Τον περασμένο Νοέμβριο, η έκρηξη της διασποράς κορωνοϊού στη Δεσκάτη Γρεβενών είχε τρομάξει τις υγειονομικές αρχές, καθώς η θετικότητα στα τεστ έφτανε ακόμα και σε ποσοστό 71,8%. Η λοίμωξη μπήκε σχεδόν σε κάθε σπίτι της ημιορεινής κωμόπολης των 5.000 κατοίκων, πολλές δεκάδες κάτοικοι χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε διάφορες περιοχές της χώρας και αρκετοί δυστυχώς έφυγαν από τη ζωή.

Επτά μήνες έπειτα από την εφιαλτική εκείνη περίοδο, η περιοχή καρπώνεται τώρα τα θετικά που άφησε πίσω της η τραγωδία, καθώς είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό προστατευμένη από την πανδημία. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε όλη τη διάρκεια του τρίτου κύματος έχουν καταγραφεί μόλις 2 νέα κρούσματα σε ολόκληρη την έκταση του Δήμου Δεσκάτης.

Λόγω της ιδιαιτερότητας αυτής, η περιοχή μπήκε στο μικροσκόπιο επιστημονικής έρευνας. Ομάδα επιστημόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας μετέβη δύο φορές στην περιοχή – τρεις και έξι μήνες μετά τον εφιαλτικό Νοέμβρη του 2020 – προκειμένου να μετρήσει και να καταγράψει, αντίστοιχα, τα ποσοστά αντισωμάτων που έχουν επιτευχθεί, αρχικά από την φυσική νόσηση και στη συνέχεια με τον εμβολιασμό. Τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης είναι εντυπωσιακά.

Η μελέτη της φυσικής ανοσίας κατέδειξε πως ένα ποσοστό ως και 45% του πληθυσμού έχει αναπτύξει αντισώματα λόγω φυσικής νόσησης. Τα 2/5 αυτών ήταν ασυμπτωματικοί, ενώ οι μισοί δεν γνώριζαν ότι είχαν νοσήσει και το έμαθαν από τα αποτελέσματα της μέτρησης αντισωμάτων. Η δεύτερη φάση της μελέτης, που βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, θα υπολογίσει το συνολικό ποσοστό ανοσίας που έχει επιτευχθεί στον πληθυσμό της περιοχής, έπειτα και από τον εμβολιασμό ενός μεγάλου μέρους των κατοίκων. Η Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών βρίσκεται στην πρώτη πεντάδα με τα μεγαλύτερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης στην ηπειρωτική χώρα, με το 45,35% του πληθυσμού να έχει κάνει τουλάχιστον μία δόση και το 35,39% να έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό. Με αυτά τα δεδομένα, εκτιμάται πως η Δεσκάτη είναι ίσως η πρώτη πόλη της ηπειρωτικής χώρας που θα προσεγγίσει την πολυπόθητη ανοσία αγέλης.

Δήμαρχος Δεσκάτης: Στο 60% η ανοσία σήμερα

Ο δήμαρχος Δεσκάτης, Δημήτρης Κορδίλας (φωτογραφία), που νόσησε και ο ίδιος το Νοέμβριο και νοσηλεύτηκε για πέντε μέρες στο νοσοκομείο, εκτιμά πως το ποσοστό ανοσίας στους συνδημότες του προσεγγίζει σήμερα το 60%. Μιλώντας στο iatronet περιγράφει όσα συνέβησαν στην περιοχή και τη σημερινή εικόνα.

“Ορισμένα πράγματα δεν μπορώ να τα εξηγήσω. Ενώ πέρυσι το καλοκαίρι είχαμε πολλούς επισκέπτες, με την πλατεία γεμάτη κάθε βράδυ, δεν εμφανίστηκε ούτε ένα κρούσμα. Στα τέλη Οκτωβρίου που έγινε το ίδιο στο τριήμερο της εθνικής εορτής, έφερε πραγματική έκρηξη όλο το Νοέμβριο. Το Πάσχα που μας πέρασε έγινε και πάλι χαμός και φοβόμασταν επανάληψη, κι όμως δεν είχαμε ούτε ένα κρούσμα”, λέει και προσθέτει: “Ίσως να φταίει ο καιρός που εδώ πάνω (σ.σ. η Δεσκάτη είναι χτισμένη σε υψόμετρο 860 μέτρων στις νότιες πλαγιές του Καμβουνίων) είναι κρύος τον Οκτώβριο και ευνόησε τη διασπορά. Και το Πάσχα είχε λίγο κρύο, αλλά είχαμε ήδη ανοσία”.

