Αιφνιδίως συναγερμός σήμανε στην Ευρώπη σχετικά με τις κονσέρβες τόνου που εμπεριείχαν υδράργυρο μετά από καταγγελία των μη κυβερνητικών οργανώσεων Bloom και Foodwatch.

Σε τυχαία δειγματοληψία που έγινε σε 148 κονσέρβες τόνου σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες (Γαλλία, Γερμανία, Αγγλία, Ισπανία και Ιταλία) από ένα ανεξάρτητο εργαστήριο διαπιστώθηκε ότι είχαν μολυνθεί με υδράργυρο, με τις ΜΚΟ να ζητούν να μειωθούν τα ευρωπαϊκά όρια.

Παρά το σάλο που δημιουργήθηκε, παράγοντες της αγοράς, τόσο από τη βιομηχανία όσο και από λιανεμπόριο, αναφέρουν στον ΟΤ ότι η εγχώρια κατανάλωση όσον αφορά τα προϊόντα τόνου δεν έχει επηρεαστεί, ωστόσο τονίζουν ότι ακόμη είναι νωρίς για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα.

«Συμμορφούμενα όλα τα δείγματα» λέει ο ΕΦΕΤ για τον τόνο

Από την πλευρά του ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) αμέσως τοποθετήθηκε επισημαίνοντας πως «κατά τον ετήσιο επίσημο έλεγχο τροφίμων του 2024 τα δείγματα που ελήφθησαν σε κονσερβοποιημένα αλιεύματα κρίθηκαν όλα συμμορφούμενα».

Την τελευταία πενταετία έχουν πραγματοποιηθεί 150 έλεγχοι σε ψάρια (συμπεριλαμβανομένου και του τόνου) νωπά, κατεψυγμένα και κονσέρβες ελληνικής προέλευσης, ευρωπαϊκής προέλευσης και τρίτων χωρών, αναφέρεται από τον ΕΦΕΤ.

Όλοι οι έλεγχοι για ανίχνευση των τριών βαρέων μετάλλων (μόλυβδος, υδράργυρος, κάδμιο) βγήκαν αρνητικοί, με μηδενικά ποσοστά, σημειώνεται.

Σε κάθε περίπτωση ο οργανισμός προγραμματίζει περισσότερους ελέγχους για τα αλιεύματα.

Η ανησυχία του κόσμου και οι πρωτοβουλία ενημέρωσης

Ωστόσο η ανησυχία του κόσμου για το θέμα παραμένει στο κόκκινο.

«Πολλοί καταναλωτές τηλεφωνούν στην εταιρεία και ρωτούν τι συμβαίνει», λέει στον ΟΤ ο Δημήτρης Συνοδινός, εμπορικός διευθυντής της Κονσερβοποιίας Βορείου Αιγαίου (ΚΟΝΒΑ ΑΕΒΕ) με έδρα στο Κιλκίς, που είναι πίσω από τα δημοφιλή brands Trata και Flokos.

Μάλιστα η ΚΟΝΒΑ της οικογένειας Τζίκα, με επιχειρηματική δράση πάνω από 90 χρόνια, πήρε την πρωτοβουλία να ρίξει φως στην υπόθεση του τόνου των βαρέων μετάλλων και του υδραργύρου.

«Είναι σημαντικό να διευκρινιστεί ότι τα επίπεδα υδραργύρου δε σχετίζονται σε καμία περίπτωση με τη διαχείριση του ψαριού πριν καταναλωθεί, δηλαδή αν το ψάρι είναι φρέσκο, κατεψυγμένο, συσκευασμένο, αλλά ούτε και με τον περιέκτη από τον οποίο καταναλώνεται (κονσέρβα, γυάλινο βάζο ή φακελάκι). Τα επίπεδα υδραργύρου αφορούν αποκλειστικά το είδος και το μέγεθος του ψαριού», σημειώνεται.

Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό

Ο υδράργυρος που συναντάται στα θαλάσσια είδη είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και σχετίζεται άμεσα με τη θέση ενός οργανισμού στην τροφική αλυσίδα.

Μεγαλύτερα ψάρια, όπως ορισμένα είδη τόνου, αλλά και ξιφίες, μπακαλιάροι Ατλαντικού, ροφοί, βασιλικά σκουμπριά. κ.λπ., που αποτελούν θηρευτές μικρότερων, βρίσκονται ψηλά στην τροφική αλυσίδα και τείνουν να συσσωρεύουν υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου σε σύγκριση με μικρότερα ψάρια ή μαλάκια. Για αυτόν το λόγο έχουν τεθεί διαφορετικά όρια για τη συγκέντρωση του υδραργύρου στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Τα είδη του τόνου

Για την παραγωγή των προϊόντων τόνου, οι βιομηχανίες χρησιμοποιούν συνήθως το είδος Skipjack (Katsuwonus Pelamis) έως 27kg μέγεθος, τον κιτρινόπτερο (Thunnus albacares) έως 180kg μέγεθος και τον λευκό τόνο (Thunnus alalunga) έως 37kg μέγεθος.

