“Πονοκέφαλο” έχουν προκαλέσει στους καταναλωτές τα νέα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος, που προσπαθούν να καταλάβουν ποια η διαφορά του πράσινου και του κίτρινου από το μπλε και ποιο τους συμφέρει, και όλα αυτά ένα μήνα σχεδόν πριν την εφαρμογή τους.

Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Ιανουαρίου αλλάζει το καθεστώς που ισχύει για τα τιμολόγια του ρεύματος καθώς  θεσπίζονται τέσσερις διακριτές κατηγορίες τιμολογίων με ειδικές σημάνσεις διαφάνειας, που θα προσφέρονται από όλους τους προμηθευτές ανεξαιρέτως. Τα τέσσερα νέα τιμολόγια είναι τα εξής:

Το σταθερό τιμολόγιο, με μπλε σήμανση και σταθερή τιμή προμήθειας (€/kWh) για όλη την περίοδο της σύμβασης.

Το ειδικό κοινό τιμολόγιο, με πράσινη σήμανση, στο οποίο ο προμηθευτής θα ανακοινώνει την τιμή χρέωσης έως την πρώτη ημέρα του μήνα εφαρμογής, δηλαδή οι καταναλωτές θα γνωρίζουν κάθε 1η του μηνός την τιμή που θα πληρώνουν.

Τα λοιπά κυμαινόμενα τιμολόγια, με κίτρινη σήμανση, στα οποία περιλαμβάνονται τα τιμολόγια με κυμαινόμενη χρέωση προμήθειας (€/kWh), όπου η τιμή μεταβάλλεται, σύμφωνα με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Στα δυναμικά τιμολόγια, με πορτοκαλί σήμανση, περιλαμβάνονται τα τιμολόγια των οποίων η τιμή μεταβάλλεται, με βάση τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας εντός της ημέρας. Προϋπόθεση για να προσφερθούν τα συγκεκριμένα τιμολόγια είναι η ύπαρξη ευφυούς μετρητή.

Επί της ουσίας οι καταναλωτές που δεν έχουν έξυπνους μετρητές καλούνται να επιλέξουν μεταξύ: 

Των μπλε σταθερών τιμολογίων τα οποία στις περισσότερες περιπτώσεις είναι αρκετά πιο ακριβά ενώ προβλέπουν και ρήτρες για την αποχώρηση καθώς οι πάροχοι “χετζάρουν” τις ποσότητες που υπολογίζουν σε σταθερή τιμή. Το πλεονέκτημά τους είναι ότι υπάρχει μια σταθερή τιμή χρέωσης για όλη την περίοδο της σύμβασης.

Των νέων πράσινων τιμολογίων τα οποία ουσιαστικά δεν διαφέρουν πολύ από τα τιμολόγια που έχουμε συνηθίσει ως σήμερα. Πρόκειται για μεταβλητά τιμολόγια με τιμή που θα ανακοινώνουν οι πάροχοι την 1η κάθε μήνα, και όχι στις 20 του προηγούμενου όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Το πράσινο τιμολόγιο θα περιλαμβάνει ρήτρα αναπροσαρμογής και η τελική τιμή χρέωσης θα επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, όπως γινόταν πριν από την εφαρμογή του προσωρινού μηχανισμού τιμολόγησης. Για το πράσινο τιμολόγιο ο προμηθευτής θα δίνει μια βασική τιμή προμήθειας ή αλλιώς, τιμή βάσης, η οποία θα πρέπει να μείνει σταθερή για τουλάχιστον έξι μήνες, έως και τον Ιούνιο του 2024, δηλαδή. Η τελική τιμή χρέωσης θα αποτελεί άθροισμα της βασικής τιμής και του μηχανισμού διακύμανσης.

