«Η κυριότερη κριτική σχετίζεται με την δήθεν ακυβερνησία που συνδέεται αξιωματικά με την απλή αναλογική και αποκρυσταλλώνεται πλέον στα εξής: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να ελέγξει την Τοπική Αυτοδιοίκηση και γι’ αυτό προσπαθεί να την «μπαχαλοποιήσει» και να πάμε σε ένα σύστημα συναλλαγών και συμφωνιών κάτω από το τραπέζι, με μικρές παρατάξεις και πρόσωπα να αποτελούν κλειδί των εξελίξεων. Κι όμως, το 90% των αποφάσεων σήμερα λαμβάνονται ομόφωνα. Και παρά το ενισχυμένο σύστημα, δεν λείπουν προβλήματα στήριξης των δημάρχων από δικούς τους δημοτικούς συμβούλους. Παζάρια και συμφωνίες γίνονται κρυφά, εντός των συνδυασμών, αντί να ωθούνται σε προγραμματικής φύσεως συνεργασίες επί των προβλημάτων και των προσφερόμενων λύσεων. Επιπρόσθετα, το νομοσχέδιο περιέχει ρυθμίσεις προκειμένου να αποφεύγεται το λειτουργικό αδιέξοδο.

Δεύτερο βασικό σημείο κριτικής είναι ότι δεν αποτελεί μεταρρύθμιση το περιεχόμενο του νομοσχεδίου, ωστόσο και μόνο η απλή αναλογική συνιστά ένα τεράστιο θεσμικό βήμα, ενώ υπάρχουν διατάξεις που βελτιώνουν σημαντικά τα ζητήματα της συμμετοχής και της δημοκρατίας (με αρχή την απλή αναλογική), της οικονομικής και διοικητικής λειτουργίας των δήμων, τα οποία αγνοούνται σκοπίμως.

Τρίτο σημείο κριτικής είναι ότι δεν ενσωματώνει ούτε ένα αίτημα της ΚΕΔΕ, κάτι εντελώς ανακριβές. Ακόμη και η απλή αναλογική ήταν αίτημά της μέχρι πριν από λίγα χρόνια», αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο.

Βασικά σημεία «Κλεισθένη 1» 

* Θεσπίζεται η απλή αναλογική ως το εκλογικό σύστημα διενέργειας των αυτοδιοικητικών εκλογών.

* Η θητεία των αιρετών γίνεται και πάλι 4ετής.

* Αντιπεριφερειάρχες και Αντιδήμαρχοι θα ορίζονται στη βάση της νέας πλειοψηφίας που θα προκύπτει στα αντίστοιχα συμβούλια.

* Σε κοινότητες με πληθυσμό έως 500 κατοίκους, θα εκλέγεται πρόεδρος και το ψηφοδέλτιο θα είναι ενιαίο.

* Σε κάθε εκλογική Περιφέρεια ο αριθμός των υποψηφίων ενός συνδυασμού ισούται με τον συνολικό αριθμό των μελών του οργάνου με προσαύξηση 10%, αντί για 100% που ισχύει τώρα.

* Το λευκό και το παρόν δεν προσμετρούνται στις αρνητικές ψήφους στις διαδικασίες των συλλογικών οργάνων των ΟΤΑ.

* Αλλάζουν τα κριτήρια κατανομής των ΚΑΠ για επενδυτικούς σκοπούς.

* Ενεργοποιείται ο θεσμός των δημοψηφισμάτων, επεκτείνεται σε επίπεδο Περιφέρειας.

* Η διαδικασία κατάρτισης του Προϋπολογισμού γίνεται συμμετοχική και αναβαθμίζεται…

* H Επιτροπή Διαβούλευσης αναβαθμίζεται και θα ορίζεται σε δήμους με πληθυσμό πάνω από 5.000 κατοίκους. (α.78)

*Σε κοινότητες άνω των 2000 κατοίκων δίνεται η δυνατότητα συνέλευσης ανά συνοικία ή ανά ενορία. Ενισχύεται ο ρόλος των συνελεύσεων ειδικά σε ό,τι αφορά στην κοινωνική πολιτική του δήμου. (α.86)

*Οι δήμοι κατηγοριοποιούνται προκειμένου να είναι δυνατή η υλοποίηση συγκεκριμένων προγραμμάτων και στοχευμένων ενισχύσεων.

*Δίνεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού να συστήνουν μόνοι τους ή μεταξύ τους ή και με άλλους φορείς του Δημοσίου εταιρείες παραγωγής ηλ. Ενέργειας, θερμικών εγκαταστάσεων και λειτουργίας μονάδων αφαλάτωσης.

*Η Συνταγματική πρόβλεψη εποπτείας των ΟΤΑ ασκείται μόνο ως προς τον έλεγχο νομιμότητας. Η σκοπιμότητα δεν ελέγχεται. Αυτή είναι πλέον αυστηρά ζήτημα λογοδοσίας των δημοτικών αρχών  προς τους πολίτες (α.105)

*Συγκροτείται ο Επόπτης ΟΤΑ, ως μια αυτοτελής αποκεντρωμένη υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, η οποία αναλαμβάνει από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ και την εποπτεία εν γένει των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

*Ο Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης αντικαθίσταται από τον θεσμό της Δημοτικής και Περιφερειακής Διαμεσολάβησης. Σήμερα αφορά λίγους δήμους και Περιφέρειες.

*Εισάγεται η δυνατότητα το δημοτικό συμβούλιο να ορίζει ειδικούς συντελεστές, ως διαβαθμίσεις των γενικών συντελεστών του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους.

*Ενισχύεται ο ρόλος της ΜΟΔ και της ΕΕΤΑΑ, προκειμένου να διαθέτουν το κατάλληλο προσωπικό για την εποπτεία και υλοποίηση μελετών, καθώς και την παροχή τεχνικών συμβουλών στους δήμους της χώρας για την υλοποίηση έργων.

*Η διαδικασία κατάρτισης του Προϋπολογισμού γίνεται συμμετοχική και αναβαθμίζεται.

*Συνιστώνται μικτές Διυπουργικές Επιτροπές Ανακαθορισμού Αρμοδιοτήτων και Διαδικασιών με έργο την καταγραφή των αρμοδιοτήτων και διαδικασιών της κεντρικής διοίκησης, των αποκεντρωμένων διοικήσεων και της τοπικής αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, ανά πεδίο δημόσιας πολιτικής κάθε Υπουργείου, την αξιολόγηση της άσκησης αυτών, τον εντοπισμό προβλημάτων και τη διατύπωση πρότασης για την αντιμετώπιση αυτών, σύμφωνα με τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας. (α.203)

*Συνιστάται Μόνιμη Επιτροπή Ελέγχου Αρμοδιοτήτων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αντικείμενο τον διαρκή έλεγχο, την εποπτεία και την παροχή γνώμης για κάθε ζήτημα σχετικό με τη μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου καθορισμού των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού, καθώς και της κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Κεντρικής Διοίκησης και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων.

*Διαγράφονται τα χρέη για τα μη ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, των οποίων οι ιδιοκτήτες έχουν επιβαρυνθεί με Τέλος Ακίνητης Περιουσίας, βελτιώνεται η διαδικασία. (α.207)

*Μεταφέρεται πλήρως στις περιφέρειες η αρμοδιότητα καθαρισμού και αστυνόμευσης των ρεμάτων, καθώς και των προς απαλλοτρίωση παραρεμάτιων περιοχών. (α.209)

*Οι διατάξεις για τους ΦΟΔΣΑ εντάσσονται επίσης στο επικείμενο σχέδιο νόμου. (α.210 έως α.232)

*Μεταφέρονται στο ΥΠΕΣ, από τις αποκεντρωμένες Διοικήσεις, οι αρμοδιότητες απονομής ιθαγένειας και πολιτογράφησης για την αποτελεσματικότερη, ταχύτερη και ενιαία άσκησή τους. (α.233).

Δείτε εδώ ολόκληρο το ενημερωτικό σημείωμα για τη σκοπιμότητα και τις καινοτομίες του νέου θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το Υπουργείο Εσωτερικών.