Η υποτίμηση της γλώσσας μας από μας τους ίδιους παρά την παγκοσμίως αναγνωρισμένη αξία της*Του Βασίλη Κ. Αναστασιάδη Δ.Φ.
Ύστερα από την καθιέρωση της δημοτικής γλώσσας (νεοελληνικής) στα 1976 ως επίσημης γλώσσας του κράτους και της εκπαίδευσης, την κατάργηση του πολυτονικού συστήματος και την καθιέρωση του μονοτονικού στα 1982, άρχισε από ορισμένους ένας πόλεμος εναντίον αυτών των νόμων. Όλοι όμως αυτοί αγνοούν ότι οι αρχαίοι Έλληνες χρησιμοποιούσαν την κεφαλαιογράμματη γραφή και δε σημείωναν στις λέξεις τόνους ( οξεία, βαρεία, περισπωμένη) και πνεύματα (ψιλή, δασεία). Δεν τους σημείωναν, γιατί δεν τους χρειαζόταν αυτούς η γραπτή γλώσσα. Οι λέξεις προφέρονταν με κάποια ιδιαίτερη φωνητική χροιά, δηλαδή προφορά, με κάποιον κυματισμό της φωνής, με κάποια μουσικότητα θα λέγαμε. Δηλαδή οι τόνοι συνοδεύονταν με κάποια μουσικότητα, περίπου σαν τα βραζιλιάνικα. Και γι΄ αυτό δε χρειάζονταν οι τόνοι. Οι τόνοι και τα πνεύματα επινοήθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν πολύ αργότερα κατά τους Ελληνιστικούς ή Αλεξανδρινούς χρόνους (323 π.χ. -31 π.χ.) από τους Έλληνες φιλολόγους, θα λέγαμε της εποχής εκείνης, όταν η ελληνική γλώσσα είχε γίνει πλέον διεθνής γλώσσα, όπως είναι σήμερα η αγγλική. Και έγινε αυτό, για να διευκολύνονται οι ξένοι, που ήθελαν να μιλούν και να γράφουν σωστά την ελληνική γλώσσα. Αλλά και οι ευρωπαϊκές γλώσσες εκτός απο τη γαλλική) δε χρησιμοποίησαν και δε χρησιμοποιούν τόνους και πνεύματα, όπως π.χ. η αγγλική, η γερμανική η ιταλική και άλλες . Ούτε όμως και η λατινική γλώσσα (αρχαία ιταλική), αν και επηρεάστηκε πολύ από την ελληνική, δε χρησιμοποιούσε τόνους.
Ύστερα όμως από αιώνες μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας με την επαναστάτη του 1821 και τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνικού κράτους στα 1830 καθιερώθηκε πλέον στην εποχή του βασιλιά Όθωνα ως επίσημη γλώσσα η καθαρεύουσα, που είναι μία φτιαχτή, τεχνητή γλώσσα, η οποία δε μιλήθηκε ποτέ. Και δυστυχώς αυτή από τότε χρησιμοποιούνταν παντού, καθώς και στα βιβλία της πρωτοβάθμιας, της δευτεροβάθμιας και της ανώτατης εκπαίδευσης. Μάλιστα στην περίοδο 1800-1900 επικράτησε ένας άκρατος αρχαϊσμός στη γλώσσα και έγιναν προσπάθειες να επαναφερθεί και να χρησιμοποιηθεί η αρχαία ελληνική γλώσσα υπό την επιστασία του πανεπιστημίου της Αθήνας. Είναι γνωστοί στους μελετητές της ιστορίας της γλώσσας μας οι γλωσσικοί αγώνες κατά το 19ο αιώνα με τα ‘’Ορεστειακά’’ και τα ‘’Ευαγγελικά’’ εξαιτίας της μετάφρασης της ‘’Ορέστειας’’ του Αισχύλου και του Ευαγγελίου σε απλή κατανοητή γλώσσα. Χύθηκε αίμα κατά τους αγώνες αυτούς από τους φοιτητές του πανεπιστημίου της Αθήνας με την υποκίνηση του καθηγητή της αρχαίας ελληνικής γλώσσας Κόντου Κω/τίνου (1834-1909).
