Ο περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης λίγο πριν παραδώσει τα κλειδιά της Περιφέρειας στον διάδοχό του Γιώργο Αμανατίδη, υπέγραψε την σύμβαση συντήρησης της πλωτής Πεζογέφυρας που συνδέει την ξηρά με το νησάκι του Αγ. Αχιλλείου στις Πρέσπες.

Πρόκειται για ένα έργο προϋπολογισμού 1,785 εκ €  που αφορά εργασίες συντήρησης, όπως αλλαγή των τσιμεντοσανιδων του δαπέδου, ενίσχυση των αγκυρώσεων και την αλλαγή ορισμένων εξ αυτών που συγκρατούν την γέφυρα στο νερό, την αλλαγή του συστήματος ηλεκτροφωτισμού, την βελτίωση των μικρών λιμένων και την περιβαλλοντική αναβάθμιση των αντίστοιχων εισόδων και εξόδων της γέφυρας στον Αγ. Αχίλλειο και την Πρέσπα. Ο Γιώργος Κασαπίδης μιλώντας στο Vetonews.gr εξήγησε ότι «24 χρόνια μετά την κατασκευή της, η πεζογέφυρα θα συντηρηθεί για πρώτη φορά, προκειμένου η διέλευση των χιλιάδων επισκεπτών από και προς το νησάκι του Αγ. Αχιλλείου αλλά και των λιγοστών  μόνιμων κατοίκων να συνεχίσει να  γίνεται με απόλυτα ασφάλεια».  Στο πλαίσιο της βελτίωσης του Οικοτουριστικού περιβάλλοντος της Πρέσπας, το έργο θα χρηματοδοτηθεί από πόρους του ΕΣΠΑ 2014-2020

Η πλωτή γέφυρα του Αγ. Αχιλλείου είναι ένα από τα πιο γνωστά τουριστικά τοπόσημα της Φλώρινας,  από τα περισσότερο φωτογραφημένα θέματα της Πρέσπας κι αυτό φαίνεται από τα εκατοντάδες επαγγελματικά και ερασιτεχνικά βίντεο επισκεπτών στο YouTube που αθροιστικά μετρούν εκατομμύρια θεάσεις και διθυραμβικά σχόλια. Ο επί σειρά ετών δήμαρχος Πρεσπών Παναγιώτης Πασχαλίδης αναφέρει ότι «η διέλευση της πλωτής γέφυρας μήκους 630 μέτρων είναι μια πρωτόγνωρη εμπειρία για τον επισκέπτη» και από έρευνες που έχουν πραγματοποιήσει διαπιστώνουν ότι «δημιουργεί συναισθήματα και εμπειρίες μοναδικές στον επισκέπτη κι από μόνη της αποτελεί  ένα σημαντικό αξιοθέατο, εξίσου δυναμικό με αυτό του γραφικού οικισμού της νήσου αλλά και της Βασιλικής του Αγ. Αχιλλείου». Ηλεκτρονικός μετρητής που τοποθετήθηκε πιλοτικά στην γέφυρα έδειξε ότι για  το εορταστικό 20ημερο του 2022-23 πέρασαν 12.000 επισκέπτες, ενώ για το 2022 εκτιμούν ότι υπήρξαν συνολικά 150.000 διελεύσεις. «Η δημιουργία της πλωτής γέφυρας άλλαξε σημαντικά την φυσιογνωμία όχι μόνο του Αγ. Αχιλλείου αλλά και της Πρέσπας στο σύνολο» λέει ο κ Πασχαλίδης  «δημιουργώντας νέα ελπιδοφόρα δεδομένα και αφετηρίες για την Οικονομία και της βιωσιμότητα της περιοχής».

Πως φτάσαμε όμως στην κατασκευή της πλωτής πεζογέφυρας;

Ποιοι παράγοντες επηρέασαν καταλυτικά  στην απόφαση και να παραδοθεί σε χρόνους ρεκόρ για έργο του δημοσίου; Έως το τέλος της δεκαετίας του 1990 οι λιγοστοί κάτοικοι του Αγ. Αχιλλείου έπρεπε να χρησιμοποιούν τις «πλάβες» τους (ξύλινες βάρκες ειδικές για α νερά της Πρεσπών) για την επικοινωνία τους με τον έξω κόσμο, ενώ οι λιγοστοί επισκέπτες, κατόπιν συνεννόησης έπρεπε να νοικιάσουν τις βάρκες των κατοίκων για να επισκεφθούν το νησί. Οι εκδηλώσεις των Πρεσπών στα μέσα της δεκαετίας του 1990 και η ανάγκη μεταφοράς  των χιλιάδων επισκεπτών έφερε το αίτημα κατασκευής πεζογέφυρας. Παρόλα αυτά ουδείς από τους ισχυρούς υπουργούς των κυβερνήσεων που πέρασαν από τις εκδηλώσεις ως επισκέπτες η τιμώμενα πρόσωπα κι έζησαν από κοντά το πρόβλημα, έκαναν κάτι για την λύση του.

