Τα νέα είναι ευχάριστα!! Το ραδιοκολλάρο που είχε τοποθετηθεί στη «Χριστίνα» άρχισε να εκπέμπει ξανά από διαφορετικά σημεία, εγκαινιάζοντας τις πρώτες βόλτες της μετά τον χειμέριο λήθαργο¹ και την περιπετειώδη διάσωσή της ανήμερα των Χριστουγέννων του 2017. Η Χριστίνα είχε εγκλωβιστεί σε μια παγωμένη υδατοδεξαμενή, σε δασική περιοχή κοντά στο Νευροκόπι Δράμας. Η Ομάδα Άμεσης Επέμβασης για την αρκούδα, αποτελούμενη από ανθρώπους της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης Καλλιστώ,  του Δασαρχείου Νευροκοπίου, του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης και της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, κατάφερε να απεγκλωβίσει την ενήλικη θηλυκή αρκούδα αφού πρώτα της τοποθέτησε ειδικό ραδιοκολλάρο για την παρακολούθηση των κινήσεών της². Μετά από ένα παρατεταμένο χειμέριο λήθαργο η Χριστίνα ξύπνησε και άρχισε  να κινείται στη δασική περιοχή που συνδέει τον ορεινό όγκο του Φαλακρού με τα όρη Βροντού – Λαϊλιά δείχνοντας τη σημασία αυτού του ορεινού τμήματος ως σημαντικού βιότοπου για την αρκούδα αλλά και ως σημαντικής συνδετικής περιοχής για τους δύο υπο-πληθυσμούς αρκούδας στην Ανατολική Μακεδονία: Αυτόν του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης και αυτόν της περιοχής του Όρβηλου. Η σημασία των στοιχείων αυτών είναι ακόμη μεγαλύτερη καθότι είναι η πρώτη φορά που συλλέγονται συστηματικά με τη μέθοδο της τηλεμετρίας από τη συγκεκριμένη περιοχή.

Η Καλλιστώ θα προωθεί όλα τα νεότερα από τις κινήσεις της Χριστίνας στους  ανθρώπους  του Δασαρχείου Νευροκοπίου, του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, της Κυνηγετικής Ομοσπονδίας Μακεδονίας Θράκης και της Πυροσβεστικής.

Τα αποτελέσματα από τις τηλεμετρίες αρκούδων χρησιμοποιούνται στην ταυτοποίηση και επιβεβαίωση των τομέων υψηλού κινδύνου σύγκρουσης με τις ανθρώπινες δραστηριότητες (π.χ. τροχαία ατυχήματα στο οδικό δίκτυο, ζημιές στην αγροτική παραγωγή, προσεγγίσεις σε οικισμούς).  Με αυτό τον τρόπο η εγκατάσταση ειδικών αποτρεπτικών μέτρων (ειδικοί ανακλαστήρες φωτός  για την αποφυγή των τροχαίων ατυχημάτων) καθώς και μέτρων πρόληψης ζημιών (ηλεκτροφόρες περιφράξεις, σκύλοι φύλαξης κοπαδιών και ειδικοί ενισχυμένοι κάδοι απορριμμάτων) θα έχει τη μέγιστη  αποτελεσματικότητα.

Δασαρχείο Νευροκοπίου

Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης

Πυροσβεστικό Κλιμάκιο Νευροκοπίου

Στ’ Κυνηγετική Ομοσπονδία Μακεδονίας-Θράκης

«Καλλιστώ», Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση

Για περισσότερες πληροφορίες:
Γιώργος Μερτζάνης Επιστημονικός Υπεύθυνος της Περιβαλλοντικής  Οργάνωσης «Καλλιστώ» τηλέφωνο: 2310 252530, email:  mertzanis@callisto.gr

Σημειώσεις για τους συντάκτες:

1. Ο χειμέριος λήθαργος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες και πιο αξιοθαύμαστες φάσεις του βιολογικού της κύκλου και διαφέρει ουσιαστικά από τη γνωστή χειμερία νάρκη που χαρακτηρίζει άλλα είδη θηλαστικών (όπως τον σκαντζόχοιρο, τον μυωξό, τον σπερμόφιλο κλπ). Οι βασικότερες διαφορές είναι:

Κατά τη χειμέρια νάρκη: η θερμοκρασία του σώματος του ζώου πλησιάζει την θερμοκρασία περιβάλλοντος (σχεδόν στους 0^oC). Οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός ελαττώνονται δραματικά. Στην περίπτωση του σπερμόφιλου π.χ. οι παλμοί περνούν από 350/λεπτό σε 3-4/λεπτό κατά τη χειμέρια νάρκη (ελάττωση κατά 95%).Το ζώο ξυπνά κατά διαστήματα για να αποβάλει ούρα και κόπρανα.

Κατά το χειμέριο λήθαργο: η θερμοκρασία του σώματος της αρκούδας ελαττώνεται περίπου κατά 1-2 βαθμούς σε σχέση με την κανονική (38^ο C). Οι καρδιακοί παλμοί και ο αναπνευστικός ρυθμός δεν ελαττώνονται δραματικά. Από 52 παλμούς/λεπτό περνούν στους 24/λεπτό σε κατάσταση λήθαργου (δηλ. ελάττωση κατά 43%). Κατά τον χειμέριο λήθαργο η αρκούδα δεν αποβάλλει ούτε ούρα ούτε κόπρανα! Το επίπεδο εγρήγορσης είναι υψηλότερο απ’ ό,τι στη χειμέρια νάρκη, γι’ αυτό και η αρκούδα ξυπνάει πολύ εύκολα όταν ενοχληθεί στη φωλιά της. Εδώ βρίσκεται και η μεγαλύτερη ευαισθησία της αρκούδας διότι:

*             δύσκολα ξαναπέφτει σε λήθαργο

*             στη χειμερινή περιπλάνησή της δύσκολα ξαναβρίσκει τροφή με αποτέλεσμα:

– να καταναλώνει νωρίτερα το αποθηκευμένο λίπος της

– να γίνεται πιο δύσκολη η επιβίωσή της την άνοιξη που υπάρχει λιγοστή φυσική τροφή.

 2.Μπορείτε να βρείτε το ΔΤ για τον απεγκλωβισμό της αρκούδας εδώ