Τον Μάιο θα διενεργηθεί για πρώτη φορά η ελληνική «PISA». Περίπου 6.000 μαθητές από 300 σχολεία της χώρας θα αποτελέσουν το δείγμα της διαγωνιστικής διαδικασίας με ερωτήματα που θα αντληθούν από Τράπεζα Θεμάτων.

Στόχος, σύμφωνα με το υπουργείο Παιδείας, είναι να δημιουργηθεί ένα εργαλείο αποτύπωσης των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων, τα οποία θα συλλεχθούν ανώνυμα, ώστε να εντοπιστούν οι ανάγκες και οι αδυναμίες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.

O νέος θεσμός, που προβλέπεται να διενεργείται ετησίως, θα εφαρμοστεί στα πρότυπα της διεθνούς έρευνας «PISA», στην οποία συμμετέχουν κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ και συνεργαζόμενες χώρες.

Σε αυτόν θα λαμβάνουν μέρος κάθε χρόνο οι μαθητές της ΣΤ’ Δημοτικού και της Γ’ Γυμνασίου, οι οποίοι θα κληθούν να απαντήσουν σε ερωτήσεις κλειστού τύπου σε δύο μαθησιακά αντικείμενα: τη Γλώσσα-Κατανόηση Κειμένου και τα Μαθηματικά. Η διενέργεια του διαγωνισμού θα επεκταθεί σταδιακά σε μεγαλύτερο δείγμα μαθητών και η «φιλοσοφία» των ερωτημάτων θα αναπροσαρμόζεται στις αλλαγές που πραγματοποιούνται ανά διαστήματα στο εκπαιδευτικό σύστημα.

Πώς θα διεξαχθεί

Πιλοτικά κατά τη φετινή  σχολική χρονιά, οι εξετάσεις θα διεξαχθούν εντός Μαΐου σε εθνικό επίπεδο, με αντιπροσωπευτικό δείγμα έως 6.000 μαθητών και μαθητριών Δημοτικού και έως 6.000 Γυμνασίου, σε έως 600 σχολικές μονάδες όλων των τύπων, όλης της επικράτειας. Τα αποτελέσματα θα συλλέγονται ανώνυμα και δεν συνεκτιμώνται στους βαθμούς των μαθητών, ενώ οι μαθητές θα κληθούν να απαντήσουν σε ένα εύρος ερωτήσεων κλειστού τύπου. Οι διαγωνιστικές αυτές εξετάσεις θα επαναλαμβάνονται ετησίως.

Σκοπός των εξετάσεων είναι η εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με την πορεία υλοποίησης των Προγραμμάτων Σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων, με ζητούμενο την έγκυρη και αξιόπιστη αποτύπωση των γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των μαθητών.

Μετά τις δύο πρώτες σχολικές χρονιές και όταν αρχίσει η εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, το σύστημα αυτό θα προσεγγίσει τη φιλοσοφία των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, προκειμένου να εντοπιστούν, αφ’ ενός ποια σημεία τους έχουν κατακτήσει οι μαθητές μας, αφ’ ετέρου οι βελτιωτικές κινήσεις, κυρίως σε θέματα διδακτικής μεθοδολογίας που θα πρέπει να ενσωματωθούν. Με το πέρας των εξετάσεων, θα γίνεται επεξεργασία για την εξαγωγή πορισμάτων σχετικά με την πορεία υλοποίησης των Προγραμμάτων Σπουδών και τον βαθμό επίτευξης των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων. Θα δημιουργηθεί σχετική ιστοσελίδα στην οποία θα αναρτηθεί το θεωρητικό πλαίσιο των εξετάσεων και ενδεικτικά θέματα.

Η Ελληνική PISA εισάγεται στη βάση του άρθρου 104 του ν. 4823/2021 για την αναβάθμιση του σχολείου και πραγματοποιείται από την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (ΑΔΙΠΠΔΕ) και το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).