Το 1997, η 8χρονη τότε Ντάνα Παρασκευοπούλου, ένα από τα 6 παιδιά του Αγ. Αχιλλείου που έπρεπε καθημερινά να διασχίζουν με  βάρκα την λίμνη Μικρή Πρέσπα για να πάνε στο σχολείο τους στον Αγ. Γερμανό,  στο πλαίσιο  εκπαιδευτικής  πρωτοβουλίας του Σχολείου «Γράμμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας» ζήτησε από τον τότε Πρόεδρο Κωστή Στεφανόπουλο να κατασκευαστεί γέφυρα ώστε χειμώνα – καλοκαίρι να πηγαίνουν με ασφάλεια στο σχολείο τους. Τα χρόνια περνούσαν, το αίτημα της Ντάνας που ήταν και αίτημα των λιγοστών κατοίκων του νησιού, ακουγόταν όλο κι πιο συχνά, αλλά την απόφαση κατασκευής δεν λάμβανε κανένας.

Ο χειμώνας του 1999 ήταν βαρύς για την Πρέσπα. Λίγο πριν τα Χριστούγεννα υπήρξαν σφοδρές χιονοπτώσεις ενώ η θερμοκρασία έπεσε κάτω από το μηδέν. Το φαινόμενο κράτησε για πολύ καιρό  με αποτέλεσμα να παγώσει η λίμνη. Ο Κώστας Παρασκευόπουλος, πατέρας της Ντάνας και δάσκαλος τότε σε σχολείο της Πρέσπας, μας εξηγεί ότι «το πάγωμα της λίμνης δεν είναι κάτι σπάνιο αλλά χρειάζεται επί πολλές ημέρες και για πολλές ώρες η θερμοκρασία να βρίσκεται κάτω από το μηδέν ώστε να μπορέσουν πρώτα τα αβαθή σημεία της λίμνης κι εν συνεχεία τα υπόλοιπα να παγώσουν».  Εκείνη την χρονιά η λίμνη πάγωσε πολύ νωρίς με αποτέλεσμα να δυσκολευτεί  η καθημερινότητα των κατοίκων που έπρεπε τις ημέρες των εορτών να μεταφέρουν τις προμήθειες τους με αυτοσχέδια  έλκηθρα πάνω στον πάγο. Με το νέο έτος, όταν έφτασε η μέρα όπου τα παιδιά έπρεπε να πάνε στο σχολείο, ο γράφων, θέλοντας να αναδείξει πλευρές της δύσκολης και συνάμα ριψοκίνδυνης καθημερινότητας των μαθητών που έτυχε να έχουν γεννηθεί στο Αγ. Αχίλλειο, μετά κι από την σύμφωνη γνώμη του Κώστα Παρασκευόπουλου και των άλλων γονέων, αποφάσισε να καταγράψει για πρώτη φορά τις δυσκολίες που έπρεπε να αντιμετωπίσουν, αφού έπρεπε να διασχίσουν την παγωμένη λίμνη  για να φθάσουν στο σχολείο τους.

