Είκοσι δημοτικοί Υπάλληλοι Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης ζητούν από τον Δήμαρχο Γρεβενών κ.Δασταμάνη με τον νέο Οργανισμό του Δήμου Γρεβενών να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας αναφορικά με τον προβάδισμα των κατηγοριών στην επιλογή  Προϊσταμένων Οργανικών Μονάδων.

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ-ΑΙΤΗΣΗ

Θέμα: Εναρμόνιση του νέου Οργανισμού του Δήμου Γρεβενών με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με το προβάδισμα των κατηγοριών (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) στην επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων.

Γρεβενά, 28-9-2021

_________________________________________________________

Αξιότιμε κ. Δήμαρχε,

1. Άπαντες οι αιτούντες είμαστε μόνιμοι υπάλληλοι του Δήμου Γρεβενών, κατηγορίας ΠΕ. Με το παρόν υπόμνημα απευθυνόμαστε σε εσάς, εν όψει της έκδοσης νέου Οργανισμού του Δήμου, με σκοπό να επιστήσουμε την προσοχή σας στην υποχρέωση να εναρμονιστεί ο Οργανισμός του Δήμου Γρεβενών με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αναφορικά με το προβάδισμα των κατηγοριών (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) στην επιλογή προϊσταμένων οργανικών μονάδων.

Ειδικότερα:

2. Στο άρθρο 10 του Κώδικα κατάστασης δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων (ν. 3584/2007) ορίζονται τα εξής: «1. Με τον Οργανισμό Εσωτερικής Υπηρεσίας καθορίζονται η εσωτερική διάρθρωση των υπηρεσιών σε Γενικές Διευθύνσεις, Διευθύνσεις, Τμήματα, Αυτοτελή Τμήματα και Αυτοτελή Γραφεία, οι αρμοδιότητές τους και οι θέσεις κατά κατηγορίες και κλάδους προσωπικού. Επίσης, ορίζονται οι κλάδοι ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ των οποίων οι υπάλληλοι κρίνονται για την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων των κατά περίπτωση οργανικών μονάδων, ανάλογα με την ειδικότητα του κλάδου και το αντικείμενο των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων. 2. Με απόφαση του Δημοτικού ή Κοινοτικού ή Διοικητικού Συμβουλίου ψηφίζονται οι Οργανισμοί Εσωτερικής Υπηρεσίας των Δήμων, Κοινοτήτων, Δημοτικών και Κοινοτικών Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, Ιδρυμάτων και Συνδέσμων Δήμων και Δήμων και Κοινοτήτων, αντίστοιχα. Η απόφαση εγκρίνεται με πράξη του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας ύστερα από γνώμη του οικείου Υπηρεσιακού Συμβουλίου, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. …».

 Περαιτέρω, στο άρθρο 99  ορίζεται ότι: «Το προβάδισμα μεταξύ των υπαλλήλων καθορίζεται ως εξής: α) Μεταξύ υπαλλήλων που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες, προηγούνται υπάλληλοι της κατηγορίας ΠΕ και ακολουθούν κατά σειρά οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΤΕ, της κατηγορίας ΔΕ και, τέλος, οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΥΕ, β) Μεταξύ υπαλλήλων που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, προηγούνται οι υπάλληλοι ανώτερου βαθμού, με βάση την ιεραρχική κλίμακα των βαθμών του άρθρου 83, γ) Μεταξύ υπαλλήλων του ίδιου κλάδου και βαθμού δεν υπάρχει Προβάδισμα, δ) Όπου από τις οικείες οργανικές διατάξεις επιτρέπεται η τοποθέτηση προϊσταμένου κατηγορίας που έπεται κατά το προβάδισμα, δεν ισχύει το προβάδισμα των κατηγοριών» (βλ. και το άρθρο 97 Υπαλληλικού Κώδικα).

Σύμφωνα με τις παραπάνω νομοθετικές διατάξεις, στους Οργανισμούς των ΟΤΑ θα πρέπει να προβλέπονται οι κλάδοι των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ, των οποίων οι υπάλληλοι κρίνονται για την κατάληψη θέσεων προϊσταμένων των κατά περίπτωση οργανικών μονάδων ανάλογα με την ειδικότητα του κλάδου και το αντικείμενο των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων. Η επιλογή των Προϊσταμένων γίνεται από κατηγορίες και κλάδους που έχουν τη μεγαλύτερη δυνατή συνάφεια με το αντικείμενο της κάθε υπηρεσίας. Έτσι, θα πρέπει να καθορίζεται η κατηγορία (ΠΕ,ΤΕ, ΔΕ) και ο κλάδος/οι συγκεκριμένης κατηγορίας από τους οποίους θα προέρχεται ο προϊστάμενος της συγκεκριμένης οργανικής μονάδας με κριτήριο την ειδικότητα του κλάδου και το αντικείμενο της οργανικής μονάδας.

