Μόλις χθες, έφτασε μέσα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η μακάβρια εικόνα του ρημαγμένου από τη φωτιά, Δημοτικού Σχολείου,  του Αγίου Γεωργίου Γρεβενών,

Μακάβρια εικόνα, με χιλιάδες σκέψεις και συνειρμούς!..

Χαίνουσες και μαυρισμένες οι αρμοδεμένες πέτρες, χωρίς σκεπή! Κάποια αποκαΐδια και ένας σωρός από σπασμένα κεραμίδια στο εσωτερικό και τον περίγυρο του Σχολείου!…

Εικόνα καταθλιπτική, μακάβρια, αποτρέπουσα τους οφθαλμούς να παραμείνουν στην αποτύπωση της καταστροφής και εκτρέπουσα τη λογική της αποδοχής, εμποτίζοντας το νου στο πένθιμο συναίσθημα της στενοχώριας και της οργής.

Το Δημοτικό Σχολείο, για κάθε τόπο, για κάθε οικισμό, είναι η πατρίδα των παιδικών χρόνων. Είναι η στέγη των παιδικών αναμνήσεων. Είναι η ιερή στέγη της μάθησης και της γνώσης. Στις πέτρες και στις ξυλοδεσιές του είναι αποτυπωμένες εικόνες, μαρτυρίες, όνειρα κι επιθυμίες γενιών και γενιών. Είναι η εστία, όπου αναθερμαίνεται η ιστορία του τόπου!…

Το ρημαγμένο Σχολείο του Τσουρχλίου, ήταν και είναι, διπλά και τρίδιπλα, φορτωμένο με ιστορία…

Η μνήμη, ως θεραπαινίδα της ιστορίας. Μας μεταφέρει στα χρόνια της κατοχής, τότε που, οι «Άρειοι», «Βάνδαλοι», προσπαθώντας να καταβάλουν την Αντίσταση των Τσουχρλιωτών, πυρπόλησαν την εστία της γνώσης, το «πέτρινο Σχολείο».

Ζωντανεύει την εικόνα των μαθητών να τραγουδούν, κάθε πρώτη του Οκτώβρη, το ποίημα του Γεωργίου Σουρή, για τον ηρωικό θάνατο του, Δεσπότη Γρεβενών, Αιμιλιανού, στις νότες και τη μελωδία του Τσουρχλιώτη δασκάλου και μουσικού, Αθανασίου Γάγαλη.

        Δίνει σάρκα στη σκιά του δασκάλου Ιωάννη Γκούρα, κάτω από τις ίδιες πέτρες, να διδάσκει με το θαμπό φως του εσπερινού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να συγγράφει, άφοβος τον επικήδειο, στον ηρωικό Δεσπότη, κάτω από το αμείλικτο βλέμμα του Τσουρχλιώτη, Μπεκίρ Φικρί Αγά, υποδιοικητή των Γρεβενών, και να εμποτίζει με ελληνισμό τους μαθητές του, ως το αυγινό φως της Λευτεριάς!…

Και χρόνια μετά, χρόνια πολλά, γέμισε την ευρύτερη πατρίδα μ’ ανθρώπους των γραμμάτων, της τέχνης και του πολιτισμού!…

Στα ξύλινα θρανία του «εκκολάφθηκαν» οι φίλοι μου, που στήσανε, με την αγάπη τους στο Τσούρχλι, έναν μοναδικό πολιτιστικό φάρο. Θα σταθώ μόνο στους εκλιπόντες: στον Γιάννη Παπαγιάννη, Ζαχαρία Δρόσο, Μιχάλη Καραγιάννη, Θεόδωρο Μιμιλίδη.

        Ανεξίτηλες είναι οι εικόνες από τις ετήσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Τις εκδηλώσεις αναβίωσης της παράδοσης. Τις θεατρικές παραστάσεις «Αδελφοί Καραμαζόφ», «Μπλοκ c»,  «Ένας βλάκας και μισός», «Ο υποψήφιος βουλευτής». Τη δημιουργία και τη λειτουργία του Γυναικείου Συνεταιρισμού, παραγωγής παραδοσιακών εδεσμάτων. Και πολλά άλλα, «ουκ έστιν αριθμός».

Ένα χωριό, γεμάτο από πολιτιστική Δημιουργία!

Ένα χωριό και ένα Σχολείο, όπου ξεχειλίζει η ιστορία!..

Αυτά συνοπτικά έχουν να καταθέσουν οι ερειπωμένες, μαυρισμένες πέτρες του και μάλιστα χωρίς τη συνηγορία κανενός!…

Οι αρμοδεμένες πέτρες, έχουν μια ιδιαίτερη μνήμη και τότε μόνο την αποφορτώνονται, όταν οι άνθρωποι αδιαφορούν, τις ξεχνούν και τις συντρίβουν, όπως οι σημερινοί νεοβάρβαροι εμπρηστές!.. Και η βαρβαρότητα στην κλίμακα της έχει θέση και για αυτούς που, από ανευθυνότητα, έδωσαν την ευχέρεια στη δήωση και την καταστροφή!..

Η εξασθένιση της μνήμης μοιάζει με το ξεψύχισμα, με την απώλεια, με την αίσθηση της αφαίρεσης. Και μόνο τότε επέρχεται η ισορροπία, όταν φρενάρεται και ανενεργοποιείται η μπουλντόζα της ισοπέδωσης. Και όταν τη θέση της μπουλντόζας παίρνει η αναστήλωση, η αναπαλαίωση και η επανάκαμψη της μνήμης. Όταν στην κεραμοσκεπή του Σχολείου θα φτερουγίσουν ξανά τα σπουργίτια του Τσουρχλίου και απ’ το κατωθύρι θα διέρχονται οι «νεοσσοί» της μάθησης της πολιτιστικής δημιουργίας των παππούδων τους!

Ως τότε φίλε στρατοκόπε της γνώσης, αν θα διαβείς από το Τσούρχλι, χαμήλωσε το βλέμμα σου στον ίσαλο της στράτας, για να μην ιδείς και ψυχοπιαστείς, το ρημαγμένο Σχολείο, που, η ανελέητη πυρκαγιά, του αφαίρεσε τη σκεπή και επίστρωσε ξανά με μαύρο χρώμα τις αρμοδεμένες του πέτρες!…

Σίμος Ζαγκανίκας