«Πριν από δέκα χρόνια ένας μηχανικός πήγαινε χαράματα στην πολεοδομία, όπου περίμενε για ένα χαρτάκι προτεραιότητας και αν κατάφερνε να εξυπηρετηθεί, ήθελε έξι έως οκτώ ώρες στην Πολεοδομία για μια αλλαγή χρήσης ακινήτου ή μια βεβαίωση, ίσως και κάποιες ημέρες. Σε δύο-τρία χρόνια από σήμερα, ένας μηχανικός θα μπορεί από οπουδήποτε να μπαίνει οποιαδήποτε ώρα στο Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη και στην πλατφόρμα έκδοσης αδειών “e-Αδειες” κα να τελειώνει άμεσα με την έκδοση οικοδομικής και ιδανικά κάθε άλλης άδειας»: με τη φράση αυτή, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), Γεώργιος Στασινός, σκιαγράφησε στη Θεσσαλονίκη τα σημαντικά οφέλη που αναμένεται να προκύψουν στα αμέσως επόμενα χρόνια μέσα από την «πραγματικά εθνική μεταρρύθμιση» -όπως τη χαρακτήρισε- του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη, που υπόσχεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν οι μηχανικοί και εξυπηρετούνται πολίτες και επενδυτές.

Ουσιαστικά, ο -χρηματοδοτούμενος από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης- Χάρτης είναι μια ψηφιακή πύλη, που περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα θεσμικά και γεωχωρικά δεδομένα, μεταξύ άλλων για την αδειοδότηση κάθε επένδυσης σε γη και ακίνητα, λύνοντας τα χέρια πολιτών και επαγγελματιών.

Με πολύ απλά λόγια, αντί να περιμένει σε ουρές στις υπηρεσίες, ο/η ενδιαφερόμενος/η θα μπορεί μέσα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή του/της να λαμβάνει άμεσα έγκυρη πληροφορία για το τι επιτρέπεται να κατασκευάσει και με ποιους όρους και προϋποθέσεις σε οποιαδήποτε περιοχή της Ελλάδας, να ενημερώνεται άμεσα για το τι απαγορεύεται, αλλά και να διεκπεραιώνει μελλοντικά μια σειρά από χρονοβόρες διαδικασίες.

Για να αναπτυχθεί ο Ενιαίος Ψηφιακός Χάρτης (σ.σ. ο οποίος αναμένεται να τεθεί σε πιλοτική λειτουργία ως το τέλος Μαΐου και σε πλήρη παραγωγική λειτουργία μέχρι το τέλος του 2024), χρειάστηκε -μεταξύ άλλων- να ψηφιοποιηθούν περίπου 86.700 σχέδια χωρικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, να δημιουργηθεί ορθοφωτοχάρτης και να γίνει αποτύπωση κτηρίων 2D και 3D σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ηράκλειο και Τρίκαλα, ήτοι σε έκταση 640 τετραγωνικών χιλιομέτρων, όπως επισήμανε ο program manager του όλου εγχειρήματος, Στρατής Τσαμουράς, εκ μέρους της εταιρείας Netcompany- Intrasoft, που υλοποίησε το έργο για λογαριασμό του ΤΕΕ.

Επιπλέον, συμπεριλήφθηκαν στοιχεία από δασικούς χάρτες και περιοχές Natura, από το αρχαιολογικό μητρώο και διατάγματα προστασίας, ενώ χάρη στην αυξημένη της διαλειτουργικότητα η πλατφόρμα διασυνδέεται και «συνεργάζεται» με άλλα πληροφοριακά συστήματα, δίνοντας τη δυνατότητα άντλησης πολύτιμων πληροφοριών σε μηχανικούς, πολίτες και επενδυτές: «Θέλω να χτίσω σε οικόπεδο ίσο ή μικρότερο των 200 τετραγωνικών μέτρων.

Ποιες περιοχές πληρούν αυτή την προϋπόθεση;» «Επιθυμώ τον “χ” συντελεστή κάλυψης. Σε ποιο σημείο της δυτικής Θεσσαλονίκης μπορώ να τον βρω;» «Σε ποιες περιοχές υπάρχουν επαγγελματικοί χώροι με υπόγειο;». Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά γίνονται πλέον πολύ αμεσότερες και ευκολότερες, μέσω της εισαγωγής των κατάλληλων φίλτρων στο πληροφοριακό σύστημα, καθώς η βασική εφαρμογή «Θέαση και Αναζήτηση Πληροφοριών» είναι ανοιχτή στους πολίτες, τους μηχανικούς και τα στελέχη της δημόσιας διοίκησης.

Μετατρέποντας την πολεοδομική ιστορία ενός αιώνα από χάρτινη σε ψηφιακή

Παράλληλα, με τον Χάρτη -που, κατά τον κ.Στασινό, αποτελεί το πρώτο μεγάλο έργο πληροφορικής του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που ολοκληρώνεται, εντός χρονοδιαγραμμάτων- διασώζεται πολεοδομική ιστορία:

«Το έργο μάζεψε την (πολεοδομική) ιστορία 100 χρόνων της Ελλάδας και την έφερε από χάρτινη σε ψηφιακή μορφή, κάτι πολύ σημαντικό, δεδομένου ότι αρκετές χιλιάδες (έγχαρτα) πολεοδομικά σχέδια, σχεδόν το 8%-10% του συνόλου δεν μπορέσαμε να τα εντοπίσουμε» γνωστοποίησε ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης Εργου του ΤΕΕ, Νίκος Παναγιωτόπουλος και πρόσθεσε πως ο Ψηφιακός Χάρτης θα ενημερώνεται από ειδική υπηρεσία που έχει συσταθεί στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, ενώ το Επιμελητήριο έχει την υποχρέωση να συντηρεί, να βελτιώνει και να διορθώνει τα λάθη στη λειτουργία του, ενώ έχει ήδη θέσει σε πιλοτική λειτουργία help desk (ηλεκτρονικό γραφείο υποστήριξης χρηστών) στις κεντρικές εγκαταστάσεις του στην Αθήνα.