Από τη διατύπωση της τελευταίας διάταξης του άρθρου 99 Ν 3584/2007, καθίσταται σαφές ότι κατά κανόνα μεταξύ υπαλλήλων που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες, προηγούνται υπάλληλοι της κατηγορίας ΠΕ και ακολουθούν κατά σειρά οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΤΕ, της κατηγορίας ΔΕ και, τέλος, οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΥΕ (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 226/2019). Τούτο, άλλωστε, πέραν του ότι ορίζεται ρητά στον Κώδικα Κατάστασης Δημοτικών Υπαλλήλων, όπως και στον Υπαλληλικό Κώδικα, είναι λογικά αναγκαίο και εύλογο διότι οι υπάλληλοι πανεπιστημιακής εκπαίδευσης έχουν ανώτερο μορφωτικό επίπεδο, γνώσεις και εξειδίκευση και γνωρίζουν καλύτερα το αντικείμενο της εργασίας τους, σε σχέση με τους υπαλλήλους τεχνολογικής εκπαίδευσης, οι οποίοι με τη σειρά τους υπερτερούν έναντι των υπαλλήλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Κατά συνέπεια, θα αντέβαινε στη Λογική, ένας υπάλληλος με λιγότερες γνώσεις (ΤΕ Ή ΔΕ)πάνω στο αντικείμενο της οργανικής μονάδας να προΐσταται και να δίνει εντολές σε υπαλλήλους με ανώτερη μόρφωση και ευρύτερο γνωστικό αντικείμενο (ΠΕ), που κατά τεκμήριο είναι περισσότερο ικανοί και έμπειροι στη διεκπεραίωση των υποθέσεων της οργανικής μονάδας. Τούτο δε όχι μόνο θα συνιστούσε καταστρατήγηση της αρχής της ισότητας και της αξιοκρατίας των υπαλλήλων, αλλά και θα έβλαπτε το συμφέρον της Υπηρεσίας, και κατ’ επέκταση το δημόσιο συμφέρον.

Κατ’ εξαίρεση και μόνο, ορίζεται στο άρθρο 99 Ν. 3584/2007, ότι μπορεί με διάταξη του Οργανισμού ΟΤΑ να επιτρέπεται η τοποθέτηση προϊσταμένου κατηγορίας που έπεται κατά το προβάδισμα. Η εν λόγω πρόβλεψη, όμως, έχει εξαιρετικό και μόνο χαρακτήρα και άρα δεν επιτρέπεται να καταλύει τον βασικό κανόνα του Ν. 3584/2007 (όπως και του Ν. 3528/2007), που καθιερώνει το προβάδισμα των υπαλλήλων ΠΕ έναντι των υπαλλήλων ΤΕ, και ακολούθως των τελευταίων έναντι των υπαλλήλων ΔΕ.

Επομένως, κατά τη σύνταξη των οργανισμών των δημοσίων υπηρεσιών και των Ν.Π.Δ.Δ., θα πρέπει να λαμβάνονται οι υπηρεσιακές ανάγκες σε συνδυασμό με την πρόβλεψη του προβαδίσματος των κατηγοριών του άρθρου 99 Ν. 3584/2007 (όμοια και η διάταξη του άρθρου 97 ΥΚ).

3. Την παραπάνω ερμηνεία έχει ακολουθήσει και το Συμβούλιο της Επικρατείας, που με μια σειρά αποφάσεων ακύρωσε ΠΔ Οργανισμών, καθ’ ο μέρος με τις διατάξεις τους προέβλεπαν την επιλογή Προϊσταμένων στο σύνολο των οργανικών μονάδων διαζευκτικά από υπαλλήλους ΠΕ, ΤΕ, ή ΔΕ, χωρίς δηλαδή να δίνεται προβάδισμα στους υπαλλήλους ΠΕ έναντι των υπαλλήλων ΤΕ, και των τελευταίων έναντι των υπαλλήλων ΔΕ.

