Ο Άγιος Αχίλλιος γεννήθηκε στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας, κατά τους χρόνους της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου (324-337). Οι γονείς του ήταν ευγενικής καταγωγής και είχαν αποκτήσει μεγάλη περιουσία. Ήταν τίμιοι, ονομαστοί και με καλό όνομα, γι’ αυτό έδωσαν και καλό παράδειγμα στον Αχίλλιο. Τον άφησαν όμως ορφανό πολύ μικρό. Ο Αχίλλιος κληρονόμησε τη μεγάλη περιουσία, αλλά την μοίρασε στους Χριστιανούς που ήταν φτωχοί, στις χήρες, στα ορφανά, και την διέθεσε για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Εκκλησίας. Από πλουσιότατος έγινε φτωχός, για να πλουτίσει στη Βασιλεία των Ουρανών.

Νήστευε, αγρυπνούσε, προσευχόταν και έκανε πρόθυμα πολλούς ασκητικούς αγώνες. Έπειτα από τόσους αγώνες επόμενο ήταν να του δοθεί πολλή Θεία Χάρη.

Μια μέρα άφησε την πατρίδα του και πήγε στα Ιεροσόλυμα όπου προσκύνησε τους Άγιους Τόπους. Από εκεί πήγε στη Ρώμη να προσκυνήσει τους τάφους των Αγίων Αποστόλων, Πέτρου και Παύλου και των εκατομμυρίων μαρτύρων που μαρτύρησαν για την πίστη του Χριστού μέσα στα αμφιθέατρα. Απ’ όπου περνούσε ο Άγιος κήρυττε το Ευαγγέλιο και έτσι οδηγούσε πολλούς ανθρώπους από το σκοτάδι της ειδωλολατρίας στο φως του Χριστού. Βάπτιζε όλους όσους δίδασκε. Με τη χάρη του θεού απέκτησε και το χάρισμα να κάνει θαύματα.

Έτσι με ζωή γεμάτη αγώνα για τη δόξα του Χριστού έφτασε τέλος και στη Θεσσαλία, όπου η Εκκλησία τον τοποθέτησε στον ένδοξο θρόνο της Αρχιεπισκοπής Λαρίσης, στην οποία υπάγονταν πολλές επισκοπές.

Στη νέα του διακονία ο Άγιος Αχίλλιος αναδείχθηκε ισάξιος των μεγάλων ιεραρχών και αγίων ανδρών. Κατά την εποχή εκείνη είχε πέσει μεγάλη ανομβρία στον κάμπο της Λαρίσης.

Οι κάτοικοι φοβούμενοι να μην καταστραφούν τα σπαρτά τους, έτρεξαν να συμβουλευτούν τον Άγιο Αχίλλιο τι να κάνουν. Τότε εκείνος προσευχήθηκε στο Χριστό να βρέξει. Και ω του Θαύματος! Με την προσευχή του κατόρθωσε να πέσει πολλή βροχή. Έτσι απαλλάχτηκαν οι Λαρισαίοι από την ανομβρία.

Πήρε μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, που συνεκάλεσε ο Μέγας Κωνσταντίνος στην Νίκαια της Βιθυνίας (325μ.Χ.).

Πήρε μέρος στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, που συνεκάλεσε ο Μέγας Κωνσταντίνος στην Νίκαια της Βιθυνίας (325μ.Χ.). Υπήρξε από τα πιο μαχητικά στελέχη της Οικουμενικής Συνόδου, όχι μόνο για τη Σοφία του, αλλά και για τα θαύματά του, με τα οποία ντρόπιασε τον αιρετικό Άρειο. Ο Άγιος Αχίλλιος έκανε την εξής ερώτηση στον Άρειο: «Εάν πράγματι ο Χριστός δεν είναι ομοούσιος με τον Πατέρα, αλλά είναι κτίσμα, διατάξτε αυτή την πέτρα (που βρισκόταν εκεί να αναβλύσει λάδι». Οι Αρειανοί, ποτέ δεν περίμεναν να ακούσουν τα λόγια αυτά. Κατόπιν σηκώθηκαν και είπαν στον Άγιο Αχίλλιο «Εσύ που είπες αυτά τα λόγια, εσύ να διατάξεις η πέτρα να βγάλει λάδι».

Τότε ο Άγιος Αχίλλιος, αφού προσευχήθηκε, είπε: «Αν ο Υιός του Θεού ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός είναι ομοούσιος τω Πατρί, ως πιστεύομεν και διδάσκομεν η πέτρα αυτή ας αναβλύσει έλαιον». Και αμέσως η πέτρα ανέβλυσε λάδι.

Κατόπιν επέστρεψε στη Λάρισα συνεχίζοντας το ποιμαντικό του έργο. Ποίμανε τη μητρόπολη Λαρίσης για σχεδόν 40 χρόνια. Ο Άγιος Αχίλλιος κατάλαβε το θάνατό του και ζήτησε να κατασκευάσουν τον τάφο του. Όλοι οι κληρικοί της περιφέρειας έτρεξαν στην κηδεία του. Τη στιγμή μάλιστα του ενταφιασμού του έγιναν πολλά θαύματα.