Ο κ.Παναγιωτόπουλος πρόσθεσε ότι το σκεπτικό πίσω από την ανάληψη της πρωτοβουλίας για τη δημιουργία του Χάρτη ήταν και είναι «να ξέρουμε όλοι τι επιτρέπεται (στη δόμηση), τι δεν επιτρέπεται και ποιες είναι οι προϋποθέσεις σε αυτό που επιτρέπεται. Εγώ πιστεύω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα είναι η κρίση εμπιστοσύνης μεταξύ Πολιτείας και πολιτών. Δεν εμπιστεύεται η μία πλευρά την άλλη, πολλές φορές ίσως δίκαια.

Θεωρώ ότι η καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, το να έχουμε το ισχύον δίκαιο επί της γης σε κοινή χρήση, είναι ένα θέμα που μοιάζει με πόλεμο, δηλαδή αν δεν κερδίσουμε σε αυτό το πράγμα μέρα με τη μέρα, το χρεώνουμε στα παιδιά μας» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι η προσπάθεια αυτή έχει οφέλη για τους πολίτες, την Πολιτεία (η οποία θα μπορεί να σχεδιάζει και να νομοθετεί γνωρίζοντας τι ακριβώς συμβαίνει) και τη δημόσια διοίκηση που εκδίδει διοικητικές πράξεις (ώστε να γνωρίζουν τόσο οι λειτουργοί της όσο και πολίτης ποιες είναι οι υποχρεώσεις της κάθε πλευράς).

«Επίσης, έχοντας ξεκάθαρη εικόνα και κανόνες, μπορούμε να φροντίσουμε να μη χρειάζεται να φτάνουμε στη Δικαιοσύνη, ώστε να λύνει υποθέσεις, ένα θέμα που ταλαιπωρεί τη χώρα αρκετά» πρόσθεσε, ενώ συμπλήρωσε ότι ζητείται από την Πολιτεία να αξιοποιήσει τον Ψηφιακό Χάρτη ώστε να λαμβάνει ενημερωμένες αποφάσεις και να διατηρήσει στο εξής ψηφιακό το δίκαιο επί της γης.

Στο μεταξύ, ο κ.Στασινός υπενθύμισε από την πλευρά του ότι, σε δεύτερο επίπεδο, θα μπει σε τροχιά υλοποίησης -μέσω του Χάρτη- και το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, ένα πληροφοριακό σύστημα, όπου θα αποτυπωθούν τρισδιάστατα όλες οι δημόσιες υποδομές (πχ, γέφυρες, οδικό δίκτυο, αντιπλημμυρικά έργα και υποδομές ύδρευσης-άρδευσης-αποχέτευσης, δημόσια κτήρια κ.ά), μαζί με όλα τα τεχνικά τους στοιχεία (άδειες, εγκρίσεις, μελέτες), αλλά και κυρίως με στοιχεία για τις αρμοδιότητες, τον τρόπο κατασκευής και συντήρησης.

Τι συζητήθηκε με τη Ν.Κεραμέως για τους μηχανικούς του δημοσίου

«Σημείο- κλειδί στον σχεδιασμό και την ολοκλήρωση του Ενιαίου Ψηφιακού Χάρτη είναι όχι μόνο η ενσωμάτωση υφιστάμενων δεδομένων, αλλά η διαλειτουργικότητα με άλλα πληροφοριακά συστήματα είτε του ίδιου του ΤΕΕ, όπως το σύστημα έκδοσης οικοδομικών αδειών e-Aδειες και η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, είτε άλλων φορέων όπως το υπουργείο Οικονομικών και το Κτηματολόγιο που ήδη υπάρχουν, αλλά και νέων που τώρα δημιουργούνται» είπε ο κ.Στασινός, ο οποίος μάλιστα γνωστοποίησε από το βήμα της εκδήλωσης ότι χθες συζητήθηκε με την υπουργό Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως, κάτι που το ΤΕΕ επιδίωκε επί μακρόν: να προωθηθεί άμεσα νομοθετική ρύθμιση, που θα επιτρέπει στους μηχανικούς του δημόσιου τομέα να συμμετάσχουν -εφόσον το επιθυμούν- σε έργα όπως η διασφάλιση της εγκυρότητας των δεδομένων του Χάρτη ή και σε άλλα πρότζεκτ του ΤΕΕ και να λαμβάνουν τις σχετικές αμοιβές, κάτι που σήμερα δεν επιτρέπεται από τον νόμο.

Ως ένα από τα σημαντικότερα έργα που υλοποιούνται αυτή την περίοδο στην Ελλάδα και το μεγαλύτερο γεωχωρικό πρότζεκτ «από δημιουργίας του GIS», χαρακτήρισε τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη ο πρόεδρος του ΤΕΕ/Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας (ΤΕΕ/ΤΚΜ), Γώργος Στασινός, ενώ εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα επιταχύνει την ανάπτυξη της χώρας, γιατί θα διευκολύνει πολύ τις συναλλαγές πολιτών και επαγγελματιών.