Συγκεκριμένα, πρόκειται για τις αποφάσεις 2811, 2812, 2813, 2816,2817/2018 της 7μελούς σύνθεσης του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά και την προσφάτως εκδοθείσα απόφαση 283/2020 του Συμβουλίου της Επικρατείας, με την οποία ακυρώθηκε η αρ. 81381/30555/15.11.2016 απόφαση της ασκούσας καθήκοντα Γενικού Γραμματέως Αποκεντρωμένης Διοικήσεως Αττικής, με τίτλο «Έγκριση Οργανισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήμου Αθηναίων, Αττικής» (Β΄ 3812/28.11.2016), κατά το μέρος που στις διατάξεις του που αφορούν τον ορισμό προϊσταμένων οργανικών μονάδων ορίζεται ότι επιλέγονται ως προϊστάμενοι οργανικών μονάδων (Διευθύνσεων και Τμημάτων) του Δήμου υπάλληλοι των κατηγοριών ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ, χωρίς να προβλέπεται ότι οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΠΕ (μηχανικών) έχουν προβάδισμα έναντι των υπαλλήλων των άλλων κατηγοριών (ΤΕ, ΔΕ).

Ειδικότερα, με τις προαναφερθείσες αποφάσεις, το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε ότι κατά την έννοια της εξουσιοδοτικής διατάξεως του άρθρου 10 παράγραφοι 2 και 5 του Κώδικα κατάστασης δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων (ν. 3584/2007), που συμπληρώθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 54 του ν. 4178/2013, στον σχετικό οργανισμό εσωτερικής υπηρεσίας προσδιορίζεται καταρχήν ανάλογα με το αντικείμενο των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων και την ειδικότητα του κλάδου από ποιες κατηγορίες και από ποιούς κλάδους κάθε κατηγορίας προέρχονται οι προϊστάμενοι των οργανικών μονάδων κάθε υπηρεσίας, χωρίς να είναι υποχρεωτικό να προβλεφθεί ότι οι προϊστάμενοι προέρχονται από όλες τις κατηγορίες ή από όλους τους κλάδους κάθε κατηγορίας (ΣτΕ 283/2020, 2814/2017 7μ., 2459/2012 6η σκέψη, 102/2010, 2207/2002 5η σκέψη, ΠΕ 174/2017 παρατήρηση 27, 173/2017 παρατήρηση 22).

Περαιτέρω, κρίθηκε ότι κατά την έννοια των συνταγματικών αρχών της ισότητας, της αξιοκρατίας και της κατοχυρούμενης στο άρθρο 103 του Συντάγματος αρχής της ορθολογικής οργανώσεως της Δημόσιας Διοικήσεως (ΣτΕ 16, 15/2015 Ολομέλεια) καθώς και του άρθρου 99 του κώδικα κατάστασης δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων το καθοριζόμενο προβάδισμα των κατηγοριών των υπαλλήλων παύει να ισχύει μόνον κατ’ εξαίρεση στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι οργανικές διατάξεις βάσει του αντικειμένου των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων και της ειδικότητας του κλάδου των υπαλλήλων προβλέπουν την τοποθέτηση ως προϊσταμένου οργανικής μονάδας υπαλλήλου που έπεται κατά το προβάδισμα και όχι αδιακρίτως για όλες τις σχετικές οργανικές μονάδες (ΣτΕ 283/2020, 2816/2017 7μ.).

Κατά συνέπεια, Οργανισμός ΟΤΑ που προβλέπει αδιακρίτως την επιλογή, κατά περίπτωση, υπαλλήλων διαφορετικής κατηγορίας (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) ως προϊσταμένων σε όλες τις οργανικές μονάδες (Διευθύνσεις και Τμήματα) του Δήμου, καταργώντας αδιακρίτως το θεσπιζόμενο προβάδισμα με το άρθρο 99 κώδικα κατάστασης δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων είναι κατά το μέρος αυτό παράνομος και ακυρωτέος (ΣτΕ 2816/2017 7μ, 283/2020).

Έτσι, ενδεικτικά με την προσφάτως εκδοθείσα απόφαση αρ. 283/2020 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι: «6. …Περαιτέρω, κατά την έννοια των συνταγματικών αρχών της ισότητας, της αξιοκρατίας και της κατοχυρούμενης στο άρθρο 103 του Συντάγματος αρχής της ορθολογικής οργανώσεως της Δημόσιας Διοικήσεως (ΣτΕ 16, 15/2015 Ολομέλεια) καθώς και των προαναφερθεισών διατάξεων και ιδίως του άρθρου 99 του κώδικα κατάστασης δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων και της προμνησθείσας νομοθετικής εξουσιοδοτήσεως του ν. 3852/2010, σε συνδυασμό με το άρθρο 54 του ν. 4178/2013, το καθοριζόμενο προβάδισμα των κατηγοριών των υπαλλήλων παύει να ισχύει μόνον στις περιπτώσεις κατά τις οποίες οι οργανικές διατάξεις βάσει του αντικειμένου των συγκεκριμένων οργανικών μονάδων και της ειδικότητας του κλάδου των υπαλλήλων προβλέπουν την τοποθέτηση ως προϊσταμένου οργανικής μονάδας υπαλλήλου που έπεται κατά το προβάδισμα και όχι αδιακρίτως για όλες τις σχετικές οργανικές μονάδες…9. Επειδή σύμφωνα με τα εκτεθέντα στην 6η σκέψη, μη νομίμως ο Οργανισμός αυτός προβλέπει την επιλογή, κατά περίπτωση, υπαλλήλων διαφορετικής κατηγορίας (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ) ως προϊσταμένων σε όλες τις αναφερθείσες οργανικές μονάδες (Διευθύνσεις και Τμήματα), καταργώντας αδιακρίτως το θεσπιζόμενο προβάδισμα με το άρθρο 99 κώδικα κατάστασης δημοτικών και κοινοτικών υπαλλήλων (ΣτΕ 2816/2017 7μ.), όπως βασίμως προβάλλεται. Κατά συνέπεια η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει, κατά το μέρος τούτο, δεκτή και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη έγκριση του προαναφερθέντος Οργανισμού ως προς τις σχετικές διατάξεις του που είναι ενταγμένες στο Μέρος Τέταρτο».

