Τα πάνω κάτω φέρνει η ενεργειακή κρίση ως προς το κόστος θέρμανσης με βάση τις διαθέσιμες τεχνολογίες και το υπάρχον ενεργειακό μίγμα.

Σύμφωνα με μελέτη που διεξήγαγε το Εργαστήριο Ατμοκινητήρων και Λεβήτων του ΕΜΠ, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων του ΕΚΕΤΑ, οι ανατιμήσεις στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο έχουν ανατρέψει τα δεδομένα ως προς την επιλογή της οικονομικότερης λύσης για τη θέρμανση των νοικοκυριών. Αρκεί να αναφερθεί χαρακτηριστικά πως το φυσικό αέριο από τις αρχές του χρόνου έχει αυξηθεί κατά 150% με 200%, ενώ στην τετραετία (από το 2017) η αύξηση είναι πάνω από 128%. Για την τετραετία η μελέτη των ΕΜΠ και ΕΚΕΤΑ δείχνει επίσης πως η θέρμανση με ηλεκτρικά σώματα ακρίβυνε σχεδόν κατά 60%. Πάνω από 76% είναι υψηλότερο το κόστος για τη θέρμανση με αντλίες θερμότητας, ενώ μόλις 6,5% ανατιμήθηκε το πετρέλαιο.

Το μεγάλο κύμα των ανατιμήσεων, σύμφωνα με τους υπολογισμούς των μηχανολόγων μηχανικών του ΕΜΠ και των ερευνητών του ΕΚΕΤΑ με βάση τα σημερινά δεδομένα της ενεργειακής κρίσης και συγκεκριμένες παραδοχές έχει καταστήσει:

·       Μία από τις ακριβότερες μορφές θέρμανσης το φυσικό αέριο, το οποίο πριν την κρίση φιγούραρε ως την πλέον φθηνότερη.

·       Απλησίαστη τη θέρμανση με ηλεκτρικές σόμπες.

·       Μία από τις φθηνότερες μορφές ενέργειας το πετρέλαιο (εφόσον επιδοτείται)

·       Τους λέβητες βιομάζας (με πέλετ ξύλου) ανάμεσα στις οικονομικές λύσεις θέρμανσης.

·       Την πλέον συμφέρουσα λύση, αν και με υψηλό κόστος επένδυσης, τις αντλίες θερμότητας που έχουν υψηλό βαθμό απόδοσης.

«Οι υπολογισμοί μας για το συγκριτικό τέστ θέρμανσης από διάφορες τεχνολογίες καταδεικνύουν τη μεγάλη αύξηση του κόστους για να ζεσταθούν τα νοικοκυριά. Κόστος που αποδίδεται στην ενεργειακή κρίση», σχολιάζει στον Ο.Τ. ο υπεύθυνος για τη μελέτη καθηγητής της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ Δρ. Σωτήρης Καρέλλας. Ο ίδιος επισημαίνει άλλη μία διάσταση από τα συμπεράσματα της μελέτης: «Πρέπει να μας προβληματίσει το γεγονός πως την ώρα που συζητάμε την ανάγκη προστασίας του περιβάλλοντος ότι μορφές θέρμανσης που δεν εξυπηρετούν αυτό το σκοπό αναδεικνύονται, στην παρούσα συγκυρία, ως τις πλέον οικονομικές».

Το βασικό σενάριο

Στη σχετική μελέτη το βασικό σενάριο που ελήφθη υπόψη για την εξαγωγή του κόστους της ωφέλιμης θερμικής ενέργειας είναι η  τετραμηνιαία κατανάλωση καυσίμου ή ηλεκτρικής ενέργειας ενός μέσου νοικοκυριού με θερμικές ανάγκες που προσεγγίζουν τις 3.000 kWhth (κιλοβατώρες) ανά 4μηνο (Βασικό Σενάριο), ή ισοδύναμα τις 4.500 kWhth ανά σεζόν (όπου η χειμερινή σεζόν ισούται με 6 μήνες, δηλαδή από τον Οκτώβριο του 2021 έως και τον Μάρτιο του 2022). Σημειώνεται ότι για τον υπολογισμό του κόστους ανά είδος θέρμανσης ελήφθη υπόψη τιμή πετρελαίου στα 1,13 ευρώ ανά λίτρο. Η τιμή αυτή έγινε αναγωγή σε κιλοβατώρα για να είναι ευχερέστερη και δόκιμη η σύγκριση.

