Διάσταση απόψεων μεταξύ δημάρχων και πολιτών στα θέματα της απλής αναλογικής και της επαναφοράς της θητείας από πενταετία σε τετραετία διαπιστώνει ΕΡΕΥΝΑ του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με την εταιρεία Δημοσκοπήσεων OPINION POLL. Συγκεκριμένα, από την (δεύτερη) έρευνα που, όπως τονίζεται στο συνοδευτικό σημείωμα, «ανταποκρίθηκε ένας στους τρεις Δημάρχους της χώρας» (σ.σ. χωρίς παντως να αναφέρεται συγκεκριμένα πόσοι από τους 325 δημάρχους απάντησαν στο ερωτηματολόγιο), προκύπτουν τα εξής:

– Διαφορετική είναι ή κυρίαρχη άποψη στους Δημάρχους για την θέσπιση της απλής αναλογικής και στην Αυτοδιοίκηση σε σχέση μ’ αυτή που είχαν οι πολίτες στην έρευνα του Μαρτίου του 2017. Οι Δήμαρχοι κατά συντριπτική πλειοψηφία ( 60.53% ) θεωρούν ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις δημοτικές εκλογές θα έχει ως αποτέλεσμα την διάλυση των Δήμων, ενώ οι πολίτες κατά 50.18% τάσσονταν κατά 50.18% υπέρ, προφανώς θεωρώντας ότι χρειάζεται ιδιαίτερα στην Αυτοδιοίκηση να διασφαλίζονται οι μεγαλύτερες δυνατές συναινέσεις. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει αυτή την στιγμή, αφού το 59.21% των Δημάρχων θεωρεί ότι τα Δημοτικά Συμβούλια δεν λειτουργούν με συναινετικές διαδικασίες και ουσιαστικό διάλογο.

– Διάσταση απόψεων φαίνεται ότι υπάρχει και στα χρόνια θητείας των Δημάρχων. Το 76.32% των Δημάρχων θεωρεί ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η πενταετία που ισχύει σήμερα , ενώ το 53.81% των πολιτών τάσσονταν υπέρ της επιστροφής της τετραετίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι διαφοροποιήσεις μπορεί να υπάρχει στις απόψεις των πολιτών για τον εκλογικό νόμο και τα χρόνια θητείας ,αν οι Δήμαρχοι έκαναν μια καμπάνια ενημέρωσης των δημοτών τους

– Δήμαρχοι και πολίτες φαίνεται να συμφωνούν ότι οι ενώσεις Δήμων με τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ ήταν αρνητικές ή μάλλον αρνητικές. Οι πρώτοι με ποσοστό 52.25% και οι δεύτεροι με 59.01%. Ζητούν μάλιστα κατά πλειοψηφία ( 67.11% των Δημάρχων και 61.26% των πολιτών ) να επανεξεταστεί το χωροταξικό των Δήμων με τον νέο Νόμο που ετοιμάζει η Κυβέρνηση.

Αναλυτικά:

– Το ερευνητικό εγχείρημα ήταν ενδιαφέρον και η ανταπόκριση των Δημάρχων σημαντική. Ο ένας στους τρεις Δημάρχους και μάλιστα κατά τρόπο αντιπροσωπευτικό από όλες τις περιοχές της Ελλάδας ανταποκρίθηκε , γεγονός που καταδεικνύει την αγωνία τους για το παρόν του θεσμού, αλλά και τις επικείμενες αλλαγές.

Η εικόνα που αναδεικνύεται, η κεντρική ιδέα που προκύπτει, είναι ότι οι Δήμαρχοι αντιλαμβάνονται σε μεγάλο βαθμό τον ρόλο που καλείται να παίξει η Αυτοδιοίκηση στην ανόρθωση της χώρας, στην παραγωγική ανασυγκρότησή της και φαίνονται έτοιμοι να αποδεχτούν αυτή την πρόσκληση.

– Σημειώνουμε, ότι είναι σημαντική η σύμπτωση των απόψεων των Δημάρχων με αυτές των απόψεων των πολιτών, όπως αυτές καταγράφονταν σε πανελλαδική έρευνα κοινής γνώμης για το ίδιο αντικείμενο, λίγους μήνες πριν.

Ασφαλώς υπάρχουν και αποκλίσεις, ιδιαίτερα στην αξιολόγηση του τρέχοντος δημοτικού έργου, αλλά και σε άλλα θέματα.

– Η ανεργία, η κατάσταση του οδικού δικτύου και η καθαριότητα προκρίνονται από τους Δημάρχους ως την τριάδα των πιο σημαντικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν με ποσοστά 54.55%, 46.75% και 40.26% αντίστοιχα. Ακολουθούν η τόνωση της τοπικής αγοράς, η κατάσταση των Παιδικών Χαρών και η κατάσταση που επικρατεί στις δομές Υγείας και στα Νοσοκομεία με ποσοστά 33,77%, 32,47% και 24,68% . Είναι φανερό ότι το πρόβλημα των προβλημάτων για τους Δημάρχους είναι η Ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας. Εδώ ακριβώς αναζητούνται κινήσεις και καινοτόμες πρωτοβουλίες.

– Οι Δήμαρχοι επιρρίπτουν τις βασικές ευθύνες για τα υπάρχοντα προβλήματα βασικά στην Κυβέρνηση με ποσοστό 63.16% και στον ίδιο τον Δήμο κατά 26.32%, με το 55,85% των Δημάρχων να δηλώνουν πολύ και αρκετά ευχαριστημένοι με το έργο τους. Οι πολίτες στην έρευνα κοινής γνώμης (Μάρτιος 2017) θεωρούσαν κατά 21.29% υπεύθυνη την Κεντρική Εξουσία, κατά 26.32% τον Δήμο, με το 45.10% να θεωρεί ότι όλοι φταίμε.

