Σήμερα, Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2023 τιμάται η μνήμη του Αγίου Βησσαρίωνος εν Λαρίση, του Αγίου Νικήτα του Γότθου του μεγαλομάρτυρα και του Όσιου Φιλόθεου του Πρεσβύτερου και Θαυματουργού.

Σήμερα, σύμφωνα με το εορτολόγιο, έχουν γιορτή οι:

Βησσαρίων, Βησσαρίωνας, Βησσάρης, Βησσαρία
Νικήτας, Νικήτη, Νικήτα

Άγιος Βησσαρίων Αρχιεπίσκοπος Λαρίσης

Γεννήθηκε το 1489 ή 1490 στις Μεγάλες Πύλες της Θεσσαλίας (σημερινή Πύλη Τρικάλων).

Οι γονείς του Σωτήριος και Μαρία ήταν σχετικά εύποροι, με αποτέλεσμα ο νεαρός Βησσαρίων (το κοσμικό του όνομα αγνοείται) να λάβει τη στοιχειώδη εκπαίδευση, τα λεγόμενα «κοινά γράμματα». Όταν τελείωσε τα κοινά γράμματα, σε ηλικία δέκα ετών, μετέβη στα Τρίκαλα, όπου έδρευε η αρχιεπισκοπή Λαρίσης ήδη από τα μέσα του 14ου αιώνα. Εκεί υποτάχθηκε στον Αρχιεπίσκοπο Μάρκο (1499-1527) και έλαβε το μοναχικό σχήμα. Σύντομα η αφοσίωση και η ευλάβειά του εκτιμήθηκαν από τον μέντορά του και χειροτονήθηκε διάκονος και κατόπιν πρεσβύτερος. Επίσης ο μητροπολίτης Μάρκος φρόντισε για την περαιτέρω μόρφωση του υποτακτικού του, που παράλληλα κέρδισε την εκτίμηση και το σεβασμό των συνανθρώπων του με το έντονο φιλανθρωπικό έργο που επεδείκνυε.

Το 1516/1517 ο Μάρκος χειροτόνησε τον Βησσαρίωνα επίσκοπο για τις ανάγκες της επισκοπής Ελασσόνος και Δομενίκου. Όταν όμως ο άγιος έφτασε στην Ελασσόνα, δεν έγινε δεκτός από τους κατοίκους της, οι οποίοι θεωρώντας την εκλογή του Βησσαρίωνα αντικανονική απευθύνθηκαν στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης για την αποστολή επισκόπου. Έτσι ο νεαρός επίσκοπος επέστρεψε στα Τρίκαλα όπου συνέχισε τη ζωή και τη δράση του όπως προηγουμένως.

Τέσσερα χρόνια αργότερα (1521) πέθανε ο έξαρχος της επισκοπής Σταγών (σημερινή Καλαμπάκα) και ο μητροπολίτης Μάρκος έστειλε στη θέση του τον Βησσαρίωνα, κατόπιν αιτήματος των κατοίκων της πόλης αυτής. Εκεί εργάστηκε όπως και στα Τρίκαλα δικαιώνοντας την επιλογή και τις προσδοκίες του ποιμνίου του. Δεν έλειψαν όμως και οι δυσκολίες και κυρίως η αντιπαράθεση με έναν ιερέα ονόματι Δομέτιο, που σύμφωνα με τους βιογράφους του αγίου, καταφερόταν με συκοφαντίες εναντίον του.

Το 1527 απεβίωσε ο μητροπολίτης Μάρκος και ως διάδοχός του ορίστηκε ο Βησσαρίων κατόπιν επίμονης απαίτησης του θεσσαλικού κλήρου και λαού. Από τη θέση αυτή η δράση και το έργο του Βησσαρίωνος επεκτάθηκε σ’ όλη την αρχιεπισκοπή. Φρόντισε για την διαποίμανση των χριστιανών της περιοχής, ανήγειρε ναούς, επανέφερε στην Εκκλησία την ευταξία που είχε διασαλευτεί μετά την τουρκική κατάκτηση των περιοχών (τέλη 14ου- μέσα 15ου αι.), εξαγόρασε από τους Τούρκους πολλούς χριστιανούς αιχμαλώτους, άνοιξε δρόμους στη Θεσσαλία μέχρι και την Ήπειρο και κατασκεύασε πολλές γέφυρες στα ποτάμια της περιοχής (στην τοποθεσία Κόρακας επί του Αχελώου, στην Σαρακίνα Καλαμπάκας επί του Πηνειού κ.α.). Στα γνωστότερα έργα του περιλαμβάνεται η ανέγερση της Ι.Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, περισσότερο γνωστής ως Μονή Δουσίκου, στις πλαγιές του όρους Κόζιακας, λίγα χιλιόμετρα από την Πύλη. Η μονή χτίστηκε επί των ερειπίων παλαιοτέρου βυζαντινού μοναστηριού με τη συνδρομή του αδερφού του Βησσαρίωνος Ιγνατίου, επισκόπου Καπούας και Φαναρίου (1527-1534). Το καθολικό της μονής όπου υπάρχει τοιχογραφία του αγίου, αποπερατώθηκε επί αρχιεπισκόπου Λαρίσης Νεοφύτου Β΄ (1550-1568/69), ανηψιού του αγίου.

Ο Βησσαρίων απεβίωσε στις 13 Σεπτεμβρίου του 1540. Η μνήμη του τιμάται την 15η Σεπτεμβρίου λόγω των εορτών των εγκαινίων του ναού της Αναστάσεως (13 Σεπτεμβρίου) και της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού (14 Σεπτεμβρίου). Τιμάται ως πολιούχος στην Καλαμπάκα, όπου ο μητροπολιτικός ναός είναι αφιερωμένος στην μνήμη του, όπως επίσης ναοί και σε άλλες θεσσαλικές και ηπειρωτικές πόλεις (Τρίκαλα, Πύλη, Λάρισα, Φιλιππιάδα). Από τα λείψανα του αγίου σώζεται η κάρα του, η οποία φυλάσσεται στη Μονή Δουσίκου στην Πύλη.

Απολυτίκιον

Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε

Της Πύλης το βλάστημα της Θεσσαλίας φωστήρ, της Τρίκκης το σέμνωμα και των θαυμάτων πηγή εδείχθης τρισόλβιε· πάσαν δοκιμασίαν εν Χριστώ υπομείνας, δόξη ηγλαϊσμένος συν Αγγέλοις αγάλλη. Άγιε Βησσαρίων πανάριστε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ  σωθήναι τας ψυχάς ημών.τας ψυχάς ημών.