Νέες δυνατότητες αλλά και υποχρεώσεις για τους κληρονόμους φέρνει το 2023. Από την Πρωτοχρονιά είναι υποχρεωτική πλέον η υποβολή μέσω διαδικτύου των δηλώσεων αποδοχής κληρονομιάς, στην πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ.

Η ΑΑΔΕ εξέδωσε αναλυτικό οδηγό 78 ερωτήσεων για τις υποχρεώσεις των κληρονόμων. Για παράδειγμα ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι αν έχει υποβληθεί δήλωση φόρου κληρονομιάς από συμβολαιογράφο για ακίνητα, αλλά ο κληρονόμος διαπιστώσει ότι δεν έχει συμπεριληφθεί κάποιο κινητό περιουσιακό στοιχείο, τότε οφείλει ο ίδιος να υποβάλει τροποποιητική δήλωση στο MyProperty. Θα μπει ο ίδιος με τους προσωπικούς του κωδικούς Taxisnet και θα προσθέσει όποιο κινητό περιουσιακό στοιχείο είχε παραλειφθεί από τον συμβολαιογράφο. Δεν μπορεί όμως να τροποποιήσει τίποτα από όσα έχουν δηλωθεί για τα ακίνητα. Τα ακίνητα τροποποιούνται μόνο από τον συμβολαιογράφο.

Υποχρεωτικά από 1/1/2023 υποβάλλονται ηλεκτρονικά, προκειμένου για θανάτους που επήλθαν από 1/1/2022 και μετά:

1) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς από τον κληρονόμο, αν δεν συντάσσεται από συμβολαιογράφο έγγραφο αποδοχής, για κινητά περιουσιακά στοιχεία

2) οι αρχικές και τροποποιητικές δηλώσεις κληρονομιάς, αν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο για την αποδοχή (α) κινητών περιουσιακών στοιχείων ή (β) ακινήτων εντός αντικειμενικού συστήματος, το οποίο υποβάλλεται από τον κληρονόμο

Μέσω της εφαρμογής:

• Ο συμβολαιογράφος συντάσσει τη δήλωση για λογαριασμό του κληρονόμου.
• Η δήλωση αποστέλλεται στη θυρίδα του κληρονόμου στο myTaxisnet.
• Ο κληρονόμος αποδέχεται τη δήλωση.
• Η δήλωση υποβάλλεται αυτόματα και βεβαιώνεται όταν προκύπτει o φόρος.
• Ο κληρονόμος πληρώνει τον φόρο ψηφιακά (με κάρτα ή web banking).
• Ο συμβολαιογράφος ενημερώνεται αυτόματα ότι υπεβλήθη η δήλωση και πληρώθηκε ο φόρος.
• Ο συμβολαιογράφος αναρτά το συμβόλαιο αποδοχής κληρονομιάς στο myPROPERTY

Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις:

• αν έχει προηγουμένως υποβληθεί άλλη δήλωση σε έντυπη μορφή στη ΔΟΥ, η δήλωση δε γίνεται ηλεκτρονικά αλλά στη ΔΟΥ
• εξακολουθούν να υποβάλλονται σε έντυπη μορφή, είτε μέσω της εφαρμογής «Τα αιτήματά μου» είτε ταχυδρομικά

(α) δηλώσεις που αφορούν ακίνητα εκτός συστήματος αντικειμενικών αξιών

(β) δηλώσεις αναβολής φορολογίας

(γ) δηλώσεις αποδοχής για κινητά ή μετρητά αν δεν διασφαλίζεται η πληρωμή του φόρου από την περιουσία του κληρονόμου και για αυτό ο φορολογούμενος παρέχει ασφάλεια ή εγγυητική επιστολή τράπεζας, προκειμένου να βεβαιωθεί ο φόρος σε δόσεις,

(δ) δηλώσεις κληρονομιάς επικαρπίας, η οποία περιέρχεται λόγω θανάτου του επικαρπωτή στον ψιλό κύριο που έχει αγοράσει την ψιλή κυριότητα, για την οποία υπόκειται σε φόρο για τα υπόλοιπα δέκατα της αξίας της πλήρους κυριότητας

(ε) αρχικές δηλώσεις κληρονομιάς αν η συνολική αξία του ενεργητικού υπολείπεται της συνολικής αξίας του παθητικού.

Πώς πληρώνεται ο φόρος

Ο φόρος κληρονομιάς βαρύνει τον κληρονόμο και καταβάλλεται σε έως 12 ίσες διμηνιαίες δόσεις (ή 24 εφόσον πρόκειται για ανήλικο υπόχρεο), κάθε μία εκ των οποίων δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 500 ευρώ (πλην της τελευταίας). Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου από τη βεβαίωση/έκδοση της πράξης μήνα και οι επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των διμήνων που ακολουθούν.

Εάν ο υπόχρεος καταβάλει το σύνολο του φόρου μέσα στην προθεσμία καταβολής της πρώτης διμηνιαίας δόσης, έχει δικαίωμα έκπτωσης κατά ποσοστό 5%. Εάν ο φόρος που θα προκύψει είναι μικρότερος των 500 ευρώ το ποσό καταβάλλεται εφάπαξ και χωρίς έκπτωση.

Αν η δήλωση αφορά μόνο κινητά και η καταβολή του φόρου δεν διασφαλίζεται, ο φόρος βεβαιώνεται και καταβάλλεται εφάπαξ εντός τριών ημερών από τη βεβαίωση ενώ σε περίπτωση εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης, ο φόρος καταβάλλεται σε μία δόση εντός 30 ημερών χωρίς έκπτωση.