Ο τόνος Skipjack εμφανίζει πολύ χαμηλότερες συγκεντρώσεις υδραργύρου σε σύγκριση με άλλα είδη τόνου λόγω μικρότερου μεγέθους.

«Η επιλογή του Skipjack από την Trata δεν είναι τυχαία. Το συγκεκριμένο είδος έχει γρήγορο ρυθμό αναπαραγωγής, γεγονός που το καθιστά λιγότερο ευάλωτο στην υπεραλίευση», λέει η ΚΟΝΒΑ.

Η αγορά των 100 εκατ. ευρώ

Μόνο μέσα από το κανάλι των σούπερ μάρκετ, για το οποίο υπάρχουν αξιόπιστα στοιχεία μετρήσεων, η αγορά των τυποποιημένων ψαρικών (τόνος και τονοσαλάτες, γαύρος, σαρδέλες, σκουμπρί, καλαμάρια, μοσχοχτάποδα κ.ά.) αθροίζει αξία πάνω από 70 εκατ. ευρώ, που εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ εάν προστεθεί και το υπόλοιπο λιανικό εμπόριο.

«Βασιλιάς» στα τυποποιημένα είναι ο τόνος (συμπεριλαμβάνονται και οι τονοσαλάτες) και είναι η μόνη υποκατηγορία που τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζεται από σημαντικούς ρυθμούς ανάπτυξης, με την αύξηση των πωλήσεών της την τελευταία τριετία να έχει σταθεροποιηθεί στα επίπεδα του 5%-7%.

Το γεγονός ότι ο τόνος δεν διατίθεται στην οργανωμένη λιανική σε εναλλακτική μορφή (κατεψυγμένος ή φρέσκος) βοηθά στην ανάπτυξη, ενώ η υποκατηγορία έχει διευρυνθεί από το λανσάρισμα νέων προϊόντων.

Στο εννεάμηνο του 2024 οι πωλήσεις σε αξία των τυποποιημένων ψαρικών ανέρχονται σε 44 εκατ. ευρώ εκ των οποίων το 63% αφορά τα προϊόντα τόνου.

Οι μεγάλοι «παίκτες»

Μακράν το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχουν τα προϊόντα τόνου ιδιωτικής ετικέτας στο σύνολο της αγοράς των σούπερ μάρκετ, φθάνοντας στο 48% (στις μετρήσεις συμπεριλαμβάνεται και η Lidl).

Στη δεύτερη θέση με μερίδιο 30,5% κατατάσσεται ο τόνος Rio Mare που διακινείται από την Bolton Hellas, η οποία διανέμει στην ελληνική αγορά και τα σήματα Omino Bianco, Overlay, Merito κ.ά.

Σημειώνεται ότι η Bolton Hellas είναι κατά 99,999% θυγατρική της Bolton Group SRL, η οποία έχει έδρα στην Ιταλία και κατά 0,001% θυγατρική της Bolton Distribution B.V. που βρίσκεται στην Ολλανδία.

Για το 2023 τα έσοδα της εταιρείας διαμορφώθηκαν σε 34,1 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας οριακή αύξηση κατά 0,3%, έναντι 34,06 εκατ. ευρώ το 2022.

Σε επίπεδο κερδοφορίας κατά 6% υποχώρησαν τα προ φόρων κέρδη, τα οποία διαμορφώθηκαν σε 1,79 εκατ. ευρώ, έναντι 1,9 εκατ. ευρώ το 2022.

Ωστόσο η εικόνα της καθαρής κερδοφορίας εμφάνισε μικρή άνοδο κατά 2%, στο 1,48 εκατ. ευρώ, έναντι 1,45 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση.

Το top3 συμπληρώνεται από την ΚΟΝΒΑ ΑΕΒΕ που είναι η μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία τυποποιημένων ψαρικών, κατέχοντας μερίδιο 17,5%.

Οι πωλήσεις της βορειοελλαδίτικης βιομηχανίας το 2023 ανήλθαν 39,29 εκατ. ευρώ αυξημένες κατά 4,6% ενώ κατέγραψε ζημίες προ φόρων 88.021 ευρώ (2022: κέρδη 816.981 ευρώ) κυρίως λόγω της αύξησης των χρεωστικών τόκων και συναφών εξόδων (+82,8%).

Για εφέτος η εταιρεία εκτιμά ότι θα επιστρέψει στην κερδοφορία, και ήδη καταγράφει θετικούς ρυθμούς στις πωλήσεις και σταθερότητα σε επίπεδο όγκου.

Πηγή: ot.gr