Στο ίδιο πλαίσιο, με την υπ’ αριθμ. 2814/2017 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκαν νόμιμες οι διατάξεις του ΟΕΥ Δήμου που προβλέπουν ότι υπάλληλοι κατηγορίας ΤΕ των οριζομένων ειδικοτήτων καταλαμβάνουν θέσεις Προϊσταμένων εν ελλείψει υπαλλήλων κατηγορίας ΠΕ, σύμφωνα με το προβάδισμα των κατηγοριών.

Επισημαίνεται ότι  το Συμβούλιο της Επικράτειας έχει υιοθετήσει την εν λόγω θέση στην πραγματικότητα ήδη από το 2005, καθότι με τη Γνωμοδότηση αριθ. 235/2005 κρίθηκε ότι: «σύμφωνα με τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας στη Δημόσια Διοίκηση, είναι μεν, καταρχήν, επιτρεπτή η πλήρωση θέσεων προϊσταμένων οργανικών μονάδων από υπαλλήλους κατώτερης, κατά τη διαβάθμιση που εισάγεται με τον Υπαλλήλων κατηγορίας, μόνον, όμως εφόσον δεν είναι δυνατή η πλήρωση των θέσεων αυτών από υπαλλήλους ανώτερης κατηγορίας».

Εν όψει των ανωτέρω δικαστικών αποφάσεων και στο πλαίσιο της υποχρέωσης συμμόρφωσης της Διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις, οι Δήμοι οφείλουν να διαμορφώσουν τις διατάξεις των Οργανισμών τους, κατά τρόπο ώστε ο κανόνας κατά την επιλογή Προϊσταμένων Οργανικών Μονάδων να τηρείται το προβάδισμα της κατηγορίας υπαλλήλων ΠΕ, έναντι της κατηγορίας υπαλλήλων ΤΕ, και ακολούθως το προβάδισμα της τελευταίας κατηγορίας έναντι της κατηγορίας υπαλλήλων ΔΕ. Αντίθετα, κατ’ εξαίρεση και μόνο, δίνεται από τον νόμο η ευχέρεια να προβλέπεται στον Οργανισμό η τοποθέτηση ως Προϊσταμένου οργανικής μονάδας υπαλλήλου που έπεται κατά το προβάδισμα. Η εν λόγω εξαιρετική δυνατότητα, όμως, σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να μετατραπεί σε κανόνα, δηλαδή δεν επιτρέπεται ένας Οργανισμός ΟΤΑ να προβλέπει τη διαζευκτική τοποθέτηση υπαλλήλων ΠΕ ή ΤΕ ή ΔΕ σε όλες (ή εν πάση περιπτώσει σχεδόν όλες) τις οργανικές μονάδες του Δήμου, καταργώντας αδιακρίτως το εκ του νόμου προβάδισμα των υπαλλήλων ΠΕ. Όπως κρίθηκε, άλλωστε, με τις προαναφερθείσες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, η εν λόγω αδιάκριτη εξομοίωση των κατηγοριών δημοσίων υπαλλήλων, μέσω της κατάργησης του προβαδίσματος των υπαλλήλων ΠΕ, αντιβαίνει σε συνταγματικά κατοχυρωμένες αρχές. Ειδικότερα, αντιβαίνει στην αρχή της ισότητας, διότι επιφέρει αδικαιολόγητα όμοια μεταχείριση υπαλλήλων που τελούν σε ανόμοια κατάσταση, ήτοι διαθέτουν διαφορετικά τυπικά προσόντα και βαθμό μορφωτικού επιπέδου. Επίσης, προσβάλλεται και η αρχή της αξιοκρατίας και της κατοχυρούμενης στο άρθρο 103 του Συντάγματος αρχής της ορθολογικής οργανώσεως της Δημόσιας Διοικήσεως, η οποία επιβάλλει την τοποθέτηση στις θέσεις ευθύνης (Προισταμένων) εκείνων των υπαλλήλων που διαθέτουν τα περισσότερα προσόντα και την υψηλότερη μόρφωση, διότι αυτοί είναι κατά τεκμήριο οι πιο ικανοί να διεκπεραιώσουν τις αρμοδιότητες της θέσης ευθύνης που αναλαμβάνουν.