Επίσημα και επιβεβαιωμένα από τα νοσοκομεία και το Κέντρο Υγείας, όπως αναφέρει ο κ. Κορδίλας, το φθινόπωρο του 2020 μέσα σε ένα μήνα έφυγαν από τη ζωή από επιπλοκές της COVID-19 26 δημότες Δεσκάτης. Μαζί με κάποιους που πέθαναν στο σπίτι, ο ίδιος ανεβάζει τον αριθμό των θυμάτων στους 35, ενώ υπολογίζει ότι στην πραγματικότητα εκτέθηκε στον ιό σχεδόν το 70% των κατοίκων. “Κάποιοι νόσησαν ελαφρά ή ήταν ασυμπτωματικοί και δεν ανέπτυξαν αντισώματα. Μαζί με τον εμβολιασμό, υπολογίζω την ανοσία σήμερα περίπου στο 60%”, σημειώνει.

Στο Κέντρο Υγείας Δεσκάτης, όπου από το Μάρτιο γίνεται μόνο το εμβόλιο της AsrtaZeneca, είχαν εμβολιαστεί μέχρι χθες 1.235 δημότες, εκ των οποίων περίπου 500 έχουν κάνει και τη δεύτερη δόση. Επιπλέον, πολλοί κάτοικοι που δεν θέλησαν το συγκεκριμένο εμβόλιο, έχουν εμβλιαστεί στα Γρεβενά ή σε περιοχές της Π.Ε. Κοζάνης με εμβόλια mRNA.

Τι έδειξε η μελέτη αντισωμάτων

Στο παρακάτω γράφημα, από την υπό δημοσίευση μελέτη των επιστημόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αποτυπώνεται η “έκρηξη” κρουσμάτων κορωνοϊού στη Δεσκάτη το Νοέμβριο του 2020, σε σχέση με τα ελάχιστα ή μηδενικά κρούσματα πριν και μετά από αυτόν.

Η μέτρηση αντισωμάτων στον πληθυσμό, που έγινε στο πλαίσιο της μελέτης, κατέδειξε πως ο πραγματικός αριθμός των ανθρώπων που νόσησαν ήταν πολλαπλάσιος από αυτόν που καταγράφηκε επίσημα από τα αποτελέσματα των τεστ. Μάλιστα, οι μελετητές ανεβάζουν στους 62 τον αριθμό των ανθρώπων που πέθαναν από τον κορωνοϊό εκείνο το μήνα.

Στις 29 Ιανουαρίου 2021, τρεις μήνες μετά την έξαρση του Νοεμβρίου, και ενώ ακόμη δεν είχαν αρχίσει οι εμβολιασμοί, όλοι οι κάτοικοι της Δεσκάτης κλήθηκαν από τον Δήμο να συμμετάσχουν στη μελέτη μέτρησης αντισωμάτων. Συνολικά, συμμετείχαν εθελοντικά και με έγγραφη συναίνεση 388 κάτοικοι (180 άνδρες, 208 γυναίκες), με μέση ηλικία 51,5 ετών (ελάχιστο 9, μέγιστο 92 έτη).

Τα αποτελέσματα της μέτρησης αντισωμάτων έδειξαν ότι ένα ποσοστό που κυμαινόταν από 13% ως 45% των συμμετεχόντων – ανάλογα με τη μέθοδο που εφαρμόστηκε – είχαν αναπτύξει αντισώματα λόγω φυσικής νόσησης.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το στοιχείο ότι τα 2/5 (41% του δείγματος) ήταν ασυμπτωματικά, ενώ σχεδόν οι μισοί δεν γνώριζαν ούτε είχαν υποψιαστεί ότι είχαν μολυνθεί ποτέ από τον ιό. Αυτά τα άτομα ήταν νεότερα σε ηλικία, είχαν χαμηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος και λιγότερες συννοσηρότητες σε σχέση με άτομα που γνώριζαν ότι είχαν νοσήσει.

Η μελέτη, με τίτλο “Understanding COVID-19 Epidemiology and Implications for Control: The Experience from a Greek Semi-Closed Community” (Ουρανία Κότσιου, Δημήτριος Παπαγιάννης, Ευάγγελος Φραδέλος, Γαρυφαλιά Περλεπέ, Αγγελική Μίτζιου, Δήμητρα Σιαχπατζίδου, Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης), έχει εγκριθεί για δημοσίευση στο Journal of Clinical Medicine.

“Πρόσφατα βρεθήκαμε ξανά στη Δεσκάτη και κάναμε τη δεύτερη φάση της μελέτης, που θα υπολογίσει και την επίδραση του εμβολιασμού. Τα στοιχεία βρίσκονται σε φάση επεξεργασίας”, είπε στο iatronet ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης (φωτογραφία).