Ως τα μέσα Απριλίου θα πρέπει ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και αγρότες να επιλέξουν την ασφαλιστική κατηγορία (μία από τις έξι που θεσπίζονται) στην οποία επιθυμούν να υπαχθούν για το 2020. Οσοι δεν επιλέξουν με αίτησή τους την ένταξή τους σε κάποια κατηγορία θα ενταχθούν υποχρεωτικά στην πρώτη και κατώτατη που αντιστοιχεί σε 220 ευρώ.

Με το υπό ψήφιση ασφαλιστικό νομοσχέδιο οι μη μισθωτοί αποκτούν το δικαίωμα να επιλέγουν μόνοι τους πόση σύνταξη θα πάρουν όταν έρθει η ώρα και συμπληρωθεί το όριο ηλικίας. Οση πληρώσει ο ελεύθερος επαγγελματίας τόση σύνταξη θα πάρει. Όποιος λοιπόν επιλέξει να πληρώνει μόνο την ελάχιστη εισφορά, θα έχει και μικρότερη σύνταξη, ενώ όποιος θελήσει να πληρώσει κάτι παραπάνω τότε επιβραβεύεται με μια καλύτερη σύνταξη, ιδιαίτερα τώρα που τα ποσοστά αναπλήρωσης αυξήθηκαν.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού των εισφορών που θα ισχύσει αναδρομικά από 1.1.2020 για περίπου 1.500.000 μη μισθωτούς προβλέπει πως θα λάβουν συντάξεις από 775 ως 2.501 ευρώ. Οι ειδικοί συμβουλεύουν τον νέο επαγγελματία όταν κληθεί να επιλέξει κατηγορία μετά την έκπτωση που απολαμβάνει τα πέντε πρώτα χρόνια της σταδιοδρομίας του να είναι συντηρητικός στην επιλογή του, καθώς έχει πολλά χρόνια μπροστά του, στη διάρκεια των οποίων μπορεί να αλλάξει και πάλι το σύστημα εισφορών, επιβάλλοντας δυσμενέστερους όρους, με αποτέλεσμα να βγει τελικά χαμένος. Αντίθετα ο ασφαλισμένος που απέχει έως 10 έτη από τη συνταξιοδότηση και έχει οικονομική άνεση θα έχει κέρδος αν ενταχθεί στην υψηλότερη κατηγορία εισφορών.

Αλλαγές προβλέπονται και όσον αφορά τις εισφορές στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ΕΤΕΑΕΠ, καθώς οι αυτοαπασχολούμενοι επιστήμονες θα έχουν δυνατότητα επιλογής μεταξύ τριών κατηγοριών. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ειδική ρήτρα αύξησης των εισφορών από το 2023. Οπως αναφέρεται από 1-1-2023 έως 31-12-2024 τα ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος με διαπιστωτική πράξη του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κατά το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση αρνητικής τιμής του ως άνω ποσοστού το ποσόν της εισφοράς παραμένει στα επίπεδα του προηγουμένου έτους. Από 1-1-2025 και εφεξής τα ως άνω ποσά των ασφαλιστικών κατηγοριών προσαυξάνονται κατ’ έτος κατά τον δείκτη μεταβολής μισθών.

Για τους αγρότες, τα ασφάλιστρα διαμορφώνονται χαμηλότερα από αυτά των υπόλοιπων μη μισθωτών (για το τρέχον έτος από 121 έως 324 ευρώ τον μήνα μαζί με την εισφορά υπέρ Αγροτικής Εστίας) ενώ εφαρμόζεται και η προβλεπόμενη σταδιακή αύξηση του ασφαλίστρου κύριας σύνταξης έως το 2022.

Εξάλλου το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας φέρνει σαρωτικές αλλαγές στο υπάρχον καθεστώς καθιερώνοντας τρεις κατηγορίες εισφορών για επικούρηση και τρεις για την εφάπαξ παροχή.

Ταυτόχρονα, στο νέο καθεστώς μπορούν να ενταχθούν όλοι – αγρότες, υγειονομικοί του πρ. ΕΤΑΑ, ελεύθεροι επαγγελματίες του πρ. ΟΑΕΕ κ.ά. – στην επικουρική και στο εφάπαξ προαιρετικά από την 1η Ιανουαρίου του 2021. Οπως και στην κύρια ασφάλιση οι μη μισθωτοί έχουν δύο μήνες περιθώριο να επιλέξουν ασφαλιστική κατηγορία για επικουρική ασφάλιση και εφάπαξ. Αν δεν επιλέξουν θα υπαχθούν υποχρεωτικά στην πρώτη και ελάχιστη.

Αναλυτικά, το άρθρο 41 που αντικαθιστά το άρθρο 76 του νόμου Κατρούγκαλου αναφέρει ξεκάθαρα πως από 1/1/2021 στην ασφάλιση του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης του ΕΤΕΑΕΠ υπάγονται προαιρετικά, μετά από αίτησή τους, οι αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί, οι αγρότες του πρώην ΟΓΑ καθώς και όσοι εξαιρούνται της υποχρεωτικής υπαγωγής στην επικούρηση.