4. Το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης, σε συμμόρφωση με τις αποφάσεις 2811, 2812, 2813, 2816,2817/2018 του Συμβουλίου της Επικρατείας (βλ. και την πρόσφατη ομοίου περιεχομένου απόφαση ΣτΕ 283/2020) εξέδωσε την αρ.πρωτ. ΔΙΔΑΔ/Φ.35.50/2412/οικ.21795/18-6-2018 Εγκύκλιο, με την οποία κάλεσε όλα τα εποπτευόμενα από τα Υπουργεία ΝΠΔΔ, συμπεριλαμβανομένων των ΟΤΑ α΄ και β΄βαθμού, να τροποποιήσουν τους Οργανισμούς τους, ούτως ώστε να απαλειφθούν διατάξεις που επιφέρουν αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος των υπαλλήλων ΠΕ έναντι των λοιπών κατηγοριών Υπαλλήλων κατά την επιλογή Προϊσταμένων.

Συγκεκριμένα, στην εν λόγω Εγκύκλιο αναφέρονται επί λέξει τα εξής: «Ε. Πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 2811-2813/2017, 2816-2818/2017) ακύρωσαν οργανικές διατάξεις φορέων, καθώς «…ο προσβαλλόμενος οργανισμός παρανόμως προβλέπει την επιλογή διαζευκτικώς υπαλλήλων διαφορετικής κατηγορίας (ΠΕ ή ΤΕ) ως Προϊσταμένων σε όλες τις αναφερθείσες οργανικές μονάδες (Διευθύνσεις και Τμήματα), καταργώντας αδιακρίτως το θεσπιζόμενο προβάδισμα με το άρθρο 97…». Περαιτέρω, μολονότι σύμφωνα με τον Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν.2690/1999, Α’ 45) η υποχρέωση επαρκούς αιτιολογίας των διοικητικών πράξεων αφορά, κατ’ αρχήν, στις ατομικές διοικητικές πράξεις, η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει επεκτείνει τη σχετική υποχρέωση αιτιολόγησης και στην περίπτωση κανονιστικών πράξεων με τις οποίες εφαρμόζονται συγκεκριμένα κριτήρια που τίθενται από τις εξουσιοδοτικές διατάξεις, όταν με κανονιστική πράξη θεσπίζονται εξαιρέσεις από υφιστάμενη κανονιστική πράξη καθώς και σε περιπτώσεις που αφορούν στη χρήση αόριστων νομικών εννοιών (ΣτΕ 830/1977, 2866/1986). Σε όλες αυτές μάλιστα τις περιπτώσεις αρκεί η τεκμηρίωση να προκύπτει από τις σχετικές προπαρασκευαστικές πράξεις ή τα λοιπά στοιχεία του φακέλου (ΣτΕ Ολ 1210/2010).

ΣΤ. Βάσει των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι η πρόσφατη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αναφερόμενη σε αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος των κατηγοριών και λαμβάνοντας υπ’ όψη το γράμμα του άρθρου 97 του Υ.Κ.  ή ακόμη και η πρόβλεψη ως αποκλειστικής κατηγορίας για ορισμένη θέση ή θέσεις ευθύνης μιας κατώτερης με βάση τα οριζόμενα στο άρθρο 97 Υ.Κ. κατηγορίας συγκεκριμένου-ων κλάδου-ων/ειδικότητας-ων, αντιστρατεύεται τη ρύθμιση του άρθρου αυτού. Αντίθετα, η χρήση των διατυπώσεων αυτών εξακολουθεί να παραμένει δυνατή και εντός των πλαισίων των εξουσιοδοτικών διατάξεων, ωστόσο, προκειμένου να συμμορφώνονται οι φορείς στην εν λόγω νομολογία, θα πρέπει:

α) να μην αξιοποιούν την εξαιρετική διατύπωση του άρθρου 97 περ. δ’ του Υ.Κ. αδιακρίτως σε όλες τις περιπτώσεις θέσεων ευθύνης, δηλ. να περιορίζονται σε όσες περιπτώσεις μπορεί να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα και σκοπιμότητά της, και

β) να προκύπτει σχετική τεκμηρίωση, είτε από το σώμα της πράξης είτε από τα στοιχεία του φακέλου, ώστε να διασφαλίζεται ότι η εξαίρεση που υλοποιείται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 97 περ. δ’ του Υ.Κ., δεν οδηγεί σε αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος των κατηγοριών, αλλά είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με την εξυπηρέτηση της αρχής της αποτελεσματικότητας της διοίκησης και εντός του πλαισίου των εξουσιοδοτικών διατάξεων.

