Το σχέδιο νόμου αποτελεί ένα πρώτο πλήγμα όχι μόνο στη θεσμική λογική των μνημονιακών ρυθμίσεων, αλλά και στη νεοφιλελεύθερη οπτική.
Το παρόν σχέδιο νόμου αποτελεί μια πρώτη, αλλά απαραίτητη προσπάθεια στην κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού της Διοίκησης, του εξορθολογισμού του πειθαρχικού δικαίου, της μείωσης της γραφειοκρατίας και κυρίως της αποκατάστασης των αδικιών. Αποτελεί, με λίγα λόγια, μια αρχή για τις ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που πρόκειται να ακολουθήσουν, περιλαμβάνοντας, όμως, ήδη ιδιαίτερα σημαντικές παρεμβάσεις.
Ενδεικτικό της σημασίας των παρεμβάσεων αυτών είναι το γεγονός ότι στη συνεδρίαση της αρμόδιας Επιτροπής προσήλθε πολύ μεγάλος αριθμός φορέων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν θετικά διακείμενοι προς τις ρυθμίσεις του νομοσχεδίου, καταδεικνύοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ευρεία αποδοχή τους από την κοινωνία, κάτι που συνέβη παρά το γεγονός ότι αυτό δεν έτυχε ιδιαίτερης προβολής από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Όπως ανέφερε ο κύριος Υπουργός, πρόκειται να ακολουθήσουν κι άλλες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στους τομείς αυτούς προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, μακριά από πελατειακές τακτικές, συντρίβοντας τις αντιμεταρρυθμίσεις που εισήχθηκαν από την προηγούμενη Κυβέρνηση.
Η προηγούμενη Κυβέρνηση καλλιέργησε ένα κλίμα φόβου και ανασφάλειας για τους δημοσίους υπαλλήλους, τους στοχοποίησε, τους ενοχοποίησε, τους αποκάλεσε υπεράριθμους και αποδυνάμωσε τις δημόσιες υπηρεσίες.
Η παρούσα Κυβέρνηση, όμως, στοχεύει στην αναστροφή του κλίματος αυτού, με την εισαγωγή του παρόντος σχεδίου νόμου, παραμένοντας συνεπής στις προεκλογικές της δεσμεύσεις.
Με ποιον τρόπο επιχειρείται αυτό; Κατ’ αρχάς απαγορεύεται η πολιτική επιστράτευση για την αντιμετώπιση των απεργιών. Ουσιαστικά δεν απαγορεύεται η επίταξη, αλλά διασφαλίζεται η μη καταχρηστική εφαρμογή της. Η πολιτική επιστράτευση αποτελεί μια αυταρχική κίνηση, ενώ χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον ως απεργοσπαστικός μηχανισμός κατά τη μνημονιακή περίοδο.
Είναι γεγονός ότι μέσα σε σαράντα χρόνια είχαν γίνει έξι επιστρατεύσεις και στη μνημονιακή περίοδο επίσης έξι.
Πέραν της προαναφερθείσας διάταξης, στην κατεύθυνση της προσπάθειας καταπολέμησης του κλίματος τρομοκράτησης των δημοσίων υπαλλήλων, επανέρχεται το τεκμήριο της αθωότητας των δημοσίων υπαλλήλων και ο θεσμός της δυνητικής αργίας. Η αυτοδίκαιη αργία διατηρείται μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και όπου κρίνεται εξαιρετικά αναγκαία.
Δίνεται, επίσης, η δυνατότητα στους εργαζομένους να συμμετέχουν στα Πειθαρχικά Συμβούλια και ορίζεται ρητά ότι δεν συνιστά ανάρμοστη ή αναξιοπρεπή συμπεριφορά ή ανάξια για υπάλληλο διαγωγή η άσκηση συνδικαλιστικής, πολιτικής ή κοινωνικής δράσης.