Σημειώνουμε ότι στην έρευνα αυτή και από τις απαντήσεις σε πλειάδα ερωτήσεων φαινόταν ότι οι πολίτες δεν περιμένουν και πολλά από την Κεντρική Εξουσία και αυτό σαφώς επηρέαζε τον καταμερισμό ευθυνών. Πάντως αναντιστοιχία ανάμεσα στις απόψεις Δημάρχων και πολιτών εμφανίζεται και στον βαθμό ικανοποίησης των πολιτών από το έργο που παράγεται στο Δήμο.

Ενώ το 55.85% των Δημάρχων δηλώνουν ικανοποιημένοι από το έργο τους, οι πολίτες είναι σαφώς πιο « αυστηροί » δηλώνοντας κατά 40.88% ικανοποιημένοι.

– Ως βασικά εμπόδια στο έργο τους οι Δήμαρχοι θεωρούν κυρίως την γραφειοκρατία ( 51.95% ) και το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο ( 44.16% ), με τις ελλείψεις σε προσωπικό και την οικονομική κατάσταση να καταλαμβάνουν την Τρίτη θέση ( 37.66% και 36.36% αντίστοιχα ).

Εντύπωση προκαλεί ότι ο ένας στους πέντε Δημάρχους δηλώνει ότι η ίδια η αδυναμία του Δημάρχου και η έλλειψη σχεδίου ( που είναι δική του δουλειά) συνιστούν εμπόδιο για την προώθηση του δημοτικού έργου. Πρόκειται για πραγματικά εντυπωσιακό εύρημα.

– Δήμαρχοι και πολίτες φαίνεται να συμφωνούν ότι οι ενώσεις Δήμων με τον ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ ήταν αρνητικές ή μάλλον αρνητικές. Οι πρώτοι με ποσοστό 52.25% και οι δεύτεροι με 59.01%. Ζητούν μάλιστα κατά πλειοψηφία ( 67.11% των Δημάρχων και 61.26% των πολιτών ) να επανεξεταστεί το χωροταξικό των Δήμων με τον νέο Νόμο που ετοιμάζει η Κυβέρνηση.

– Αντίθετα διαφορετική είναι ή κυρίαρχη άποψη στους Δημάρχους για την θέσπιση της απλής αναλογικής και στην Αυτοδιοίκηση σε σχέση μ’ αυτή που είχαν οι πολίτες στην έρευνα του Μαρτίου του 2017. Οι Δήμαρχοι κατά συντριπτική πλειοψηφία ( 60.53% ) θεωρούν ότι η καθιέρωση της απλής αναλογικής στις δημοτικές εκλογές θα έχει ως αποτέλεσμα την διάλυση των Δήμων, ενώ οι πολίτες κατά 50.18% τάσσονταν κατά 50.18% υπέρ, προφανώς θεωρώντας ότι χρειάζεται ιδιαίτερα στην Αυτοδιοίκηση να διασφαλίζονται οι μεγαλύτερες δυνατές συναινέσεις. Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει αυτή την στιγμή, αφού το 59.21% των Δημάρχων θεωρεί ότι τα Δημοτικά Συμβούλια δεν λειτουργούν με συναινετικές διαδικασίες και ουσιαστικό διάλογο.

– Διάσταση απόψεων φαίνεται ότι υπάρχει και στα χρόνια θητείας των Δημάρχων. Το 76.32% των Δημάρχων θεωρεί ότι θα πρέπει να διατηρηθεί η πενταετία που ισχύει σήμερα , ενώ το 53.81% των πολιτών τάσσονταν υπέρ της επιστροφής της τετραετίας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι διαφοροποιήσεις μπορεί να υπάρχει στις απόψεις των πολιτών για τον εκλογικό νόμο και τα χρόνια θητείας ,αν οι Δήμαρχοι έκαναν μια καμπάνια ενημέρωσης των δημοτών τους .

– Συντριπτικά είναι τα ποσοστά υπέρ μέτρων ενδυνάμωσης της Αυτοδιοίκησης, ώστε να μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο επόμενο διάστημα. Το 94.74% των Δημάρχων τάσσεται υπέρ της αποσαφήνισης των αρμοδιοτήτων Κεντρικής Εξουσίας και Αυτοδιοίκησης, το 67.11% θεωρεί ότι πρέπει να μεταφερθούν και άλλες αρμοδιότητες στους ΟΤΑ (π.χ. Παιδεία, Νοσοκομεία κ.ά.) με την ταυτόχρονη μεταφορά πόρων και την εξασφάλιση ύπαρξης του κατάλληλου προσωπικού. Επίσης, το 82.89% θεωρεί ότι οι Δήμοι πρέπει να έχουν Γενικό Γραμματέα ορισμένο από τον Δήμαρχο και όχι Διοικητικό Γραμματέα ορισμένο από το Υπουργείο, το 75% πιστεύει στην ενίσχυση της οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων με φορολογική αποκέντρωση, το 94.74% τάσσεται υπέρ της ενίσχυσης της αναπτυξιακής δυνατότητας των Δήμων με πρόσβαση στο ΕΣΠΑ μέσω ειδικού Προγράμματος και το 81.58% θεωρεί ότι χρειάζεται νέο πλαίσιο που θα επιτρέπει στην Αυτοδιοίκηση να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.

Αυτή ήταν η κυρίαρχη άποψη και των πολιτών στην έρευνα του Μαρτίου που έδιναν σαφή ψήφο εμπιστοσύνης σε μια αναβαθμισμένη και πιο παρεμβατική Αυτοδιοίκηση.