Τρία όπλα στη μάχη ανάσχεσης της ανεργίας διαθέτει αυτή τη στιγμή το οικονομικό επιτελείο, με το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς εκτιμάται ότι πάνω από 400.000 θέσεις εργασίας θα προστατευθούν τουλάχιστον έως το τέλος Μαρτίου του 2021, λόγω της ρήτρας προστασίας της απασχόλησης.

Αντίστοιχη πρόβλεψη υπάρχει και για το μέτρο της αναστολής συμβάσεων, με αποτέλεσμα τουλάχιστον για όσο διαρκούν αυτά, να παρατηρείται περιορισμός της μείωσης της απασχόλησης. Στο τρίπτυχο προστίθενται τα προγράμματα του ΟΑΕΔ που τρέχουν ήδη, και τα οποία παρά την πανδημία παρουσιάζουν, σύμφωνα με τη διοίκηση, σημαντική απορροφητικότητα.

Στο οικονομικό επιτελείο θεωρούν πως είναι διασφαλισμένες, τουλάχιστον έως το τέλος Μαρτίου 2021, τουλάχιστον 400.000 θέσεις εργασίας καθώς η μαζική υποβολή αιτήσεων για τη συμμετοχή στο μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής 4 δημιουργεί μια ασπίδα προστασίας στους εργαζόμενους των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στις πληρωμές. Το μέτρο, σε συνδυασμό με αυτό των αναστολών συμβάσεων που όπως έχει επισημάνει και η Eurostat, περιόρισε σημαντικά το ποσοστό των εργαζόμενων στην Ελλάδα που έχασαν την απασχόλησή τους το δεύτερο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (κάτω από 2%, όταν στην Ισπανία ήταν πάνω από 6,5%), δημιουργούν ελπίδες ότι το ποσοστό ανεργίας έως το τέλος του χρόνου θα αυξηθεί μεν, δεν θα εκτοξευθεί δε. Ενδεικτική είναι και η πρόσφατη έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, στην οποία αναθεωρείται η εκτίμηση για ανεργία άνω του 20%. Έτσι, το ΔΝΤ εκτιμά πλέον ότι κατά το τρέχον έτος η ανεργία θα κλείσει κοντά στο 18,5% και το 2021 θα περιοριστεί στο 17,8%.

Βέβαια, οι καλές επιδόσεις της Ελλάδας στην προστασία των θέσεων εργασίας καταγράφεται παράλληλα με τη μείωση των ωρών εργασίας για πάνω από το ένα τέταρτο των Ελλήνων εργαζομένων και φυσικά τη δραματική μείωση των μισθών. Άλλη μια παράπλευρη απώλεια στη μάχη κατά της πανδημίας θεωρείται και το γεγονός ότι οι αυξημένες ανάγκες χρηματοδότησης του μέτρου της επιστρεπτέας προκαταβολής ενδέχεται να καθυστερήσει τη χρηματοδότηση του e-ΕΦΚΑ από το δημόσιο, με αρνητικές συνέπειες στα έσοδα του υπερ-φορέα.

Ειδικά το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής αναμένεται να λειτουργήσει ως ανάχωμα στην επαπειλούμενη αύξηση της ανεργίας κυρίως κατά τους πρώτους μήνες του 2021 και πριν από την έλευση ενός εμβολίου που πιθανότατα να δώσει ανάσα από την Άνοιξη του επόμενου έτους και μετά. Ενισχυτικά στην απασχόληση, λειτουργούσαν και οι προηγούμενοι κύκλοι καθώς η ρήτρα προστασίας της απασχόλησης, ήτοι διατήρηση του ίδιου αριθμού εργαζόμενων, ίσχυε και στο παρελθόν, όμως στον τρέχοντα καταγράφεται διπλασιασμός του ενδιαφέροντος από επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν αρκετούς εργαζόμενους. Και βέβαια, αναμένεται και επόμενος κύκλος, εντός του Ιανουαρίου.

Διασφάλιση των θέσεων εργασίας προβλέπει και το μέτρο της αναστολής συμβάσεων που αναμένεται να «τρέξει» και κατά τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους. Οι πληρωμές συνεχίζονται και σήμερα, με αποζημιώσεις ειδικού σκοπού σε 2.481 δικαιούχους ειδικών κατηγοριών και 117 επιστήμονες και ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ ξεκαθαρίστηκε ότι το ποσό της αποζημίωσης θα επιστρέψει στα 534 ευρώ ανά 30 ημερολογιακές ημέρες αναστολής.

Στη μάχη για την ανάσχεση της ανεργίας έχει τεθεί βέβαια και ο ΟΑΕΔ, με τον ανασχεδιασμό των προγραμμάτων, μέσω των οποίων το Νοέμβριο δημιουργήθηκαν 4.350 νέες θέσεις εργασίας, σημειώνοντας αύξηση κατά 180% σε ετήσια βάση και κατά 220% σε σχέση με το Νοέμβριο του 2018.

Σύμφωνα με τον διοικητή του Οργανισμού Σπύρο Πρωτοψάλτη, παρά το lockdown και τις σημαντικές επιπτώσεις της πανδημίας στην αγορά εργασίας, η απορροφητικότητα των ενισχυμένων προγραμμάτων επιδότησης της εργασίας του ΟΑΕΔ συνεχίζει να κινείται σε ιδιαίτερα αυξημένα επίπεδα συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια και η ζήτηση των επιχειρήσεων για τις νέες θέσεις εργασίας των προγραμμάτων απασχόλησης που ενεργοποιήθηκαν τους τελευταίους μήνες παραμένει μεγάλη.

Από τις 4.350 προσλήψεις ανέργων σε νέες θέσεις εργασίας τον Νοέμβριο, οι 2.100 υλοποιήθηκαν μέσω του Προγράμματος Απασχόλησης Ανέργων 30 ετών και άνω που «έκλεισε» για νέες αιτήσεις αφού υπερκαλύφθηκαν οι θέσεις, 1.350 προσλήψεις ολοκληρώθηκαν μέσω του Προγράμματος Απασχόλησης Ανέργων 18-29 που έχει ξεπεράσει το 50% σε απορροφητικότητα των προσφερόμενων θέσεων, ενώ 325 προσλήψεις αφορούν στο Πρόγραμμα Απασχόλησης Πτυχιούχων Ανέργων 22-29 ετών που καταγράφει κάλυψη άνω του 35% των θέσεων.

Για τους επόμενους μήνες, στη μάχη παραμένουν 7 ανοικτά προγράμματα του Οργανισμού για 38.600 νέες θέσεις εργασίας, με ποσοστά επιχορήγησης 60-100% μισθού και ασφαλιστικών εισφορών.