Κατάντησε η χώρα μας ως τα 1976 να έχει δύο γλώσσες, μία την απλή κατανοητή, την ανεπίσημη, και μία την επίσημη, την καθαρεύουσα, τη μη κατανοητή από το ευρύ αναγνωστικό κοινό. Αυτή χρησιμοποιούνταν στον επίσημο γραπτό λόγο στα πανεπιστημιακά συγγράμματα, αλλά και στα βοηθητικά βιβλία της εξατάξιας πρωτοβάθμιας (Δημοτικού) και της δευτεροβάθμιας (γυμνασίου- λυκείου) εκπαίδευσης. Έτσι αναγκάζονταν οι μαθητές, για να μπορούν να προαχθούν, να την αποστηθίζουν, χωρίς να την καταλαβαίνουν καλά. Αναγκάζονταν να υποβάλλονται στο μαρτύριο να μαθαίνουν μία γλώσσα διαφορετική από την κατανοητή καθομιλουμένη νεοελληνική. Και το μαρτύριο γινόταν οδυνηρότερο, όταν προσπαθούσαν να τη γράψουν (τάχα) σωστά, εξαιτίας των τόνων και των πνευμάτων, που ήταν και περιττά και άσκοπα. Και το αποτέλεσμα ήταν να τελειώνουν έξι χρόνια δημοτικό και έξι χρόνια εξατάξιο γυμνάσιο ( ή τριτάξιο γυμνάσιο και τριτάξιο λύκειο) και να είναι μισοαγράμματοι και να μην ξέρουν να μιλούν και να γράφουν σωστά την ελληνική γλώσσα τους. Κι όμως δυστυχώς παρ’ όλα αυτά κυριάρχησε ο μύθος ότι χωρίς τους τόνους και τα πνεύματα καταστρέφεται τάχα η ‘’προαιώνια ελληνική πολιτισμική παράδοση, και ότι οδηγούνται οι νέοι στην αναγνωρισμένη ‘’ παγκοίνως ’’ ( από όλους) πρωτοφανή γλωσσική
‘’ λεξιπενία’’. Και αποτέλεσμα αυτής της εσφαλμένης άποψης είναι να γράφουν ορισμένοι μία γλώσσα φαινομενικά απλή, αλλα χωρίς απλά κατανοητές λέξεις και απλή συντακτική δομή, ώστε να καταντά αυτή μία ‘’ξύλινη’’ γλώσσα μη εύκολα κατανοητή. Και όλα αυτά, γιατί αδιαφορούν για την αποστολή της γλώσσας, που είναι να εκφράζονται με σαφήνεια και ακρίβεια οι σκέψεις και τα συναισθήματα του ανθρώπου. 1
Όσοι παρανοούν το σκοπό της γλώσσας υποστηρίζουν ότι το μονοτονικό, που απειλεί δήθεν την εθνική μας γλώσσα, θα πρέπει να εξοβελιστεί το ταχύτερο δυνατό, για να μην εκβαρβαρωθεί και καταστραφεί η γλώσσα μας και ο πολιτισμός μας. Και υποτιμούν τη νεοελληνική μας γλώσσα ακόμη και ορισμένοι καθηγητές ΑΕΙ, που αγνοούν την ιστορία της γλώσσας μας και με το κύρος τους ως καθηγητών ΑΕΙ, επηρεάζουν και το ευρύ κοινό. Τέλος άλλοι από αυτούς υποστηρίζουν ότι πρέπει να καταργηθεί εντελώς και η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα σχολεία. Μάλιστα ένας επώνυμος και πολυγραφότατος καθηγητής ΑΕΙ φτάνει στο σημείο να χαρακτηρίζει τη νεοελληνική μας γλώσσα ‘’γλωσσικό έκτρωμα’’, ενώ άλλοι χρησιμοποιούν άλλους υποτιμητικούς χαρακτηρισμούς. Τέλος άλλοι μετριοπαθείς προτείνουν να χρησιμοποιεί ο καθένας όποιο τονικό σύστημα θέλει, πολυτονικό ή μονοτονικό, και ότι τάχα έτσι σιγά σιγά η γλώσσα θα βρει το σωστό δρόμο της. Έτσι όμως σύντομα θα κυριαρχήσει στο γραπτό κυρίως λόγο ένα κομφούζιο, μία Βαβυλωνία (ασυνεννοησία), που θα επηρεάζει και τον προφορικό λόγο.