Η μελέτη λαμβάνει υπόψη σειρά παραδοχών και σε πλήρη επιστημονική ανάλυση και μπορεί να αναζητηθεί από τους ενδιαφερόμενους στην ηλεκτρονική διεύθυνση:  http://www.lsbtp.mech.ntua.gr/el/thermal_cost_intercomparison_2021?language_content_entity=el

Ας δούμε όμως, σύμφωνα με την έρευνα ποιο είναι το κόστος θέρμανσης ανά κιλοβατώρα, το ύψος της επένδυσης μίας τεχνολογίας και τη διάρκεια απόσβεσης της. Ως σενάριο αναφοράς λαμβάνεται μια υφιστάμενη εγκατάσταση κεντρικής θέρμανσης και συγκεκριμένα ένα συγκρότημα λέβητα – καυστήρα πετρελαίου (20kW) που ικανοποιεί τις θερμικές απαιτήσεις διαμερίσματος 120m2 , με βαθμό απόδοσης 87%.

Οι ηλεκτρικές θερμάστρες

Όπως προκύπτει από την έρευνα την πιο ακριβή θέρμανση τη δίνει η ηλεκτρική ενέργεια.

Πιο συγκεκριμένα μία συσκευή με ηλεκτρικές αντιστάσεις συμπεριλαμβανομένης και της λειτουργίας κι άλλων ηλεκτρικών οικιακών συσκευών σε ένα σπίτι (ισχύος 1.200 Κιλοβατωρών/4μηνο) κοστίζει 0,329 ευρώ ανά κιλοβατώρα.

Μία συσκευή με ηλεκτρικές αντιστάσεις (ηλεκτρικός λέβητας) χωρίς να συνυπολογιστούν οι υπόλοιπες καταναλώσεις συσκευών του σπιτιού θα στείλει την τιμή της κιλοβατώρας στα 0,302 ευρώ. Το κόστος επένδυσης υπολογίζεται σε 1.500 ευρώ, αν αντικατασταθεί ο λέβητας πετρελαίου. Η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα)  θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό 1.349 ευρώ, ενώ οι μελετητές χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη επένδυση ως μη αποδοτική. Δεν είναι δηλαδή δυνατόν να αποσβεστεί, υπό τις παρούσες συνθήκες.

Τα τζάκια

Το τζάκι ανοικτού θαλάμου είναι το δεύτερο ακριβότερο είδος θέρμανσης. Το κόστος θερμικής ενέργειας αντιστοιχεί σε 0,243 ευρώ ανά κιλοβατώρα.

Για να τοποθετηθεί, αντικαθιστώντας το λέβητα πετρελαίου, θα πρέπει να δαπανηθούν γύρω στις 3.500 ευρώ. Το ετήσιο κόστος συντήρησης ανέρχεται σε 150 ευρώ. Η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα) θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό 1.093 ευρώ, ενώ οι μελετητές χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη επένδυση ως μη αποδοτική.

Το φυσικό αέριο

Το τρίτο ακριβότερο μέσο θέρμανσης είναι το φυσικό αέριο. Ο λέβητας συμπύκνωσης είτε αυτόνομος είτε κοινόχρηστος είναι ακριβότερος πια και από το πετρέλαιο. Το φυσικό αέριο θα κοστίσει (χωρίς να έχουν συνυπολογιστεί οι εκπτώσεις που ανακοινώθηκαν πρόσφατα) στα 0,16 ευρώ ανά κιλοβατώρα για αυτόνομη και στα 0,169 ευρώ ανά κιλοβατώρα για κοινόχρηστη οικιακή θέρμανση.

