Από την αρχή του 20ού αιώνα η εργασία στο σπίτι είχε προτιμηθεί σαν πρακτική μελέτης που θα γεφύρωνε τη μάθηση στο σχολείο με τη μάθηση στο σπίτι. Από τότε έχει περάσει από πολλές φάσεις με υποστηρικτές και μη υποστηρικτές. Με λίγα λόγια, η ανάθεση εργασιών στο σπίτι είναι ένα επίμαχο ζήτημα επί πολλές δεκαετίες.

Η επιστημονική έρευνα έχει διαπιστώσει ότι η εργασία στο δημοτικό σχολείο δεν προσφέρει ακαδημαϊκό πλεονέκτημα. Αντίθετα, συντρίβει τα παιδιά που αγωνίζονται να τα καταφέρουν και είναι βαρετή για τους μαθητές με υψηλές επιδόσεις.

Μια μελέτη του 2002 έδειξε άμεση σχέση μεταξύ του χρόνου που αφιερώνεται στις εργασίες και της αυξημένης ανησυχίας, του θυμού, της κατάθλιψης και άλλων αλλαγών διάθεσης μεταξύ των μαθητών.

Η κατ’ οίκον εργασία δυνητικά αυξάνει τις οικογενειακές συγκρούσεις. Και όσο περισσότεροι γονείς βοηθούν με την εργασία των παιδιών, τόσο πιο έντονη είναι η ένταση που βιώνουν τα παιδιά και τελικά δεν μαθαίνουν. Συνεπώς, η εργασία στο σπίτι χάνει τον αρχικό της ρόλο.

Μειώνει επίσης τον χρόνο για άλλες δραστηριότητες που παρέχουν ισορροπία και ποικιλία στη ζωή ενός παιδιού, όπως ο αθλητισμός, η μουσική, η τέχνη ή άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, ή να χαλαρώσουν και να είναι απλά παιδιά.

Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι ένα ορισμένο ποσοστό της εργασίας στο σπίτι προάγει την αυτοπειθαρχία, βελτιώνει τις δεξιότητες μελέτης και τις εργασιακές συνήθειες, βοηθά τους μαθητές να είναι υπεύθυνοι και τους προετοιμάζει για τον «πραγματικό κόσμο», αν, φυσικά, γίνεται σωστά.

‘’Το μεγαλύτερο μυστικό της αγωγής βρίσκεται στο ότι δεν πρέπει να κάνουμε αγωγή’’

           Ellen Key

Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των εργασιών στο σπίτι

α) Πλεονεκτήματα

• Με τις καθημερινές εργασίες, οι μαθητές καταλαβαίνουν καλύτερα το υλικό που έχει διδαχθεί και επίσης το αναθεωρούν.
• Οι καθημερινές αναθέσεις εργασιών εξασκούν τους εκπαιδευόμενους.
• Οι εργασίες βοηθούν τους μαθητές να μάθουν την αξία της οργάνωσης του χρόνου τους. Αυτή είναι μια κρίσιμη δεξιότητα που θα χρειαστούν στο μέλλον. Με τη σωστή τεχνική μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται τον χρόνο τους και να αποδίδουν καλύτερα.

β) Μειονεκτήματα

• Οι περισσότεροι μαθητές έχουν ήδη ένα τεράστιο φόρτο εργασίας από το Δημοτικό ή το Γυμνάσιο και η άσκηση πρόσθετης πίεσης με εργασίες για τις ξένες γλώσσες απλά χειροτερεύει την κατάσταση.
• Η ανάθεση εργασιών δημιουργεί ερωτήματα για την ματαιοπονία της διδασκαλίας στο σχολείο. Εάν πρέπει να μελετούν και στο σπίτι, τότε πόσο αποτελεσματικοί είναι οι δάσκαλοι τους;
• Δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να ελεγχθεί αν ο μαθητής κάνει τις εργασίες του στο σπίτι μόνος του. Τις περισσότερες φορές οι γονείς βοηθούν στο σπίτι, έτσι, τελικά, οι μαθητές δεν μαθαίνουν σχεδόν τίποτα, αλλά ταυτόχρονα μπορεί να παίρνουν καλούς βαθμούς.
• Οι μαθητές είναι υποχρεωμένοι να ξοδεύουν όλο τον χρόνο τους σε εργασίες. Με αυτόν τον τρόπο χάνουν άλλες σημαντικές δραστηριότητες όπως τα αθλήματα και τα χόμπι.
• Οι μαθητές πρέπει να συμμετέχουν σε εξωσχολικές δραστηριότητες για την πλήρη ανάπτυξη τους.

Ωστόσο, το συμπέρασμα αρκετών μελετών είναι σαφές: οι εργασίες στο σπίτι στην πραγματικότητα οδηγούν τα παιδιά μακριά από τη μάθηση, καθιστώντας τους λιγότερο επιτυχημένους στο σχολείο και διακόπτοντας την παιδική τους ηλικία.

Και για να μην ξεχνιόμαστε:

<<Μην εκπαιδεύετε τα παιδιά να μάθουν με τη βία ή τη σκληρότητα, αλλά κατεύθυνέ τα στη γνώση με αυτό που τέρπει το μυαλό τους, έτσι ώστε να είστε σε καλύτερη θέση να ανακαλύψετε με ακρίβεια την ιδιόμορφη κλίση της ιδιοφυίας του καθενός >>.

                                                                                                                        Πλάτων (427-347).

Βιβλιογραφία

Κόκκος, Α. (2005), Εκπαίδευση Ενηλίκων: Ανιχνεύοντας το πεδίο, Αθήνα: Μεταίχμιο.

Ιωάννης Φύκαρης(2010) .Σύγχρονες διαστάσεις του διδακτικού έργου και ρόλου του εκπαιδευτικού-Όρια και δυνατότητες εκδόσεις Κυριακίδη

Ιωάννης Πυργιωτάκης(2000) .Εισαγωγή στην Παιδαγωγική επιστήμη εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα

Βαλάκας, Ι. (2006), “Εκπαιδευτικά Μέσα και Εκπαιδευτικός Χώρος”, Πρόγραµµα Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών, τόµος ΙΙI, Αθήνα: ΕΚΕΠΙΣ.

Dewey, J. (1938), Experience and Education, ΝέαΥόρκη: Collier Books.

Ντραμτσίκα Βάια Παναγιώτα

Φιλόλογος Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Email: banagrevena@hotmail.com