Η Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως δήλωσε: «Η χάραξη εκπαιδευτικής πολιτικής στη βάση συγκεκριμένων, ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων, αποτελεί προτεραιότητά μας. Η περιοδική αποτύπωση των εκπαιδευτικών αποτελεσμάτων είναι προαπαιτούμενο για τον εντοπισμό εκπαιδευτικών αναγκών, για την κατανόηση τυχόν προβλημάτων και, συνακόλουθα, την επίλυσή τους, με στόχο τη συνολική βελτίωση της εκπαίδευσης της χώρας μας. Βήμα-βήμα αναβαθμίζουμε το εκπαιδευτικό σύστημα βάσει μετρήσιμων στοιχείων, εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση για όλα τα παιδιά μας.»

Αξιοποίηση αποτελεσμάτων

Η επίδοση των μαθητών στη διαγωνιστική διαδικασία της ελληνικής «PISA» δεν θα συνεκτιμηθεί στους βαθμούς τους. Τα αποτελέσματα θα συλλεχθούν ανώνυμα και θα αξιοποιηθούν αποκλειστικά για την εξαγωγή πορισμάτων που αφορούν στη διάγνωση των γνώσεων και των δεξιοτήτων των μαθητών στις δύο θεματικές που εξετάστηκαν.

Στο πλαίσιο αυτό, θα δημιουργηθεί ιστότοπος, στον οποίο θα αναρτώνται ενδεικτικά θέματα και τα αποτελέσματα της ετήσιας διεξαγωγής του διαγωνισμού, ενώ η εφαρμογή πρακτικών για την κάλυψη των αδυναμιών που εντοπίστηκαν θα πραγματοποιείται σε εθνικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.

Από τη σχολική χρονιά 2023-2024, έτος κατά το οποίο θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά τα 166 νέα προγράμματα σπουδών και η επιλογή του πολλαπλού βιβλίου με καινούργια σχολικά εγχειρίδια, τα ζητούμενα του διαγωνισμού θα προσαρμοστούν στο περιεχόμενο των νέων προγραμμάτων, ώστε να επιβεβαιωθεί ότι πετυχαίνουν τους εκπαιδευτικούς τους στόχους.

 Πού αποσκοπεί

Η Ελλάδα, από το 2000, έχει συμμετάσχει σχεδόν σε όλες τις φάσεις του προγράμματος «PISA», της διεθνούς εκπαιδευτικής έρευνας, που είναι προϊόν συνεργασίας των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ.

Οι επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών κατά τις δύο τελευταίες διαγωνιστικές διαδικασίες (το 2015 και το 2018) απογοήτευσαν, με τη χώρα να βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη και κάτω από τον μέσο όρο των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ στα γνωστικά αντικείμενα της Κατανόησης Κειμένου, των Μαθηματικών και της Φυσικής Επιστήμης.

Η ελληνική «PISA» φιλοδοξεί να καλύψει το κενό της παντελούς απουσίας κατά τα προηγούμενα χρόνια ενός εργαλείου αξιολόγησης για την ποιότητα της εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο της ανατροφοδότησης του εκπαιδευτικού συστήματος, το οποίο διατρέχει την πλειονότητα των θεσμικών παρεμβάσεων της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας, μέσω της νέας διαγωνιστικής διαδικασίας θα συγκεντρωθούν συγκεκριμένα και μετρήσιμα δεδομένα που θα συμβάλουν στη διαμόρφωση των αξόνων για τη χάραξη της εκπαιδευτικής πολιτικής.

Οι βελτιωτικές κινήσεις, μετά τη διεξαγωγή των συμπερασμάτων, θα κινηθούν προς την αναμόρφωση της διδακτικής μεθοδολογίας. Αλλωστε, ήδη τα προγράμματα σπουδών, που εφαρμόζονται πιλοτικά σε πρότυπα και πειραματικά σχολεία μέχρι την καθολική εφαρμογή τους στο σύνολο των σχολικών μονάδων, προωθούν νέους τρόπους διδασκαλίας, όπως η ανεστραμμένη τάξη και δραστηριότητες κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, με στόχο την πιο ενεργό συμμετοχή των μαθητών.