Ακούστε εδώ Ράδιο Γρεβενά – 101.5

POTIKA MYRTO
INTERACTIVE
ΔΕΗ
ΕΝΑΟΝ

Grevenamedia @facebook

ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
SportsBase
ΥΓΡΑΕΡΙΟ

Κατηγορίες

ΤΑΞΙ
ΓΡΙΔΑΣ
SPONSORS
Ζιώγας

Πως γιορτάζονταν παλιά η Πρωτομαγιά στη Βάρη

Την παραμονή μαζεύονταν όλα τα κορίτσια του χωριού στην πλατεία. Στην πλατεία όπου τότε στολίζονταν με καταπράσινο άγριο γκαζόν και με μια μεγάλη αχλαδιά. Εκεί τα κορίτσια μετά από τις δουλειές , οικιακές, ή αγροτικές μαζευόταν και με διάφορα χειροποίητα κεράσματα άρχιζαν να στολίζουν τον (κλήδονα). Ο κλήδονας ήταν ένα δοχείο ανοιχτό χάλκινο γανωμένο  γεμάτο με νερό. Το νερό αμίλητο το έλεγαν γιατί δυο κοπέλες πήγαιναν να πάρουν το νερό από μια βρύση που ήταν 300μ μακριά από την πλατεία, και όταν γύριζαν έπρεπε να μην μιλούν κατά την επιστροφή. Τα αγόρια του χωριού πήγαιναν δίπλα  στα κορίτσια και τα προκαλούσαν να μιλήσουν. Δεν τα κατάφερναν όμως αφού έφταναν στα συγκεντρωμένα κορίτσια το στόλιζαν με διάφορα αγριολούλουδα και με τραγούδια Μαΐου το έφερναν γύρο τρεις φορές από την αχλαδιά το τοποθετούσαν κάτω από την αχλαδιά. Μέσα στο κακάβι όταν η ώρα πλησίαζε 12 τα μεσάνυχτα. Κάθε κοπέλα έριχνε μέσα στο δοχείο ένα μεταλλικό αντικείμενο , όπως σταυρουδάκι ,καρφίτσα, δαχτυλίδι, και άλλα.

Μόλις πήγαινε η ώρα 12 το βράδυ έπρεπε να  κρύψουν τον κλήδονα . Χωρίζονταν σε ομάδες για να παραπλανούν τα αγόρια που παρακολουθούσαν που θα το κρύψουν. Τον έκρυβαν έξω από το χωριό σε θάμνους , σε χόρτα, βρίζες για να μη φαίνεται.

Αν το έβρισκαν τα αγόρια ήταν μεγάλο τίμημα να το παραδώσουν στα κορίτσια. Το τίμημα ήταν : ή με χρηματικό ποσόν ή το ακριβότερο το φιλί των κοριτσιών προς τα αγόρια.  Το φιλί εκείνα τα χρόνια ήταν προσβλητικό και πολύ ακριβό. Πριν χαράξει τα κορίτσια συγκεντρώνονταν πάλι στην πλατεία και πήγαιναν να πάρουν τον κλήδονα. Αφού το έβρισκαν καλά στην επιστροφή με στεφάνια στο κεφάλι από αγριολούλουδα ξεφάντωναν τραγούδια.

Στην πλατεία που μαζεύονταν τραγουδώντας γύρο από την αχλαδιά τοποθετούσαν το δοχείο κάτω, κι εκεί εξέταζαν τα αντικείμενα που έχει ρίξει η κάθε μια.  Προμηνύονταν του χρόνου το μέλλον , αν θα αρραβωνιαστεί η θα αγαπήσει κάποιος, θα ξενιτευτεί κάπου κλπ. Άρχιζε το μεγάλο γλέντι τραγούδια, χαρές , γέλια χαμός μεγάλος. Πήγαιναν όλοι οι χωριανοί για να καμαρώσουν το γλέντι. Οι πίτες , τα ρυζόγαλα  πήγαιναν και ερχόταν που το Μάη ήταν άφθονα. Το ξεφάντωμα κρατούσε μέχρι και το μεσημέρι. Το χωριό μας την εποχή εκείνη , είχε πολύ πληθυσμό από νέους και νέες , τώρα όμως μείναμε πολύ λίγοι με τον μαρασμό του γήρατος.

ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ ΤΩΝ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΩΝ

Οι κτηνοτρόφοι την εποχή εκείνη ήταν όλοι οι χωριανοί. Κάθε σπίτι είχε και το κοπάδι του , άλλος λίγα , άλλος πολλά . Σηκώνονταν τα βαθιά χαράματα για να βγάλουν τα κοπάδια τους στη βοσκή. Ετοιμάζονταν από την παραμονή της πρωτομαγιάς τα χοντρότερα και μεγαλύτερα κουδούνια και κυπρά, για να τα κρεμάσουν στα γκεσέμια που είχε κρατημένα  ο βοσκός γιατί αυτά μπροστά πήγαιναν και ακολουθούσε το κοπάδι.

