Μια από τις επίσημες αργίες του ελληνικού κράτους είναι και η 28η Οκτωβρίου. Οι περισσότεροι από μας γνωρίζουμε ότι η μέρα αυτή έμεινε γνωστή ως επέτειος του “ΟΧΙ” και σημάδεψε την Ελλάδα από τον πόλεμο του 1940 και έπειτα, αλλά τι ακριβώς είναι αυτό που γιορτάζουμε;

Οι περισσότερες χώρες στον κόσμο συνηθίζουν να γιορτάζουν την λήξη ενός πολέμου, και την έλευση της ειρήνης. Εξαιρέσεις αποτελούν η Ελλάδα, η Γαλλία και οι Η.Π.Α.
Στην προκειμένη περίπτωση η Ελλάδα γιορτάζει την είσοδο της στον πόλεμο του ’40!

Στην πραγματικότητα, ο εορτασμός αφορά όλο το έπος του 1940 και τις επιτυχίες της χώρας μας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ουσιαστικά η ημερομηνία αυτή είναι η ημέρα που η Ελλάδα μπήκε στον πόλεμο.
Πως έγινε αυτό; Με το ΟΧΙ του τότε πρωθυπουργού-δικτάτορα της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά στις αξιώσεις των Ιταλών.

Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 η Ιταλία, μέσω του πρέσβη της στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι, επέδωσε τελεσίγραφο στον Ιωάννη Μεταξά, τότε δικτάτορα και πρωθυπουργό του ελληνικού κράτους, με το οποίο ζητούσε ελεύθερη διέλευση των ιταλικών στρατευμάτων από τα ελληνοαλβανικά σύνορα.
Παράλληλα απαιτούσε να της παραχωρηθούν κάποια σημεία στρατηγικής σημασίας, όπως π.χ. αεροδρόμια, λιμάνια κλπ. που θα βοηθούσαν τις επιχειρήσεις της στην γύρω περιοχή.

Ο τότε Πρωθυπουργός της χώρας μας, απάντησε ένα μεγαλοπρεπέστατο όχι, το οποίο αντανακλούσε και την θέληση του μεγαλύτερου μέρους του λαού, ήταν κάτι σαν λαϊκή απαίτηση.

Βέβαια, τα ακριβή λόγια του Μεταξά ήταν: “Λοιπόν, αυτό σημαίνει πόλεμο”, όμως οι εφημερίδες της εποχής δεν άργησαν να γράψουν για το περίφημο “ΟΧΙ” του Πρωθυπουργού στους Ιταλούς.

Η κίνηση αυτή του Μεταξά σηματοδότησε την είσοδο της, ουδέτερης μέχρι τότε, Ελλάδας στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Την ίδια μέρα ο Πρωθυπουργός εξέδωσε διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό.
Αντίστοιχο διάγγελμα έβγαλε και ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Β’, ενώ μήνυμα προς τον ελληνικό λαό απηύθυνε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος.

Η επέτειος 28ης Οκτωβρίου ξεκίνησε να γιορτάζεται από την πρώτη κιόλας χρονιά, παρά το γεγονός ότι η χώρα μας τελούσε υπό Ιταλο-γερμανική κατοχή.
Οι πρώτοι δύο εορτασμοί έγιναν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Πλατεία Συντάγματος, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα από του Ιταλούς. Ωστόσο, το 1943 ο εορτασμός που έγινε στην πλατεία Κοτζιά, συνοδεύτηκε από συλλήψεις μιας και την αστυνόμευση είχαν αναλάβει πλέον οι Γερμανοί.

Ο πρώτος επίσημος εορτασμός έγινε στις 28 Οκτωβρίου του 1944, οπότε έγινε και η πρώτη παρέλαση παρουσία του τότε Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου. Από τότε ο εορτασμός επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.

Μάλιστα στη Θεσσαλονίκη γίνεται η μεγαλύτερη στρατιωτική παρέλαση της χώρας, καθώς η γιορτή σχεδόν συμπίπτει τόσο με την επέτειο απελευθέρωσης της πόλης από τους Οθωμανούς, όσο και με τον εορτασμού του πολιούχου της πόλης Αγ. Δημητρίου (26 Οκτωβρίου).