Πρώτες μέρες του Ιανουαρίου 2000 νωρίς το πρωί  κι ο Κώστας Παρασκευόπουλος με τον πατέρα του Γιώργο έχουν ήδη περάσει την παγωμένη λίμνη για να παραλάβουν το δημοσιογραφικό συνεργείο ώστε να περάσουμε όλοι μαζί στον Αγ. Αχίλλειο όπου μας περιμένουν οι μαθητές. Οι συνοδοί μας έφεραν περασμένη πλαγίως στον ώμο τους από μια πλεξίδα με σχοινί, ενώ ο παππούς Γιώργος Παρασκευόπουλος που ήταν κι οδηγός της ομάδας μένα ένα μεγάλο ξύλο που κρατούσε στο χέρι κτυπούσε συνεχώς τον πάγο κι αναλόγως του ήχου που λάμβανε κανόνιζε την πορεία και τα πατήματα των  βημάτων που έπρεπε  να ακολουθήσουμε εμείς οι υπόλοιποι. Με ρητό τρόπο μας τονίστηκε ότι «η μεταξύ μας απόσταση σε όλη την διαδρομή θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον 3 μέτρα κι ότι εάν σπάσει  ο πάγος δεν υπάρχει κίνδυνος πνιγμού αφού στα σημεία της διαδρομής το βάθος της λίμνης δεν φτάνει τα 1,7 μέτρα κι ότι τα σχοινιά θα χρησίμευαν για την διάσωσή μας». Τα συναίσθημα του φόβου ήταν κυρίαρχο και ειδικά, όταν νοιώθεις να ραγίζει ο πάγος σε κάθε σου πατημασιά  Στην σκέψη ότι αυτή την διαδρομή  κάνουν καθημερινά επί πολλά χρόνια τα 10 χρονα παιδιά του Αγ. Αχιλλείου, ο φόβος και η ανασφάλεια χάθηκαν με μιας. Φθάνοντας στο νησάκι μας περίμεναν οι 6 μαθητές, τα αδέλφια Γιώργος και  Ντάνα -παιδιά του Κώστα Παρασκευόπουλου-, και τα αδέλφια Αλίκη, Νίκος, Τάσος  και Γιώργος και όλοι μαζί πήραμε το δρόμο της επιστροφής για το σχολείο. Η διαδρομή πάνω στον πάγο ίδια, τα πατήματα των ποδιών στο ίδιο σημείο με αυτά του έμπειρου οδηγού μας. Τα παιδιά βρίσκονται μοιρασμένα ανάμεσα στον οδηγό και τον Κώστα Παρασκευόπουλο, ενώ εμείς βρισκόμαστε στην ουρά της ομάδας. Οι μαθητές δείχνουν χαλαροί καθόλη την διαδρομή κι όπως μας αποκάλυψαν «είναι κάτι που το κάνουν από μικρά παιδιά  και το γνωρίζουν». Το μεσημέρι που επιστρέψαμε εκ νέου στο χωριό η Ντάνα ο αδελφός της Γιώργος και τα υπόλοιπα παιδιά  μίλησαν για την ζωή τους, τις δυσκολίες της καθημερινότητας και το πώς η δημιουργία της γέφυρας θα διευκόλυνε την ζωή και το μέλλον τους.

Η προβολή του ρεπορτάζ την επομένη ημέρα με τους μαθητές να περπατούν πάνω στην παγωμένη λίμνη, σένα τοπίο που θύμιζε περισσότερο περιβάλλον Σιβηρίας, προκάλεσε ένα τσουνάμι συμπάθειας και ενδιαφέροντος.  Επί μέρες τα παιδιά της Πρέσπας και η 11χρονη Ντάνα ήταν το πρώτο θέμα συζήτησης στην τηλεόραση, το ραδιόφωνο  και στα ρεπορτάζ  των εφημερίδων, ενώ άνθρωποι από τον χώρο των Γραμμάτων και Τεχνών που είχαν επισκεφθεί την Πρέσπα και τις εκδηλώσεις,  όπως ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης, έγιναν οι πιο αποφασιστικοί υποστηρικτές του αιτήματος των παιδιών. Το δίκαιο αίτημα των παιδιών υποστήριξε τότε και ο πολιτικός κόσμος της εποχής χωρίς ωστόσο κάποιος να λαμβάνει την απόφαση. Είκοσι δύο μέρες μετά την προβολή του ρεπορτάζ,  στις 2 Φεβρουαρίου 2000 ο Πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης φθάνει στην Πρέσπα όπου στο χωριό Αγ. Γερμανός, με τους ομολόγους του Ilir Meta Αλβανίας και Ljubco Georgievski  Βόρεια Μακεδονία, θα υπογράψει την «Κοινή διακήρυξη για την δημιουργία του Διασυνοριακού πάρκου Πρέπων».