Όλα τα κοπάδια είχαν τα μαντριά γύρο από το χωριό, λίγα ήταν έξω στους πρόποδες των βοσκών . Απέναντι το  χωριό μας , μετά που τέλειωνε ο κάμπος γύρω 1000μ. αρχίζουν οι πρόποδες του βουνού Κίσσαβος . Το βουνό αυτό την πρωτομαγιά  γέμιζε από τα κοπάδια ποιος και ποιος να τα βγάλει πρώτος , να ακουστούν πρώτα τα δικά του λαλούμενα. Τα κουδούνια και τα κυπρα βροντούσαν σε κάθε ράχη σε κάθε πλαγία κι εναρμονίζονταν με την βροντερή φωνή του κούκου και τα γλυκά κελαηδήματα των αηδονιών. Τα τραγούδια και οι φλογέρες των τσοπάνηδων ακουγόταν παντού. Χαρά  μεγάλη για αυτήν την μέρα . Οι νοικοκυρές για να προϋπαντήσουν το κοπάδι τους , έπρεπε να έχουν ετοιμάσει το κέρασμα , ρυζόγαλο , κουλούρια , πίτες κ.α . Τα καρδάρια έπρεπε να είναι στολισμένα με αγριολούλουδα και ζωσμένα με λυγαριές για να πινξει το πρώτο άρμεγμα. Στην επιστροφή οι τσοπάνηδες έκοβαν και από ένα κλωνάρι ανθισμένο φράξο . Ο φραξος είναι εν μικρό δέντρο που ανθίζει την εποχή της άνοιξης . Έμπαινε στο μαντρί κάθε κοπάδι και άρχιζε το άρμεγμα με τραγούδια και χαρές. Αφού τέλειωνε το άρμεγμα άρχιζε η διαδικασία το σμίξιμο των κοπαδιών . Τα μικρά τα έφτιαχναν 3-4 ή και 5 μαζί για να κανονίζουν και τις μέρες της εβδομάδας για τη βοσκή να φτιάχνουν και τις αγροτικές και άλλες δουλειές που είχαν όλο το καλοκαίρι μπροστά τους . Κατά το σμίξιμο γινόταν σωστό πανηγύρι .

Έβαφαν τα γκεσέμια με μπόγια με μπογιά κόκκινη τα κεφαλιά , στα κέρατα έβαζαν κόκκινο μαλλί με βασιλικό. Το κόκκινο συμβόλιζε τον ερχομό της άνοιξης . Κατά το σμίξιμο έξω από το χωριό τα κυνηγούσαν γρήγορα για να ακουστούν τα κουδούνια και πυροβολούσαν στον αέρα τρεις φορές , με νόημα να μην πηγαίνουν αγρίμια και κάνουν ζημίες . Χωρίζουν τα γαλάρια από τα στείρα τα κάνα δυο κοπάδια για να μην μαζεύονται μονό τα γαλάρια για άρμεγμα. Τις στρούγκες τις έφτιαχναν λίγο μακριά από το χωριό για να είναι κοντά η βοσκή και το νερό. Από πρωτομαγιά μέχρι που ήταν ο καλός καρος το φθινόπωρο  γυδοπροβαδα τα κοιμούνταν στα γρεκοτοπια , που συνήθως ήταν κάποια σελώματα των βουνών ή ξέφωτα μέρη στις κορυφής.

Μετά γινόταν κάθε φορά και το  γαλομετρα  γινόταν ως εξης αν π.χ.  έβαζε 10 οκάδες γάλα γιατί τότε ήταν μέτρο η οκά  που είχε 400 δράμια 1 οκά γάλα έβαζαν αναλόγια με 10 οκά 10Χ 10=100 οκάδες ήταν και η υποδιαίρεση το καφκι μικρό δοχείο 100 δράμια η  οκά είχε 4 καφκια κι έτσι γινόταν το γαλομετρο . Έπαιρναν όλοι με τη σειρά το γάλα όπου το παρέδωσαν στον έμπορα . Τότε δεν υπήρχαν μηχανές για να βγάλουν το βούτυρο. Είχαν χειροποίητα εργαλεία για να ξεχωρίσουν το βούτυρο. Το έβαζαν σε μια καδη  ξύλινο δοχείο ανοιχτό από πάνω έριχναν το γάλα μέσα και μετά το χτυπούσαν ώρες ολόκληρες με τραγούδι με τον σφουρτσιο όπου γινόταν διαχωρισμός το γάλα με το βούτυρο.

Το υπόλοιπο  ντάλα που ήταν πάρα  πολύ νόστιμο όταν το φτιάχναμε παπαρα. Πολλές φορές το έβραζαν κι έφτιαχναν τη νόστιμη ουρδα (μυζήθρα). Αυτή ήταν η ζωή των ανθρώπων την παλιά και ταλαιπωρημένη εποχή.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Ι. ΠΛΙΑΤΣΙΟΣ ΒΑΡΗ ΓΡΕΒΕΝΩΝ

Σχετικά άρθρα

email επικοινωνίας

grevenamedia@gmail.com

Ράδιο Γρεβενά Συνεντεύξεις

ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ
Ευτέρπη Παπαγεωργίου
Τζιόβας Ανδρέας
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ.

ΙΣΟΓΕΙΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ
ΤΑΞΙ
Υπουργείο περιβάλλοντος
Ζητείται από συνεργεία φορτηγών και λεωφορείων
ΠΩΛΕΊΤΑΙ ¨ΚΑΡΑΘΑΝΟΣ”
Ενοικιάζεται γκαρσονιέρα 42,5 τμ
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΓΙΔΙΑ
Ενοικιάζεται γκαρσονιέρα 43 τ.μ.
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Ενοικιάζεται 75τμ Μ Αλεξάνδρου 33
ενοικιάζεται ορφοδιαμέρισμα 85 τ.μ.
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ 200 ΠΡΟΒΑΤΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

Καιρός

Γρεβενά

αγγελια λεβητας

Follow Us

 

Grevena

Fog
Humidity: 100
Wind: 0 km/h
1 °C
3 11
19 Jan 2015
3 11
20 Jan 2015
Κανάλι 28 | Ράδιο Γρεβενά 101,5
Ανταλλακτικά αυτοκινήτων
ΗΛΕΚΤΡΟΝ