Η αυστηροποίηση του Πειθαρχικού Δικαίου αποτέλεσε για την προηγούμενη Κυβέρνηση έναν τρόπο εκφοβισμού των δημοσίων υπαλλήλων, στερώντας τους τις κατακτήσεις και τα δικαιώματα, καθώς και τη δυνατότητα ευελιξίας και πρωτοβουλίας. Οι απολύσεις στο Δημόσιο, όπως και ο θεσμός της διαθεσιμότητας, είχαν τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές αρνητικές συνέπειες, ενώ δημιούργησαν και μεγάλα προβλήματα στη λειτουργία του Δημοσίου.
Το πρόβλημα του Δημοσίου δεν ήταν ποτέ ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά η μη ορθολογική τους κατανομή, λόγω, φυσικά, του πελατειακού κράτους. Η απόλυση ή η θέση σε διαθεσιμότητα, η οποία δεν πραγματοποιήθηκε κατόπιν αξιολόγησης και με σωστό προγραμματισμό, ενώ, όπως δείχνει το παράδειγμα των καθαριστριών στόχος δεν ήταν το δημοσιονομικό όφελος, όχι μόνο δεν έλυσε προβλήματα, αλλά προκάλεσε λειτουργικά προβλήματα σε σημαντικούς τομείς, όπως η Παιδεία και η Δημοτική Αστυνομία.
Με το παρόν σχέδιο νόμου αποκαθίστανται οι αδικίες που είχαν συντελεστεί. Καταργείται ο θεσμός της διαθεσιμότητας και επαναφέρεται το προσωπικό που είχε απολυθεί ή είχε τεθεί σε διαθεσιμότητα, συμπεριλαμβανομένων των σαράντα έξι ειδικοτήτων του ΕΠΑΛ που καταργήθηκαν, των σχολικών φυλάκων, των διοικητικών υπαλλήλων των πανεπιστημίων και των καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών.
Εισάγονται εθελοντικές μορφές κινητικότητας, ούτως ώστε να αξιοποιείται πλήρως το δυναμικό του Δημοσίου και να τοποθετούνται άμεσα οι επιτυχόντες προηγούμενων διαγωνισμών του ΑΣΕΠ.
Εδώ θα ήθελα να σταθώ λίγο στην ολοκλήρωση της εμπειρίας της αληθείας στην οποία συμμετέχω και εγώ, αυτό που βιώνω δηλαδή. Είναι το γεγονός ότι κάνουμε – και κάνω -πράγματα τα οποία το προηγούμενο διάστημα δεσμευτήκαμε ότι θα τα κάνουμε απέναντι σε πρόσωπα και καταστάσεις και κυρίως απέναντι σε αυτούς που έπρεπε να αποκαταστήσουμε. Και σήμερα το κάνουμε.
Ένα ακόμα σημαντικό πρώτο βήμα που πραγματοποιείται μέσω του νομοσχεδίου είναι η προσπάθεια μείωσης της γραφειοκρατίας με στόχο την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των πολιτών, αλλά και τη μείωση του λειτουργικού κόστους. Στο πλαίσιο αυτό, εισάγονται ρυθμίσεις με την εφαρμογή της αυτεπάγγελτης αναζήτησης δικαιολογητικών από τις δημόσιες υπηρεσίες, ηλεκτρονική έκδοση πιστοποιητικών και τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου από το ΑΣΕΠ. Τέλος, διασφαλίζεται η ηλεκτρονική διακίνηση των εγγράφων του δημόσιου τομέα ως οφειλόμενη ενέργεια της Διοίκησης.
Επίσης, είναι σημαντικό και αποτελεί μια θεσμική τομή η κατάργηση της θέσης του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Είναι μια προσπάθεια στην κατεύθυνση της διασφάλισης της λειτουργικότητας του Δημοσίου χωρίς κομματικά κριτήρια.
Αυτό το νομοσχέδιο δεν είναι η τελευταία μας λέξη, αλλά η πρώτη μιας νέας εποχής για το κράτος, το δημόσιο χώρο και τα κοινά.
Ευχαριστώ.