Κατά τη σύνταξη των οργανισμών των δημοσίων υπηρεσιών και των Ν.Π.Δ.Δ., θα πρέπει επομένως να λαμβάνονται υπόψη κατ’ αρχήν οι υπηρεσιακές ανάγκες σε συνδυασμό με την πρόβλεψη του προβαδίσματος των κατηγοριών του άρθρου 97 του Υ.Κ., με επιτρεπτή την άσκηση της διακριτικής ευχέρειας της διοίκησης, στο πλαίσιο της οποίας δύναται η διοίκηση να ορίζει διαζευκτικά τις κατηγορίες ΠΕ, ΤΕ ή ΔΕ ή και να περιορίζει τις κατηγορίες και τους κλάδους από τους οποίους θα προέρχονται οι προϊστάμενοι των οργανικών μονάδων, προκειμένου να επιτυγχάνεται κατά τρόπο αποτελεσματικό η άσκηση των αρμοδιοτήτων των εν λόγω οργανικών μονάδων προς εξυπηρέτηση πρωτίστως του δημοσίου συμφέροντος, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη το δικαίωμα των υπαλλήλων για υπηρεσιακή εξέλιξη. Σε κάθε περίπτωση, η αξιοποίηση της εξαιρετικής διατύπωσης του άρθρου 97 περ. δ’ του Υ.Κ. δεν μπορεί να γίνεται αδιακρίτως και χωρίς τεκμηρίωση, η οποία θα προκύπτει είτε από το σώμα της πράξης είτε από τα στοιχεία του φακέλου.».

Ομοίως, και το Υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε την αρ.πρωτ. 26109/5-6-2018 Εγκύκλιο με θέμα «Εφαρμογή του προβαδίσματος κατηγοριών κατά την επιλογή προϊσταμένων σε θέσεις ευθύνης των ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού» με όμοιο περιεχόμενο, προς την οποία κλήθηκαν να συμμορφωθούν όλοι οι ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού.

Επομένως, και το αρμόδιο Υπουργείο κάλεσε ήδη από το 2018 όλα τα ΝΠΔΔ, συμπεριλαμβανομένων των Δήμων, να τροποποιήσουν τους Οργανισμούς τους, ούτως ώστε κατά την επιλογή Προϊσταμένων Οργανικών Μονάδων να τηρείται το προβάδισμα των υπαλλήλων ΠΕ σε σχέση με τους υπαλλήλους ΤΕ και ΔΕ, και συναφώς το προβάδισμα των υπαλλήλων ΤΕ σε σχέση με τους υπαλλήλους ΔΕ και να απαλειφθούν οι διατάξεις των Οργανισμών που προέβλεπαν αδιάκριτα δυνατότητα διαζευκτικής επιλογής προϊσταμένων από οποιαδήποτε κατηγορία (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ).

5. Όσον αφορά τον Δήμο Γρεβενών, μέχρι στιγμής ισχύει ο Οργανισµός Εσωτερικής Υπηρεσίας του Δήµου Γρεβενών, με αρ. πρωτ. 54251/2825/31-10-2011. Στο άρθρο 24 του εν λόγω Οργανισμού καθορίζονται οι θέσεις του µονίµου προσωπικού του Δήµου, διακρινόμενες στις κατηγορίες ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ.

