Το καλοκαίρι του 1981 ο Ανταμ Γουόλς, ένα παιδί ηλικίας επτά ετών, εξαφανίστηκε μέσα από ένα εμπορικό κέντρο στη Φλόριντα των ΗΠΑ. Εχοντας ερευνήσει εξονυχιστικά το πολυκατάστημα χωρίς αποτελέσματα, η μητέρα του ειδοποίησε την αστυνομία. Η κινητοποίηση ήταν σχεδόν μάταιη. Τη δεκαετία του ’80 η εξαφάνιση παιδιών αντιμετωπιζόταν με αμηχανία και με μια ιδιότυπη απροθυμία από τις αρμόδιες Αρχές. Οταν η οικογένεια του παιδιού αναγκάστηκε να καταφύγει σε ζωντανή εκπομπή ζητώντας βοήθεια, περίπου 100 γονείς που είχαν βιώσει αντίστοιχες εμπειρίες συγκεντρώθηκαν έξω από τον τηλεοπτικό σταθμό. Ολα έδειχναν πως ένα τρομακτικό πρόβλημα υψωνόταν μπροστά τους, όμως ουδείς ως τότε είχε αποφασίσει να το αντιμετωπίσει οργανωμένα. Ο μικρός Ανταμ Γουόλς βρέθηκε δολοφονημένος μερικές ημέρες αργότερα και ο τραγικός θάνατός του στάθηκε η αφορμή για να καθιερωθεί, το 1984, η 25η Μαΐου ως Παγκόσμια Ημέρα Εξαφανισμένων Παιδιών.

Χθες, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα, ζοφερά στοιχεία για τους εξαφανισμένους ανηλίκους στη χώρα μας ήρθαν στη δημοσιότητα: Στην Ελλάδα καθημερινά δηλώνεται η εξαφάνιση ενός παιδιού. Μόνο το 2020, σύμφωνα με την Υποδιεύθυνση Αναζητήσεων Αρχείου και Ταυτοτήτων της ΕΛ.ΑΣ., εξαφανίστηκαν 260 ανήλικοι, εκ των οποίων οι 28 αγνοούνται ακόμη. Στην πλειονότητά τους ήταν κορίτσια, εφηβικής ηλικίας, όμως ποσοστό περίπου 19% ήταν από 7 έως 14 ετών. Τα στοιχεία είναι ακόμη πιο τραγικά για τους πρόσφυγες: Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, μιας χρονιάς με απαγόρευση κυκλοφορίας και γενικό lockdown στη χώρα, σχεδόν τρία ανήλικα προσφυγόπουλα χάνονταν καθημερινά. Ολόκληρο το 2020 τα εξαφανισμένα ασυνόδευτα έφτασαν τα 992, εκ των οποίων τα 578 δεν βρέθηκαν ποτέ. Τα περισσότερα από όσα εξακολουθούν να αγνοούνται είναι αγόρια (545), ενώ συνολικά δύο στις τρεις δηλώσεις εξαφάνισης (66,54%) έγιναν στην Αττική.

Ειδική εκδήλωση

Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάστηκαν σε ειδική εκδήλωση του Χαμόγελου του Παιδιού, το οποίο αποτελεί έναν από τους τέσσερις φορείς διεθνώς που έχουν πιστοποιηθεί ως εθνικά κέντρα για εξαφανισμένα και θύματα εκμετάλλευσης παιδιά. Σε παρέμβασή του ο συντονιστής του Εθνικού Κέντρου Στέφανος Αλεβίζος επισήμανε τις τεράστιες διαστάσεις του φαινομένου. Οπως τόνισε, μόνο στις ΗΠΑ το 2020 δηλώθηκε η εξαφάνιση 365.348 παιδιών, ενώ η ευρωπαϊκή γραμμή 116000, τη λειτουργία της οποίας είχε εισηγηθεί ο πρόεδρος του Χαμόγελου του Παιδιού Κώστας Γιαννόπουλος, δέχτηκε το περασμένο έτος 42.662 κλήσεις και ασχολήθηκε με 8.857 υποθέσεις, σημειώνοντας αύξηση 17% σε σχέση με το 2019. Οι 10.421 κλήσεις έγιναν στην Ελλάδα μέσω του Χαμόγελου του Παιδιού, με το 33% αυτών να αφορά δήλωση εξαφάνισης και το 46% παροχή πληροφοριών για εξαφανισμένα παιδιά. Το πρώτο τετράμηνο του 2021 στην Ελλάδα είχαν ήδη πραγματοποιηθεί 4.718 κλήσεις.

Σύμφωνα με τη Μαρία Τυλιγάδη, διευθύντρια της Υποδιεύθυνσης Αναζητήσεων Αρχείου και Ταυτοτήτων της ΕΛ.ΑΣ., η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεύρεσης εξαφανισμένων παιδιών στην Ευρώπη (89,23%) και ένα από τα μεγαλύτερα σε όλον τον κόσμο. Η ίδια τόνισε πως η έρευνα θα πρέπει να επικεντρωθεί τόσο στα παιδιά που αγνοούνται όσο και στην περαιτέρω διερεύνηση των αιτιών φυγής για όσα επιστρέφουν στο σπίτι.

Υπηρεσίες

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης αναδείχθηκαν, επίσης, υπηρεσίες που βοηθούν στον εντοπισμό των παιδιών. Οπως αναφέρθηκε, με τη βοήθεια του Amber Alert το 2020 εντοπίστηκαν 17 παιδιά, ένα εκ των οποίων είχε απαχθεί από τη Βόρεια Ελλάδα και κρατούνταν κλειδωμένο σε ένα δωμάτιο στην Κωνσταντινούπολη. Τέλος, τονίστηκε η σημαντική συμβολή που μπορεί να παράσχει το κοινό μέσω της εφαρμογής missing app, την οποία μπορεί να κατεβάσει οποιοσδήποτε δωρεάν στο κινητό του τηλέφωνο. Η εφαρμογή ειδοποιεί τον χρήστη σε περίπτωση που εξαφανιστεί κάποιο παιδί σε ακτίνα τριών χιλιομέτρων, ενώ περιλαμβάνει επίσης λίστα με φωτογραφίες και πληροφορίες εξαφανισμένων παιδιών ώστε να κινητοποιηθεί άμεσα όποιος μπορεί να βοηθήσει.

Το «παρών» στη χθεσινή εκδήλωση έδωσαν μεταξύ άλλων πολιτικοί παράγοντες, οι δήμαρχοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και άλλων δήμων, οι αρχηγοί της ΕΛ.ΑΣ., του Λιμενικού και του Πυροσβεστικού Σώματος, εκπρόσωποι του ΓΕΕΘΑ, του ΕΚΑΒ και μέλη του Amber Alert Hellas.