος  βίος  μας είναι το εισιτήριο για τη μακαριότητα του ουρανού, την οποία αρχίζει να τη βιώνει κανείς από τη γη. Είναι ευτυχής, γιατί ζει και πολιτεύεται με το του Αποστόλου Παύλου: “ου γαρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν” (Εβρ. 13, 14) και πιστεύει ότι η ζωή μας εδώ είναι διαρκής άθληση, για να απαλλαγούμε απ’ το κακό που υπάρχει μέσα μας και έξω μας. Ότι ο τάφος δεν είναι μαύρος και απελπιστικός, αλλά η γέφυρα που μας βγάζει σε μια νέα πραγματικότητα, ατελεύτητη, “ένθα ουκ έστι πόνος, ου λύπη, ου στεναγμός”. Κι όλα αυτά δεν τα νιώθει σαν κάτι μακρινό, σαν κάτι που το υπαγορεύει μια ιδεολογία, αλλά σαν κάτι χειροπιαστό που το προγεύεται, με μια ελπίδα ολοζώντανη και με μια ανέκφραστη αγαλλίαση.

Η ζωή αυτού του ανθρώπου φωτίζεται και περιστρέφεται γύρω από το θέλημα του Θεού, που περιέχεται στην επί του όρους ομιλία του Κυρίου μας μέσα στην Καινή Διαθήκη.

Η γη μας αγνοεί αυτό το Νόμο και τη διδασκαλία Του, εσκεμμένα εν πολλοίς. Επειδή όμως καθημερινά διαπιστώνει ο καθένας μας ότι αυτό είναι το έγκλημά μας, σήμερα πρωτοχρονιά, αρχή πάντα μιας καινούργιας ευκαιρίας ν’ αλλάξουμε νοοτροπία και πρακτική, ας αποφασίσουμε να συμμορφώσουμε τη ζωή μας σύμφωνα με το πνεύμα Του, που μας παραγγέλλει μια ζωή πιο καθαρή, όπως μας την υπαγορεύει και η συνείδηση και το εκκλησιαστικό φρόνημα, μια πηγαία αγάπη για όλους, χωρίς μίση και υποκρισία, προσπαθώντας να κάνουμε το διπλανό μας πιο χαρούμενο – οπότε θα είμαστε πιο χαρούμενοι κι εμείς – και  με  μια μετάνοια  ουσιαστική για ό,τι αμαρτωλό σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και κάνουμε.

     Και το ευχόμαστε για όλους μας.

                                           Καλή χρονιά.

Ζιώγα Κατερίνα

Εκπαιδευτικός