Των κίτρινων τιμολογίων που είναι επίσης μεταβλητά  και συνδέονται με την τιμή της χονδρεμπορικής στο Χρηματιστήριο ενέργειας. Τα κυμαινόμενα τιμολόγια διακρίνονται σε δύο βασικές κατηγορίες: με καθορισμό τιμής εκ των προτέρων της περιόδου κατανάλωσης και με καθορισμό τιμής εκ των υστέρων.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του πράσινου τιμολογίου που συστήνει το Υπουργείο;

• Θα είναι κοινό για όλους τους παρόχους και θα διαφοροποιείται κυρίως ως προς το περιθώριο κέρδους τους
• Το λινκ που θα αναγράφουν οι λογαριασμοί σε αυτό το νέο τιμολόγιο, 12μηνης διάρκειας, θα παραπέμπει στο συγκριτικό πίνακα που θα αναρτά κάθε μήνα η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και θα επιτρέπει στους καταναλωτές μια εύκολη και ξεκάθαρη σύγκριση για το ποιος είναι ο φθηνότερος.
• Η τελική τιμή προμήθειας θα ανακοινώνεται έως την 1η ημέρα κάθε μήνα κατανάλωσης.
• Το ειδικό τιμολόγιο θα μπορεί να εμπεριέχει και πάγια χρέωση προμήθειας, ύψους έως 5 ευρώ ανά μήνα, καθώς και εκπτώσεις.
• Ο πάροχος θα αποτυπώνει ενιαία -μετά τον υπολογισμό τυχόν εκπτώσεων- την τελική τιμή προμήθειας σε €/MWh ανά μήνα τιμολόγησης.
• Η βασική τιμή προμήθειας θα παραμένει σταθερή, κατ’ ελάχιστον για έξι μήνες, ενώ η πάγια χρέωση προμήθειας και οι εκπτώσεις θα μπορούν να τροποποιούνται κάθε μήνα, κατόπιν ανακοίνωσης στην ιστοσελίδα των παρόχων και ενημέρωσης με τον πρώτο λογαριασμό κατανάλωσης που θα ακολουθεί την τροποποίηση.

Το πιο σημαντικό που πρέπει να ξέρουν οι καταναλωτές είναι ότι εάν οι ίδιοι δεν αναλάβουν πρωτοβουλία να αλλάξουν πάροχο ή τιμολόγιο από την 1η Ιανουαρίου μεταπίπτουν στο πράσινο τιμολόγιο του παρόχου τους, η τιμή του οποίου θα οριστικοποιηθεί την 1η Ιανουαρίου 2024.

Eίναι κάποιο χρώμα που σίγουρα δεν με αφορά;

Το πορτοκαλί. Το πορτοκαλί (αποκαλείται και «δυναμικό τιμολόγιο») απευθύνεται αποκλειστικά σε νοικοκυριά τα οποία διαθέτουν έξυπνο μετρητή – μια συσκευή που μετράει σε πραγματικό χρόνο την κατανάλωση και χρεώνει επί τόπου τον λογαριασμό, με βάση τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς εντός της ημέρας.

Eκτός από το πράσινο, μένει το κίτρινο και το μπλε να διαλέξω…

Ναι. Το μπλε τιμολόγιο είναι μια συμφωνία μεταξύ καταναλωτή και παρόχου με βάθος έτους: ορίζεται σταθερή τιμή της κιλοβατώρας που παραμένει σε ισχύ για όλη τη χρονιά (ανεξάρτητα απ’ την τιμή που θα θέσει το Χρηματιστήριο Ενέργειας), οπότε λογικό και επόμενο είναι να ορίζεται σε υψηλότερες τιμές από τις τρέχουσες της αγοράς. Το μπλε τιμολόγιο συνίσταται για νοικοκυριά με χαμηλή ή περιστασιακή χρήση του ρεύματος (όπως εξοχικά). Ενώ το κίτρινο είναι ο βασικός ανταγωνιστής του πράσινου: και αυτό κυμαινόμενο, αλλά πιο ασταθές από το πράσινο.