Η Ντάνα Παρασκευοπούλου σήμερα στον νησάκι του Αγ. Αχιλλείου

Η Ντάνα Παρασκευοπούλου, μητέρα δύο αγοριών σήμερα, θυμάται ότι περίμενε τον πρωθυπουργό κρατώντας μια ανθοδέσμη στα χέρια. «Του έδωσα τα λουλούδια και του είπα κύριε πρωθυπουργέ σήμερα ήρθα στο σχολείο περπατώντας πάνω στην παγωμένη λίμνη. Θέλουμε να μας φτιάξετε μια γέφυρα». Το στιγμιότυπο καταγράφουν  δεκάδες κάμερες, φωτορεπόρτερ με  Έλληνες και ξένους δημοσιογράφους που βρίσκονται στην περιοχή για την υπογραφή της Κοινής διακήρυξης. Η Ντάνα Παρασκευοπούλου θυμάται ότι «προς στιγμήν ο πρωθυπουργός έμοιαζε σαν να αιφνιδιάζεται», αλλά αμέσως σχεδόν μονολεκτικά  απάντησε «θα την φτιάξουμε την γέφυρα».  Η συνέχεια του θέματος εξελίσσεται με καταιγιστικούς ρυθμούς. Σε χρόνους ρεκόρ γίνεται μελέτη και το έργο ύψους 700 εκ δρχμ με απευθείας δίδεται με απευθείας ανάθεση σε κατασκευαστική εταιρία της Βορείου Ελλάδας κι ολοκληρώνεται σε λιγότερο από τέσσερις μήνες. Τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους η γέφυρα δόθηκε για χρήση στους κατοίκους και τους επισκέπτες της περιοχής.

Πολλά έργα ζωγραφικής της Ντανα Παρασκευοπούλου είναι επηρεασμένα από τις λεπτομέρειες του τοπίου της Πρέσπας

Συναντήσαμε την Ντάνα Παρασκευοπούλου στον Αγροτουριστικό ξενώνα της οικογένειας στον Αγ. Αχίλλειο περιτριγυρισμένη από πίνακες ζωγραφικής και φωτογραφίες με λεπτομέρειες από την ερημιά και την σιωπή της Πρέσπας, τα θαμπά τοπία με τις ομίχλες του χειμώνα  και τις ανάσες της λίμνης, το πρόσωπο της παγωνιάς αλλά και τους ατέλειωτους καλαμιώνες όπου φωλιάζουν οι σπάνιοι θησαυροί της λίμνης, όλα φτιαγμένα από τον δικό της πινέλο και την δική της φωτογραφική ματιά.

-Τι θυμάσαι περισσότερο ξανακοιτάζοντας εκείνη την μαθητική περίοδο; την ρώτησα.

-Έχω κρατήσει ως πολύτιμη  ανάμνηση την εικόνα  του πατέρα μου, που πριν παγώσει καλά η λίμνη έσπαγε με σίδερα τον πάγο ανοίγοντας δρόμο στην  βάρκα μας, τον παππού μου που όταν δεν μπορούσαμε να πάρουμε την βάρκα έκανε μια τρύπα και μετρούσε το πάχος του πάγου πριν ξεκινήσουμε το περπάτημα, τον θυμάμαι να πηγαίνει μπροστά με το μεγάλο ξύλο και να το κτυπά συνεχώς στον πάγο ζητώντας να ακολουθούμε ακριβώς τα βήματα του».

-Υπήρξαν στιγμές που φοβήθηκες σε αυτή την διαδρομή;

– Αρκετές φορές, το μεσημέρι που γυρίζαμε από το σχολείο, ειδικά τις ημέρες που είχε ηλιοφάνεια, λόγω της μικρής ανόδου της θερμοκρασίας ο πάγος στο πάνω μέρος της επιφάνειας της λίμνης έλιωνε και πατούσαμε πάνω σε νερά και λάσπες. Παρότι είχαμε πάντα δίπλα μας τον παππού η τον πατέρα μου, φοβόμουν πάρα πολύ γιατί νόμιζα ότι ο πάγος δεν θα με κρατούσε και θα βούλιαζα στην λίμνη.

Ως μικρό αποχαιρετισμό στην συζήτηση η Ντάνα φροντίζει να αναφερθεί σε δύο πρόσωπα από εκείνη την εποχή που σήμερα δεν βρίσκονται εν ζωή. Ο αγαπημένος της παππούς, και ο συμμαθητής και γείτονας της Γιώργος,  που έφυγε πολύ νέος από την ζωή.

Τα 6 θαρραλέα παιδιά της Πρέσπας  με την στωικότητα που επέδειξαν στις δυσκολίες της σκληρής τους καθημερινότητας κατάφεραν να αλλάξουν προς το καλύτερο τις συνθήκες όχι μόνο της δικής τους ζωής αλλά κι όλων ημών που σήμερα απολαμβάνουμε τον οικοτουριστικό θησαυρό του Αγ. Αχιλλείου.

Φωτογραφία της Ντάνα Παρασκευοπούλου

Κείμενο: Σπύρος Κουταβάς

Πηγή: vetonews.gr