Περαιτέρω, με το άρθρο 28 του ισχύοντος Οργανισμού καθορίζονται οι θέσεις Προϊστάµενων των Διευθύνσεων, Τµηµάτων και αυτοτελών Γραφείων της οργανωτικής δοµής του Δήµου (συνολικά 33 θέσεις Προϊσταμένων) και οι κατηγορίες υπαλλήλων από τις οποίες δύνανται αυτοί να προέρχονται. Σε όλες αδιακρίτως τις οργανικές μονάδες του Δήμου, προβλέπεται η επιλογή Προϊσταμένων διαζευκτικά από υπαλλήλους ΠΕ ή ΤΕ ή ΔΕ, χωρίς να τηρείται για καμία εκ των οργανικών μονάδων το προβάδισμα που δίνει ο νόμος 3584/2007 στους υπαλλήλους ΠΕ, κατά παράβαση των συνταγματικών αρχών της ισότητας και της ορθολογικής οργάνωσης της Διοίκησης, σύμφωνα με τα παγίως κριθέντα από το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Οι διατάξεις του ισχύοντος Οργανισμού του Δήμου Γρεβενών, καθ’ ο μέρος επιφέρουν αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος των υπαλλήλων ΠΕ κατά την επιλογή Προϊσταμένων για όλες τις οργανικές μονάδες του Δήμου, αντίκεινται στις διατάξεις του άρθρου 99 Ν 3584/2007, όπως αυτές ερμηνεύθηκαν από το Συμβούλιο της Επικρατείας σε 7μελή σύνθεση, με τις αποφάσεις 2811, 2812, 2813, 2816,2817/2018, όπως και με την πρόσφατη απόφαση ΣτΕ 283/2020. Άλλωστε, οι ΟΤΑ ενημερώθηκαν για την έκδοση και το περιεχόμενο των ανωτέρω αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας από το Υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης και το Υπουργείο Εσωτερικών ήδη από το έτος 2018, οπότε κλήθηκαν να τροποποιήσουν τους Οργανισμούς τους με σχετικές Εγκυκλιους. Ωστόσο, μέχρι και σήμερα, παρότι έχουν παρέλθει ήδη 3 έτη από την κοινοποίηση της σχετικής Εγκυκλίου, ο Δήμος, κατά παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας, δεν έχει προβεί σε καμία ενέργεια για την εναρμόνιση της επίμαχης διάταξης του άρθρου 28 του Οργανισμού του με τις αποφάσεις του ΣτΕ.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον επίκειται η έκδοση νέου Οργανισμού για τον Δήμο Γρεβενών, επιβάλλεται η αναδιαμόρφωση της διάταξης που αφορά την επιλογή Προϊσταμένων Υπηρεσιών, σε συμμόρφωση με τις ανωτέρω δικαστικές αποφάσεις του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου, καθώς και τις σχετικές Οδηγίες του αρμόδιου Υπουργείου με την αρ.πρωτ. ΔΙΔΑΔ/Φ.35.50/2412/οικ.21795/18-6-2018 Εγκύκλιο.

Ειδικότερα, δεν είναι επιτρεπτή η διατήρηση της υφιστάμενης διάταξης του Οργανισμού, που προβλέπει την επιλογή Προϊσταμένων διαζευκτικά από υπαλλήλους ΠΕ, ΤΕ ή ΔΕ, αδιακρίτως για το σύνολο των οργανικών μονάδων. Αντίθετα, επιβάλλεται να προβλεφθεί για όλες τις θέσεις Προϊσταμένων, η πρόταξη των υπαλλήλων ΠΕ έναντι των υπαλλήλων ΤΕ και ΔΕ, και ακολούθως η πρόταξη των υπαλλήλων ΤΕ έναντι των υπαλλήλων ΔΕ. Επισημαίνεται δε ότι σύμφωνα με τις προαναφερθείσες αποφάσεις του ΣτΕ είναι επιτρεπτή  η αξιοποίηση της δυνατότητας της περ. δ΄ του άρθρου 99 Ν 3584/2007, με την πρόβλεψη στον Οργανισμό της δυνατότητας τοποθέτησης ως Προϊσταμένου οργανικής μονάδας υπαλλήλου που έπεται κατά το προβάδισμα, μόνο κατ’ εξαίρεση για ορισμένη οργανική μονάδα, εφόσον μπορεί να τεκμηριωθεί η αναγκαιότητα και σκοπιμότητά της εξαίρεσης, και εφόσον προκύπτει σχετική τεκμηρίωση, είτε από το σώμα της πράξης είτε από τα στοιχεία του φακέλου, ώστε να διασφαλίζεται ότι η εξαίρεση που υλοποιείται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 97 περ. δ’ του Υ.Κ., δεν οδηγεί σε αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος των κατηγοριών.

6. Εν όψει των ανωτέρω, προκειμένου να μην τεθεί ζήτημα παρανομίας της διάταξης του Οργανισμού που θα προβλέπει την επιλογή Προϊσταμένων Υπηρεσιών του Δήμου, να μην επαναληφθεί η υφιστάμενη διάταξη του άρθρου 28 του ισχύοντος Οργανισμού, που προβλέπει επιλογή Προϊσταμένων διαζευκτικώς από υπαλλήλους ΠΕ ή ΤΕ ή ΔΕ, με αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος της κατηγορίας υπαλλήλων ΠΕ. Συναφώς, στον νέο Οργανισμό, επιβάλλεται να προβλεφθεί για το σύνολο των θέσεων Προϊσταμένων ότι για την επιλογή Προϊσταμένου, μεταξύ υπαλλήλων που ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες, προηγούνται υπάλληλοι της κατηγορίας ΠΕ και ακολουθούν κατά σειρά οι υπάλληλοι της κατηγορίας ΤΕ και τέλος της κατηγορίας ΔΕ.