Αργότερα για πολύ καιρό, έμεινε ο τάφος άγνωστος. Πέρασαν 300 χρόνια και οι άνθρωποι δεν γνώριζαν τίποτα για το λείψανο του Αγίου. Ο Θεός όμως δεν θέλησε να κρύπτεται τέτοιος θησαυρός, αλλά φανέρωσε το άγιο λείψανο με θαύμα. Οι κάτοικοι της Λάρισας έκτισαν μεγαλοπρεπή ναό και τοποθέτησαν το λείψανό του μέσα στην εκκλησία.

Εκεί καθημερινώς θαυματουργούσε μέχρι το έτος 978 μ.Χ., όταν ο άρχοντας των Βουλγάρων Σαμουήλ κατέλαβε την Θεσσαλία και τη Λάρισα, αιχμαλώτισε τους κατοίκους και πήρε το λείψανο του Αγίου Αχιλλίου και το μετέφερε στη Λίμνη της Πρέσπας.

Χίλια χρόνια αργότερα από τότε ο Θεός ευδόκησε να φανερωθούν τα οστά του μέσα στα ερείπια μεγαλοπρεπούς μητροπολιτικής Βασιλικής. Το 1965 ανεσκάφη ο δασώδης χώρος πάνω από το ναό από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Νικ. Μουτσόπουλο. Στο διακονικό (τμήμα ιερού βήματος), σε συνηθισμένο για ιερά λείψανα χώρο, βρέθηκε τάφος ο οποίος όπως και ο ναός, κατασκευάστηκε από Έλληνες τεχνίτες, ίσως τους Λαρισαίους αιχμαλώτους.

Τα λείψανα κατείχαν ορισμένη θέση στο εσωτερικό του τάφου. Άρα ο Άγιος δεν ετάφη εκεί νεκρός, αλλά τοποθετήθηκε λάρνακα οστών.

Ο ναός και ο τάφος, κατά τους ιστορικούς κοσμούνταν από πλήθος αφιερωμάτων, με χρυσό και πολύτιμους λίθους. Ήταν η Μητρόπολη της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, γεγονός το οποίο δικαιώνει την ταύτιση του ευρεθέντος ναού με τον παρασκευασθέντα από τον Σαμουήλ το 986 -990, αποκλειστικά για το ιερό λείψανο.

Στον ίδιο ναό βρέθηκαν και ο σκελετός του τσάρου Σαμουήλ, νομίσματα, αφιερώματα, ένα σφαιρικό κομβίο από τα άμφια του Αγίου και πολύτιμοι λίθοι, προφανώς από το εγκόλπιο. Ο Ν. Μουτσόπουλος παρέλαβε τα ιερά λείψανα και τα μετέφερε στη Θεσσαλονίκη, παραδίδοντάς τα για φύλαξη στην Ι. Μονή Βλατάδων. Επίσης, έστειλε σε 45 Ινστιτούτα του εξωτερικού μικρό τεμάχιο του λειψάνου και χώματος για διερεύνηση. Οι τρεις απαντήσεις που πήρε συμφωνούσαν ότι τα λείψανα είχαν εναποτεθεί πριν από 1000 περίπου χρόνια, το 980 – 986, χρονολογία που συνέπιπτε με τη λεηλασία της Λαρίσης και την αρπαγή των ιερών λειψάνων.

Αργότερα για περισσότερη ασφάλεια μεταφέρθηκαν στην Ι.Μονή Ορμύλιας Χαλκιδικής. Εκεί παρέμειναν για αρκετά χρόνια. Στη συνέχεια, με ενέργειες του Μακαριστού Μητροπολίτη Λαρίσης κυρίου Σεραφείμ (1974–1989) τα ιερά λείψανα τα παρέλαβε ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Παντελεήμων ο Β΄, ο οποίος τέλεσε πανηγυρική Θεία Λειτουργία στον ιερό ναό του Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης και τα λείψανα του Πολιούχου Αγίου μας τέθηκαν σε προσκύνημα.

Αξίζει να μεταφερθεί ότι το συναξάρι των δύο (Αγίου Αχιλλίου και Αγίου Δημητρίου) αναφέρει ότι είχαν συναντηθεί στα Τέμπη έφιπποι και παραπονέθηκαν για την έκλυση των ηθών της εποχής εκείνης. Το απόγευμα της 14 Μαΐου του 1981, με ελικόπτερο του Στρατού επανακομίσθηκαν τα λείψανα του Αγίου στη λαρισαϊκή γη. Τα υποδέχθηκαν στο χώρο του σταδίου ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Σεραφείμ, πολλοί Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, όλο το ιερατείο της Μητροπόλεως, πλήθος Λαρισαίων και Θεσσαλών προσκυνητών και οι τοπικές αρχές.

Από τότε τα λείψανα του Θαυματουργού Αγίου Αχιλλίου βρίσκονται στον ομώνυμο Μητροπολιτικό Ναό της πόλης μας και η μνήμη του γιορτάζεται με τη μεγαλύτερη επισημότητα κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου.