ΠΟΛΛΕΣ οι αντιδράσεις αυτοδιοικητικών, Α και Β βαθμού, όσον αφορά το προσχέδιο για την αναδιάρθρωση των Ο.Τ.Α., το ονομαζόμενο «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι».

ΠΟΙΕΣ είναι όμως οι πραγματικές προθέσεις των συντακτών του Προσχεδίου;  Οι απόψεις διίστανται. Οι γνώμες διαφέρουν και ως προς την φιλοσοφία του προσχεδίου, αλλά και ως προς τους πραγματικούς στόχους του «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι».

ΟΡΙΣΜΕΝΟΙ απορρίπτουν εξ αρχής τις αλλαγές, άλλοι συζητούν κάποιες τροποποιήσεις. Υπάρχουν και φωνές όμως που συμφωνούν μεν αλλά προτείνουν βελτιώσεις.

ΔΕΝ θα αναλύσω σ’ αυτές τις λίγες σειρές το προσχέδιο κατ΄ άρθρο αν και το έχω μελετήσει σε τέτοιο βαθμό που σχεδόν γνωρίζω επ΄ακριβώς τα 237 άρθρα του.

ΠΛΗΣΙΑΖΟΝΤΑΣ αισίως, τα είκοσι χρόνια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, και τα σαράντα πέντε στον δημόσιο βίο θα αναφερθώ σήμερα και θα καταγράψω ορισμένες απλουστευμένες απόψεις κυρίως για τον Α βαθμό αυτοδιοίκησης.

ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ εκλογικό σύστημα του Νόμου 3852/2010 συμπεριλαμβάνει στα 284 άρθρα του, όλα ή σχεδόν όλα τα νομοθετήματα από το 1974 έως σήμερα που διέπουν τον Α και τον Β βαθμό αυτοδιοίκησης.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΠΡΩΤΗ:

• Το υπάρχον εκλογικό σύστημα είναι ακραίως δημαρχοκεντρικό, ενώ τα συλλογικά όργανα, λειτουργούν, αποφασίζουν και ψηφίζουν ( 9 στους 10 Δήμους) ότι προτείνει ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ο κάθε δήμαρχος.
• Οι Πρόεδροι των Δημοτικών Συμβουλίων είναι τα «ακριβή αντίγραφα» των δημάρχων όπως και η πλειοψηφία των αντιδημάρχων. Αντιδήμαρχοι οι οποίοι απολύονται από τον Δήμαρχο όταν ο ίδιος αποφασίσει και κατά το μέσον ακόμη της θητείας των.
• Οι Πρόεδροι και οι Αντιπρόεδροι των Εταιριών και των Νομικών Προσώπων των Δήμων «διορίζονται» – προτείνονται από το Δήμαρχο και (τυπικά) ψηφίζονται από το Δημοτικό Συμβούλιο (από την πλειοψηφία κυρίως).

ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ το Δημοτικό Συμβούλιο (και κυρίως τα μέλη της πλειοψηφίας) είναι άμεσα εξαρτώμενα από τον ίδιο τον Δήμαρχο. Είτε διορίζονται αντιδήμαρχοι, είτε διορίζουν συγγενικά τους πρόσωπα ως συνεργάτες του δημάρχου, είτε διορίζονται έμμισθοι πρόεδροι εταιρειών, είτε συγγενείς τους «αναλαμβάνουν» προμήθειες ή αναθέσεις έργων κ.τ.λ.

ΒΕΒΑΙΩΣ υπάρχουν και εξαιρέσεις. Υπάρχουν δημοτικοί σύμβουλοι με άποψη, γνώση και γνώμη. Υπάρχουν δημοτικοί σύμβουλοι που δεν εξαρτώνται από τα 1500 ευρώ του αντιδημάρχου. Υπάρχουν δημοτικοί σύμβουλοι  με αξιοπρέπεια και προσφορά στην κάθε τοπική κοινωνία. Αυτοί είναι που διατηρούν τις συνεδριάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου σε ένα επίπεδο, προσπαθώντας να διαμορφώσουν τις αποφάσεις του Οργάνου, προς όφελος των πολιτών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ:

ΤΟ ΣΗΜΕΡΙΝΟ εκλογικό σύστημα όπως λειτουργεί στους περισσότερους Δήμους, δεν εκφράζει την πλειοψηφούσα άποψη της κοινωνίας, αλλά την προσωπική άποψη του κάθε Δημάρχου και της παρέας του. Αυτή είναι η πραγματική αλήθεια που γνωρίζουν ή που πρέπει να γνωρίζει  η κάθε τοπική κοινωνία.

ΤΟ Δημοτικό Συμβούλιο, ως συλλογικό όργανο, σύρεται συνήθως πίσω από μία άποψη που επιβάλλεται, τις περισσότερες φορές, στους συμβούλους της πλειοψηφίας.

ΕΠΟΜΕΝΩΣ καταστρατηγείται η λαϊκή κυριαρχία και η βούληση του λαού, με την σημερινή λειτουργία των Οργάνων του Δήμου.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΗ:

ΕΥΚΟΛΑ μπορούμε να διαπιστώσουμε πως με το σημερινό εκλογικό σύστημα δεν εκφράζεται το σύνολο της κοινωνίας όπως η ίδια το επιθυμεί με την ψήφο της.

Ο ΠΡΩΤΟΣ συνδυασμός καταλαμβάνει, με το σημερινό εκλογικό σύστημα, τα 3/5 των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου, ασχέτως αν κερδίσει τις εκλογές με μια ψήφο διαφορά. Είναι φανερό πως δεν μπορεί να λειτουργήσει η αυτοδιοικητική δημοκρατία και να εκφραστεί η κάθε τοπική κοινωνία με τα υπάρχοντα νομοσχέδια.

ΣΕ έναν Δήμο με τριάντα ένα μέλη ο πρώτος συνδυασμός που θα κερδίσει τις εκλογές με 50,1% θα λάβει 20 έδρες και ο δεύτερος συνδυασμός με 49,9% θα λάβει 11 έδρες, στο Δημοτικό Συμβούλιο.

ΠΕΡΑΝ τούτων. Εκλέγονται σύμβουλοι του πρώτου συνδυασμού με 50 σταυρούς προτίμησης και αποκλείονται σύμβουλοι του δεύτερου συνδυασμού με 500 ή 600 σταυρούς.

Η ΑΛΛΟΙΩΣΗ της λαϊκής βούλησης στο μεγαλείο της.

Συμπέρασμα: Όλοι στην Αυτοδιοίκηση ομιλούμε πως το κυρίαρχο όργανο είναι το Δημοτικό Συμβούλιο. Το συλλογικό αυτό όργανο, που άλλους τίμησε και ψήφισε η κοινωνία και άλλοι «εκλέγονται» από το σύστημα για να την εκπροσωπήσουν. Είναι άδικο και δεν αντιπροσωπεύει τους πολίτες.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΤΡΙΤΗ:

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ευρώπη όπου ο Δήμαρχος εκλέγεται χωρίς σταυρό, αλλά εμμέσως από τους δημοτικούς συμβούλους. Έχει όμως τέτοιες δικαιοδοσίες και εξουσίες που αφαιρούνται από τους εκλεγμένους δημοτικούς συμβούλους. Αν ο δήμαρχος –επιπλέον- προκύψει να είναι άτολμος, αναποφάσιστος, αδρανής και ανεπαρκής τότε ο Δήμος «καταδικάζεται» για μια τετραετία στην απραξία και στον μαρασμό. Γιατί ούτε το Δημοτικό Συμβούλιο – με το σημερινό σύστημα- μπορεί να αναλάβει πρωτοβουλίες για να «περιορίσει» την κατάσταση.

Συμπέρασμα: Ο Α βαθμός Αυτοδιοίκησης πρωτίστως πρέπει να στηρίζεται στην σύνθεση του Δημοτικού Συμβουλίου να στηρίζεται στις απόψεις στην γνώση και στην ισχύ των πολλών. Στην συνεργασία του συνόλου των μελών του . Αυτός είναι και ο ορισμός ενός συλλογικού οργάνου.

Εξ άλλου οι δημοτικοί σύμβουλοι εκφράζουν την καθαρή λαϊκή θέληση. Αυτοί συζητούν και αυτοί λογοδοτούν στην κοινωνία. Το προσχέδιο «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι» έχει θετικά στοιχεία.

Απλώς χρειάζονται ορισμένες προσθέσεις και αφαιρέσεις ώστε να ανταποκρίνεται πραγματικά στα σημερινά σύγχρονα αιτήματα της κοινωνίας μας.

Η απλή αναλογική είναι η απλή λογική της αυτοδιοικητικής δημοκρατίας. H Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ανάγκη από ριζικές μεταρρυθμίσεις με την απλή αναλογική ως σημείο αναφοράς αυτών των αλλαγών.