Σύμφωνα με τη μελέτη το κόστος της επένδυσης στην Αττική για αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου ανέρχεται και στις δύο προαναφερόμενες περιπτώσεις στα 3.910 ευρώ και το ετήσιο κόστος συντήρησης στα 90 ευρώ.  Η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν  (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα) θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό με αυτόνομο σύστημα 720 ευρώ και με κοινόχρηστο 761 ευρώ. Οι μελετητές χαρακτηρίζουν τη συγκεκριμένη επένδυση ως μη αποδοτική.

Το πετρέλαιο

Μία οικογένεια για να ζεσταθεί από έναν λέβητα πετρελαίου θα πληρώσει 0,13 ευρώ ανά κιλοβατώρα. Αξίζει να τονιστεί ότι από την τιμή αυτή τα 0,058 ευρώ αντιστοιχούν σε φόρους, ήτοι σχεδόν το 45%.

Μία τετραμελής οικογένεια με δύο παιδιά αν μένει σε μία από τις περιοχές της Κλιματικής Ζώνης Β π.χ. στην Αθήνα κι επιδοτείται τότε το κόστος κατεβαίνει στα 0,07 ευρώ. Ως επίδομα ελήφθη υπόψη το ποσό των 181 ευρώ.

Αν η ίδια οικογένεια έμενε σε περιοχές της Κλιματικής Ζώνης Γ π.χ. στη Θεσσαλονίκη το κόστος θέρμανσης με πετρέλαιο θα ήταν ακόμη πιο χαμηλό στα 0,031 ευρώ. Το επίδομα που υπολογίστηκε ανέρχεται σε 298 ευρώ.

Το ενεργειακό τζάκι

Το ενεργειακό τζάκι με κλειστό θάλαμο θα διαμόρφωνε το κόστος θέρμανσης στα 0,121 ευρώ ανά κιλοβατώρα.

Το κόστος επένδυσης για αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου, ανέρχεται σε 3.500 ευρώ και το ετήσιο κόστος συντήρησης σε 150 ευρώ. Η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν  (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα) θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό 546 ευρώ. Με αυτήν την κατανάλωση κάθε χειμώνα η απόσβεση γίνεται σε 80 χρόνια.

Θέρμανση με πέλετ ξύλου

Η θέρμανση με βιομάζα (πέλετ ξύλου) κοστίζει 0,097 ευρώ ανά κιλοβατώρα. Το κόστος επένδυσης για αντικατάσταση του λέβητα πετρελαίου, ανέρχεται σε 6.930 ευρώ και το ετήσιο κόστος συντήρησης σε 150 ευρώ. Η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν  (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα) θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό 438 ευρώ. Με αυτήν την κατανάλωση κάθε χειμώνα η απόσβεση της επένδυσης γίνεται σε περίπου 45 χρόνια.

Η αντλία θερμότητας

Φθηνότερη τεχνολογία θέρμανσης είναι η αντλία θερμότητας. Η οικονομικότητα της έχει να κάνει με τον υψηλό βαθμό απόδοσης. Στην Αθήνα η κιλοβατώρα ανέρχεται σε μόλις 0,061 ευρώ και στη Θεσσαλονίκη σε 0,070 ευρώ. Ακόμη κι αν συνυπολογιστούν και οι καταναλώσεις ρεύματος για άλλες ηλεκτρικές οικιακές συσκευές του σπιτιού η τιμή της κιλοβατώρας διαμορφώνεται στα 0,089 ευρώ.

Και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη ένα νοικοκυριό για να εγκαταστήσει αντλία θερμότητας θα πρέπει να δαπανήσει 8.370 ευρώ. Το ετήσιο κόστος συντήρησης ανέρχεται στα 70 ευρώ.

Στην Αθήνα η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν  (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα) θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό 263 ευρώ. Με αυτήν την κατανάλωση κάθε χειμώνα η απόσβεση της επένδυσης γίνεται σε περίπου 20 χρόνια.

Στη Θεσσαλονίκη η κατανάλωση 4.500 kWh/σεζόν  (ισοδύναμη κατανάλωση πετρελαίου 516 λίτρα) θα στοίχιζε σε ένα νοικοκυριό 306 ευρώ. Με αυτήν την κατανάλωση κάθε χειμώνα η απόσβεση της επένδυσης γίνεται σε περίπου 25 χρόνια.