Ενδεικτικά, με τον ισχύοντα Οργανισμό, προβλέπεται ότι για το Αυτοτελές γραφείο Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων επιλέγεται Προϊστάμενος ΠΕ Επικοινωνιών και ΜΜΕ, ΠΕ Διοικητικού, ΠΕ Οικονομικού Λογιστικού, ΠΕ Διοικητικού (Οικονομολόγοι) ή ΤΕ Διοικητικού Λογιστικού, ΤΕ Διοίκησης Μονάδων Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή ΔΕ Διοικητικού-Λογιστικού, ΔΕ Διοικητικού, ΔΕ Χειριστών Η/Υ. Σε εναρμόνιση, όμως, με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τον νέο Οργανισμό επιβάλλεται να προβλεφθεί προβάδισμα των κατηγοριών υπαλλήλων ΠΕ Επικοινωνιών και ΜΜΕ, ΠΕ Διοικητικού, ΠΕ Οικονομικού Λογιστικού, ΠΕ Διοικητικού (Οικονομολόγοι) έναντι των υπολοίπων υπαλλήλων και των υπαλλήλων ΤΕ Διοικητικού Λογιστικού, ΤΕ Διοίκησης Μονάδων Τοπικής Αυτοδιοίκησης έναντι των υπαλλήλων ΔΕ (ομοίως και για τις υπόλοιπες θέσεις Προϊσταμένων).

Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή αν διατηρηθεί η υφιστάμενη αδιάκριτη κατάργηση του προβαδίσματος της κατηγορίας υπαλλήλων ΠΕ κατά την επιλογή Προϊσταμένων των Οργανικών Μονάδων, κατά το μέρος αυτό ο νέος Οργανισμός θα είναι προδήλως παράνομος και θα ακυρωθεί μετά βεβαιότητας σε περίπτωση προσβολής του ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, κατά τα παγίως πλέον κριθέντα (βλ. ad hoc αποφάσεις  ΣτΕ 2811, 2812, 2813, 2816,2817/2018 και 283/2020). Περαιτέρω, θα δημιουργηθεί ευθύνη του Δήμου από την παράνομη παράλειψή του να συμμορφωθεί στη διάταξη του άρθρου 99 Ν. 3854/2007, όπως ερμηνεύθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας, με αποτέλεσμα να βρεθεί ο Δήμος στη θέση να αποκαταστήσει τη ζημία που θα προκληθεί παρανόμως στους υπαλλήλους ΠΕ του Δήμου που παρανόμως δε θα προταχθούν κατά την επιλογή Προϊσταμένων έναντι των λοιπών κατηγοριών υπαλλήλων.

Συνεπώς, για λόγους χρηστής Διοίκησης, με το παρόν Υπόμνημα, ζητούμε να συμμορφωθείτε με το διατακτικό των ανωτέρω αποφάσεων του ΣτΕ, προκειμένου να μην αναγκαστούμε να καταφύγουμε στη δικαστική οδό, για την ικανοποίηση του νομίμου αιτήματός μας.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

και με την επιφύλαξη άσκησης παντός νομίμου δικαιώματός μας

ΖΗΤΟΥΜΕ

Να τροποποιήσετε άμεσα και χωρίς καμία καθυστέρηση, προεχόντως για λόγους δημοσίου συμφέροντος και διασφάλισης της αρχής της αξιοκρατίας τον Οργανισμό του Δήμου Γρεβενών, σύμφωνα με τα ανωτέρω διαλαμβανόμενα..

Να διαμορφώσετε το περιεχόμενο της διάταξης του νέου Οργανισμού του Δήμου Γρεβενών που θα αφορά την επιλογή Προϊσταμένων για τις οργανικές μονάδες του Δήμου (ή άλλως να προβείτε σε τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 28 του ισχύοντος Οργανισμού), κατά τρόπο εναρμονισμένο με τις σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (2811, 2812, 2813, 2816,2817/2018 και 283/2020), ήτοι διασφαλίζοντας το προβάδισμα των υπαλλήλων κατηγορίας ΠΕ έναντι των λοιπών κατηγοριών υπαλλήλων, οι οποίοι θα επιλέγονται σε θέση Προϊσταμένου μόνο σε περίπτωση έλλειψης υπαλλήλου κατηγορίας ΠΕ.

Με τιμή,

Οι αιτούντες