Αρκούδες, λύκοι, ζαρκάδια, αγριογούρουνα είναι μερικά από τα ζώα που… ποζάρουν σε κάμερες τοποθετημένες στη διασυνοριακή λεκάνη των Πρεσπών, στο πλαίσιο προγράμματος που υλοποιείται σε Ελλάδα, Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία για τα μεγάλα θηλαστικά.Όπως αναφέρει η δασολόγος – ορνιθολόγος της Εταιρίας Προστασίας Πρεσπών Όλγα Αλεξάνδρου, το τριετούς διάρκειας πρόγραμμα, με τίτλο Strengthening NGO-led Conservation in the Transboundary Prespa Basin (Ενίσχυση της διατήρησης της βιοποικιλότητας στη διασυνοριακή λεκάνη Πρεσπών), πραγματοποιείται από το PrespaNet και στοχεύει στην ενίσχυση της διατήρησης της βιοποικιλότητας αλλά και της διασυνοριακής συνεργασίας.

Το PrespaNet είναι ένα δίκτυο περιβαλλοντικών οργανώσεων αποτελούμενο από την Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, τη MES με έδρα τα Σκόπια και τοπικό γραφείο στο Ρέσεν και την PPNEA, που εδρεύει στα Τίρανα και συνεργάζεται με τοπικούς φορείς στην περιοχή των Πρεσπών από τα μέσα της δεκαετίας του ’90.

«Τοποθετήθηκαν σε διασυνοριακές περιοχές και των τριών χωρών, το φθινόπωρο του 2019, από 10 κάμερες ανίχνευσης κίνησης (camera traps), οι οποίες μπορούν να μας δώσουν περισσότερες πληροφορίες για τα είδη που υπάρχουν στην Πρέσπα, αλλά και για τα μέρη όπου αυτά απαντώνται» εξηγεί η κ. Αλεξάνδρου, αναφέροντας ότι επιβεβαιώθηκε η παρουσία μεγάλων θηλαστικών, όχι όμως ακόμη του λύγκα, που είναι σπάνιο είδος.

«Ωστόσο», προσθέτει, «ο σκοπός μας δεν είναι καθαρά ερευνητικός, αλλά η εξοικείωση με τη νέα μέθοδο παρακολούθησης και κυρίως η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των χωρών, ενώ οι ειδικές κάμερες θα επανατοποθετηθούν για τη λήψη περισσότερων δεδομένων, από τον Οκτώβριο έως το Δεκέμβριο του 2020 και στις τρεις χώρες».

Τα… περιττώματα της αρκούδας

Μια από τις έρευνες που πραγματοποιεί το PrespaNet στη διασυνοριακή λεκάνη των Πρεσπών σχετίζεται με τη διατροφή της αρκούδας.Οι επιστήμονες εξετάζουν τα περιττώματά της, προκειμένου να εξαγάγουν συμπεράσματα για το τι τρώνε τα μεγαλόσωμα ζώα ανάλογα με την περιοχή και την κάθε εποχή.Παράλληλα, διεξάγουν γενετική μελέτη για να συλλέξουν πληροφορίες σχετικά με τον αριθμό των αρκούδων στην Πρέσπα.

«Όταν ανοίγουμε τα σακουλάκια με τα κόπρανα που έχουμε συλλέξει και φυλάσσουμε σε ειδικούς χώρους, διαπιστώνουμε ότι αυτά… μοσχοβολάνε, αφού αποτελούνται κυρίως από φρούτα ζυμωμένα και πολλά κουκούτσια» τονίζει η κ. Αλεξάνδρου.«Οι αρκούδες», συνεχίζει, «προτιμούν να τρώνε κεράσια την άνοιξη, κορόμηλα αργότερα, χόρτα, καρύδια, μήλα, βατόμουρα, βελανίδια, αχλάδια και, σπανίως, κάποια μικρά ζώα».

Σύμφωνα με σχετικό ενημερωτικό φυλλάδιο του δικτύου PrespaNet, «ένα ακόμη σημαντικό μέρος της δουλειάς είναι να ενθαρρύνει τη συμμετοχή εθελοντών στις δραστηριότητές του, υποστηρίζοντας με τον τρόπο αυτόν την ανταλλαγή γνώσεων και δεξιοτήτων, γι’ αυτό και στις μελέτες που διεξάγονται για τα μεγάλα θηλαστικά, το δίκτυο συνεργάζεται στενά με ομάδες εθελοντών και με τους φύλακες των Εθνικών Πάρκων».

Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκαν εκπαιδευτικά σεμινάρια για τη χρήση των καμερών και σχηματίστηκαν μικτές ομάδες εθελοντών, φυλάκων και εργαζομένων των τριών οργανώσεων, οι οποίες ήλεγχαν τακτικά τις κάμερες και τις εικόνες που είχαν καταγραφεί.

Οι εθελοντές και οι φύλακες συμβάλλουν επίσης στην έρευνα για τη δίαιτα της αρκούδας, βοηθώντας στη συλλογή των περιττωμάτων, ενώ εθελοντές φοιτητές βοηθούν στη διαδικασία ανάλυσης των περιττωμάτων.

«Επιδιώκουμε να αποκτήσουμε περισσότερες γνώσεις για τον κόσμο των θηλαστικών σε όλη τη λεκάνη των Πρεσπών και να εφαρμόσουμε τις γνώσεις αυτές για την επίλυση συγκρούσεων που μπορεί να προκύπτουν μεταξύ ανθρώπων και μεγάλων θηλαστικών. Επιπλέον, οι νέες γνώσεις και εμπειρίες διαχέονται μέσα σε ένα ευρύτερο δίκτυο συνεργατών, με στόχο να κατανοήσουμε τα ζώα αυτά, να αναδείξουμε τη σημασία τους για το οικοσύστημα, να ανακαλύψουμε τη σπάνια ομορφιά τους, να σεβαστούμε τις ανάγκες τους και να πετύχουμε μια ακόμη πιο ομαλή συνύπαρξη» τονίζεται στο φυλλάδιο του PrespaNet.