Πώς θα ορίζονται οι τιμές της κιλοβατώρας στο κίτρινο τιμολόγιο;

Το κίτρινο τιμολόγιο καθορίζεται σε σταθερή βάση από τις τιμές του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, γι’ αυτό και το ΙΝστιτούτο ΚΑταναλωτών επεσήμανε ότι «στο κυμαινόμενο τιμολόγιο ο καταναλωτής δεν προστατεύεται από τυχόν αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος».

Μέχρι στιγμής, σε αυτή την κατηγορία τιμολογίου φαίνεται να στρέφουν την πολιτική τους οι ιδιωτικές εταιρίες παροχής ρεύματος, υποστηρίζοντας ότι θα αποδεικνύεται μέχρι και 20% φθηνότερο του πράσινου, λόγω των εκπτώσεων που προτείνουν στα πακέτα τους κάθε φορά.

Και εάν συνεχίσω αποκτήσω πράσινο τιμολόγιο;

Το πράσινο τιμολόγιο είναι μεν κυμαινόμενης χρέωσης (περιλαμβάνει ρήτρα αναπροσαρμογής), αλλά με κλειδωμένες τις βασικές αρχές τιμολόγησης απ’ την 1η του μήνα. Αυτό σημαίνει ότι τυχόν απότομες αλλαγές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας (απ’ το οποίο καθορίζονται οι τιμές προμήθειας) δεν πρόκειται να επηρεάσουν το ύψος του τρέχοντος λογαριασμού στο νοικοκυριό, αλλά βέβαια –με βάση έναν νέο μαθηματικό τύπο που ορίστηκε από το υπουργείο– οι αναγκαίες διορθωτικές προσθαφαιρέσεις θα περνούν στον επόμενο μήνα κατανάλωσης.

Συμβουλές προς τους καταναλωτές από το ΙΝΚΑ:

• Θα πρέπει να γνωρίζουν πως απαγορεύεται οποιαδήποτε επιπλέον χρέωση σε περίπτωση που επιλέξουν να είναι ο λογαριασμός τους ένχαρτος, δηλαδή να τους έρχεται συστημένος στο σπίτι αντί για το κινητό τηλέφωνο.
• Θα πρέπει να επιλέξουν ως προς το μεγαλύτερο δέλεαρ που έχουν οι εταιρίες αυτή τη στιγμή οι πάροχοι είναι η έκπτωση συνέπειας. Αν εφαρμόζεται μια έκπτωση συνέπειας καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης θα επιβραβεύεται για κάποιους μήνες.
• Να μην παρασύρονται από πολύ μεγάλες προσφορές, γιατί θα μπορούσε να αφορά έκπτωση μόνο για τον πρώτο μήνα. Εδώ με τη δυνατότητα του κυμαινόμενου τιμολογίου οποιεσδήποτε παραπλανητικές διαβεβαιώσεις ότι σου εξασφαλίσαμε την καλύτερη δυνατή τιμή, δεν πρέπει να επηρεάζουν την κρίση του καταναλωτή.
• Επίσης, στο κυμαινόμενο τιμολόγιο ο καταναλωτής δεν προστατεύεται από τυχόν αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
• Στα νέα τιμολόγια θα δουν οι καταναλωτές ότι θα αναγράφετε ο σύνδεσμος που παραπέμπει στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ και του e-katanalotis και θα είναι και με QWcode. Εκεί θα μπορεί να ελέγχετε η χρέωση που έχει συνάψει ο πάροχος με τον καταναλωτή, σε σχέση με ανταγωνίστριες προσφορές ή εταιρίες. Αν δεν υπάρχει αυτός ο σύνδεσμος αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχει ελεγχθεί αυτός ο τύπος τιμολόγησης από τη ΡΑΕ και είναι εκτός πλαισίου. Επομένως, σε αυτό το σημείο θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός ο καταναλωτής. Καλό είναι να είμαστε σε αναγνωρισμένες εταιρίες, γιατί δεν έχει να κάνει με το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και με τις γενικότερες υπηρεσίες που προσφέρει ένας πάροχος, όπως είναι η ενημέρωση και η προστασία του πελάτη