Ορισμένοι στα δημοσιεύματά τους, ιδίως σε εφημερίδες και περιοδικά, που απευθύνονται στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, χρησιμοποιούν στα κείμενά τους ξένες λέξεις, τις οποίες δεν κατανοούν όσοι δε γνωρίζουν την ξένη γλώσσα, από την οποία προέρχονται αυτές. Μήπως νομίζουν ότι η γλώσσα μας είναι τόσο φτωχή, ώστε δεν έχει τις κατάλληλες λέξεις, για να εκφράζει τα νοήματά τους; Είναι δύσκολο να σημειώνουν δίπλα σ΄ αυτές μέσα σε παρένθεση και τη σημασία τους στην ελληνική γλώσσα, ώστε να την κατανοεί και ο κάθε αναγνώστης; Σχετικά με τη χρήση της γλώσσας γράφει και ο Απόστολος Παύλος στην προς Κορινθίους Α΄ επιστολή του ( 14,10): Αν δε μιλήσετε με λόγια απλά, πώς θα καταλάβουν οι άλλοι αυτά που λέτε; Θα είναι σαν να μιλάτε στον αέρα= Εάν άσημον λόγον δώτε, πώς γνωσθήσεται το λαλούμένον; ‘Εσεσθε γαρ εις αέρα λαλούντες).
Δυστυχώς ορισμένοι ‘’πολύ προοδευτικοί’’ υποστηρίζουν ότι πρέπει να αντικατασταθεί ακόμη και το ελληνικό αλφάβητο από το λατινικό. Αυτοί όμως αγνοούν ότι σε όλον τον κόσμο υπάρχει η τάση να σπουδάζουν και να μαθαίνουν οι αλλοεθνείς την ελληνική γλώσσα, αρχαία και νέα, και να ενημερώνονται για τον ελληνικό πολιτισμό. Ας έχουν υπόψη τους ότι η ελληνική γλώσσα αποτελεί τη ρίζα του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Μάλιστα ένας Έλληνας ερευνητής, ο Αριστείδης Ε. Κωνσταντινίδης, στο εξαίρετο βιβλίο του των 1712 σελίδων μεγάλου σχήματος «Η Οικουμενική διάσταση της ελληνικής γλώσσας» έχει συγκεντρώσει 75.000 λέξεις της αγγλικής, που προέρχονται από την ελληνική. Επίσης κατά τον ίδιο το 40% – 70% των λέξεων της διεθνούς επιστημονικής ορολογίας προέρχονται από την ελληνική γλώσσα 1. Ως το 2006 η ελληνική γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός διδάσκονταν σε 344 έδρες πανεπιστημίων όλου του κόσμου: 179 στην Ευρώπη, 63 στις ΗΠΑ, 10 στην νότια Αμερική, 9 στον Καναδά, 34 στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ, 22 στην Ασία, 11 στην Αμερική και 16 στην Αυστραλία, 1 στο αυτόνομο πανεπιστήμιο της πόλης του Μεξικού σε ξένους και σε 120 χιλ. ομογενείς σε 64 χώρες. Και συνεχώς αυξάνονται οι έδρες της ελληνικής γλώσσας στα ξένα πανεπιστήμια, που τη διδάσκουν Έλληνες φιλόλογοι, αλλά και ξένοι, που τη γνωρίζουν καλά. Διδάσκονται ακόμη και στην Κίνα, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ταϊλάνδη, την Τυνησία, το Ουζμπεκιστάν, την Ιορδανία και την Τουρκία στα πανεπιστήμια της Άγκυρας και της Κων/πολης. 2
- Νικόλαος Δημητριάδης, Ελληνική γλώσσα, τονικό σύστημα και παιδεία, Ελληνική Διεθνής Γλώσσα 1 (Ιαν. – Μάρτ. 2006), σ.10-15
- Απόστ. Λακασάς, Η γλώσσα μας στα πέρατα του κόσμου, Ελληνική Διεθνής Γλώσσα 3 (Ιούλ.- Σεπτ. 2006), σ. 229-231, Κ. Καρκανιάς, Στο ίδιο 5 (Οκτ- Δεκ. 2004), σ.110-111, Χρ, Σαρτζετάκης, Στο ίδιο 7 (Ιούλ- Σεπτ. 2007), σ.636 και εφ. ‘’Το Θέμα’’ 1-4-2007, Αριστείδης Ε. Κωνσταντινίδης, Η Οικουμενική διάσταση της ελληνικής γλώσσας, Θεσ/νίκη 2001. Ελληνική Διεθνής Γλώσσα 5(Οκτ- Δεκ. 2005), σ.110
- Ειρήνη Σαρίογλου, Οι ελληνικές έδρες στα πανεπιστήμια της Τουρκίας, Ελληνική Διεθνής Γλώσσα 3 (Ιουλ.- Σεπτ. 2006), σ.216.
- Προηγούμενο Στα Γρεβενά ο Υφυπ. Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος
- Επόμενο Αύριο Πέμπτη η λαΐκή αγορά λόγω του εορτασμού της επετείου απελευθέρωσης των Γρεβενών από τον τουρκικό ζυγό