Τα γεφύρια των Γρεβενών είναι από τα μεγαλύτερα και εντυπωσιακότερα όλης της Μακεδονίας. Από το 1995 κι έπειτα, με ενέργειες της τότε Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Γρεβενών, η 11η Εφορεία Βυζαντινών Μνημείων της Βέροιας κήρυξε τα γεφύρια του νομού ως διατηρητέα μνημεία. Τα παραδοσιακά πέτρινα γεφύρια στην περιοχή των Γρεβενών χρονολογούνται από την εποχή της Τουρκοκρατίας ενώ για τον προσδιορισμό της ακριβούς ημερομηνίας κατασκευής τους υπάρχουν δυσκολίες λόγω των σπάνιων τεκμηρίων. Τα γεφύρια αυτά χτίστηκαν από λαϊκούς αυτοδίδακτους τεχνίτες με στατικές γνώσεις από πολυετή εμπειρία και διακρίνονται τόσο για την τεχνική τους, όσο και για το αισθητικό τους δέσιμο με το χώρο.

Αποτελούν δημιουργήματα της λαϊκής τέχνης και εμπειρίας, και έχουν αντέξει στη φθορά του χρόνου μέχρι σήμερα αποτελώντας πηγή μελέτης για τους ερευνητές και αφορμή θαυμασμού για τους επισκέπτες περιηγητές.

Αρκετά από αυτά ήταν δομημένα επάνω στα μεγάλα μονοπάτια που συνέδεαν την Ήπειρο με τη Μακεδονία συντελώντας μεταξύ άλλων και στην ανταλλαγή πολιτιστικών στοιχείων μεταξύ των δύο περιοχών. Η σημασία τους επίσης αντλείται και από το γεγονός ότι σε πολλά απ’ αυτά ήταν μόνιμα εγκατεστημένη Τούρκικη φρουρά, που σκοπό είχε τόσο τη φύλαξη των περασμάτων όσο και τον έλεγχο των διερχομένων.

Η προστασία και η αποκατάστασή τους, ως μνημεία, όπως και η ανάδειξή τους, ως ενεργά πολιτισμικά στοιχεία είναι πράξη αυθεντικά πολιτισμική, καθ’ όσον στοχεύει στην προβολή του περιεχομένου τους από το χθες στο σήμερα και από το σήμερα στο αύριο.

Στο πλαίσιο αυτό καθίσταται απαραίτητη η ανάληψη εργασιών για την αποτίμηση της κατάστασής τους. Απαιτείται κατ’ αρχήν η συντήρηση και η διατήρηση αυτών στο χρόνο και η περαιτέρω η αξιοποίηση και προβολή τους με στόχο την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Προκειμένου όμως να αξιοποιηθεί ουσιαστικά ένα πολιτιστικό προϊόν είναι απαραίτητο να συντηρηθεί και να προσαρμοστεί κατάλληλα για το σκοπό της οικονομικής του αξιοποίησης με ταυτόχρονη μέριμνα του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο ανήκει. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να έχουμε μια ουσιαστική ανάδειξη των αγαθών αυτών. Η διαδικασία θα πρέπει να περιλαμβάνει ακόμη την ένταξη των πολιτιστικών αυτών αγαθών στο ειδικότερο πλαίσιο της τουριστικής τους προβολής (branding),  που θα είναι μέρος της ευρύτερης τουριστικής πολιτικής.

Στην υποστήριξη αυτού του έργου μπορεί να συμβάλλει με τεχνογνωσία εμπειρία και ευθύνη το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας. Αντικείμενο της προτεινόμενης Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας- Π.Ε. Γρεβενών, του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας είναι η αποτίμηση της φέρουσας ικανότητας των παραδοσιακών πέτρινων γεφυριών  και των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων που βρίσκονται στην Π.Ε. Γρεβενών.

Αναλυτικότερα προβλέπεται για κάθε μνημειακή κατασκευή η αποτίμηση της παθολογίας, των φθορών και της απομένουσας φέρουσας ικανότητας κατά τρόπο που να μπορούν να τεθούν προτεραιότητες για το ευρύτερο έργο της αποκατάστασης και ανάδειξης των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της περιοχής.

Συγκεκριμένα προβλέπεται η:

• Αποτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας των Πετρογεφυρών της Π.Ε. Γρεβενών
• Αποτίμηση της Φέρουσας Ικανότητας των μνημειακών κατασκευών της Π.Ε. Γρεβενών
• Φωτογραφική αποτύπωση των μνημείων και των πετρογέφυρων

Για την υλοποίηση λοιπόν της ανωτέρω περιγραφείσας πράξης απαιτείται η σύναψη προγραμματικής σύμβασης.

Κατόπιν τούτων,

Α)         Την έγκριση σχεδίου Προγραμματικής Σύμβασης, για την υλοποίηση της πράξης  «Υποστήριξη Αποτίμησης Κατάστασης Μνημείων Περιφερειακής Ενότητας Γρεβενών»

Συμβαλλόμενοι:

·         Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας/ Περιφερειακή Ενότητα Γρεβενών

·         Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

·         Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας/Τμήμα Δυτικής Μακεδονίας

Προϋπολογισμός:

Ο προϋπολογισμός της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των 20.000,00 € συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..

Χρηματοδότηση:

Η πράξη της προγραμματικής σύμβασης θα βαρύνει τον προϋπολογισμό της Π.Ε. Γρεβενών, οικονομικού έτους 2016 (ΚΑΕ 072/0899).

Διάρκεια:

Η  διάρκεια της παρούσας σύμβασης αρχίζει από την ημερομηνία υπογραφής της, έχει διάρκεια ενός (1) έτους και λήγει με την ολοκλήρωση του Έργου και την παράδοση των όσων περιγράφονται στα Παραρτήματα 1 και 2 αυτής από το Φορέα Υλοποίησης στον Κύριο του Έργου. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του Έργου ανέρχεται στους δέκα (10) μήνες.