JUWI HELLAS
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΑΓΟΥ
ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ
ΔΕΗ
ΔΑΜ
POTIKA MYRTO
ΚΑΡΑΛΗΣ

Grevenamedia @facebook

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤ.ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
BANNER
ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Κατηγορίες

ΥΓΡΑΕΡΙΟ
ΤΑΞΙ
ΓΡΙΔΑΣ

Η αλήθεια για την Βλάχικη γλώσσα. Ανακοίνωση της ΠΟΠΣΒ. Βλάχικη επιγραφή του 1670 στην Μονή του Αγίου Ζαχαρία στον Γράμμο μόνο με ελληνικούς χαρακτήρες.

Τελευταία, παρακολουθούμε διάφορα δημοσιεύματα τα οποία αναφέρονται στην Βλάχικη γλώσσα. Ένα θέμα το οποίο έχει εξαντληθεί και έχει απαντηθεί από ειδικούς γλωσσολόγους και έχουν καταλήξει σε συμπεράσματα τα οποία βεβαίως κανείς δεν έχει λόγους να τα αμφισβητήσει.

Σήμερα δημοσιεύοντας την ανακοίνωση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Βλάχων Ελλάδος εμείς σημειώνουμε μόνο τα εξής, απλά,λαϊκά και κατανοητά. Έχουν γραφεί δεκάδες ή και εκατοντάδες βιβλία για τους Έλληνες βλάχους.  Οι Έλληνες βλάχοι είναι ένα από τα αρχαιότερα Ελληνικά φύλα. Συνεργάστηκαν εμπορικά με τους Ρωμαίους κατακτητές κατά μήκος της Εγνατία Οδού από την Ήπειρο έως την Ανατολική Θράκη.

Από εκεί και γι αυτούς τους εμπορικούς λόγους έμαθαν να ομιλούν το λατινογενές ηχητικό αυτό ιδίωμα.

Με την επικράτηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ένα μέρος των Βλάχων δραστηριοποιήθηκε στο εμπόριο δημιουργώντας καραβάνια – φορτηγά 500 και 600 ζώων.  Έτσι, είχαν τον κύριο λόγο στο εμπόριο στα Βαλκάνια , στην Μακεδονία και στην Θράκη.

Ένα δεύτερο μέρος των Βλάχων δραστηριοποιήθηκε στον κτηνοτροφικό τομέα κυρίως κατά μήκος της Πίνδου. Από την Βόρεια Ήπειρο έως και τα Άγραφα.

Ένα τρίτο μέρος των Βλάχων αστικοποιήθηκε και ασχολήθηκε κυρίως με τις τέχνες ( χρυσοχοΐα, αγιογραφία, ξυλογλυπτική κτλ) και τα γράμματα.Τέλος, ένα τέταρτο μέρος των Βλάχων μέσα από αυτές τις δραστηριότητες πλούτισε και ευεργέτησε και τον τόπο τους και την Ελλάδα.

Στην περιοχή του Γράμμου έως το 1769 είχαμε 20.000 Έλληνες Βλάχους . Λιανοτόπι με 6.000 Έλληνες Βλάχους, Γράμμοστα με 5.000 Έλληνες Βλάχους κτλ. Με τα Ορλωφικά τουρκαλβανοί έκαψαν και κατέστρεψαν όλα τα χωριά του Γράμμου με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να μετακινηθούν προς την Ήπειρο, Δυτική Μακεδονία και προς το Κρούσοβο των Σκοπίων.

Τα χωριά του Γράμμου είχαν άμεση σχέση με την Μοσχόπολη της Βορείου Ηπείρου στους τομείς τόσο του εμπορίου όσο και των Γραμμάτων. Να σημειώσουμε ότι στο Λιανοτόπι του Γράμμου είχαμε Δημοτικό σχολείο το 1650 όπου διδασκόταν μόνο η Ελληνική γλώσσα.

Να σημειώσουμε ακόμη ότι οι Έλληνες βλάχοι έγραφαν τα βλάχικα αυτή την περίοδο από το 1600 και μετά ΜΟΝΟ με Ελληνικούς χαρακτήρες, και αυτό σε σπάνιες περιπτώσεις όταν ήθελαν να τονίσουν την Ελληνικότητα τους,γιατί ακριβώς το γλωσσικό ιδίωμα ήταν καθαρά και μόνο ηχητικό.

*Γρεβενά

Γιάννης Κ. Παπαδόπουλος

Δημοσιογράφος 22/11/2019

Υστερόγραφο: Επειδή όχι δεκάδες, αλλά εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες έχουν Βλάχικες ρίζες, όπως ο υπογράφων που έχει ρίζες από το Λιανοτόπι Γράμμου, πρέπει να είμαστε όλοι ιδιαίτερα προσεκτικοί γιατί αρκετά συκοφαντήθηκαν οι Έλληνες Βλάχοι και τις δεκαετίες του 1910 και του 1920 όσο και την δεκαετία του 1940. –

*Λιανοτόπι Γράμμου 2008

Ο υπογράφων του παραπάνω κειμένου με τον φιλόλογο καθηγητή Ρόβα Νικόλαο του Δημητρίου, από το χωριό Καληράχη Γρεβενών κατά την επίσκεψη τους στο Λιανοτόπι, στον τόπο καταγωγής τους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα: 

”Μεταβυζαντινό μοναστήρι πάνω στο Γράμμο, χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα, κοντά σε οικισμό που έφερε το ίδιο όνομα και καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1769, κατά τα Ορλωφικά.

Σήμερα σώζεται μόνον το κτίσμα του καθολικού της μονής. Είναι ναός σταυροειδής με τρούλο, εξωτερικά διακοσμημένος με κεραμοπλαστική και μια παλαιά τοιχογραφία του αγίου Ζαχαρία στο υπέρθυρο. Στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν αγιογραφίες που διατηρούνται μέχρι και σήμερα, πιθανότατα έργο Λινοτοπιτών και αυτές.
Κτητορική επιγραφή που ήταν τοποθετημένη στο υπέρθυρο της εισόδου του ναού και δυστυχώς δεν υπάρχει, ήταν γραμμένη στα βλάχικα με ελληνικούς χαρακτήρες και το κείμενο της είχε ως εξής:«Κάρι βα σ΄ίντρα τρου αέστα μπισιάρικα σι βα σ΄ινκλίνα κου εβλάβιε Ντουμνινζάου βα λι ατζιούτα – Όποιος θα μπει σε αυτό το ναό και θα προσκυνήσει με ευλάβεια, ο Θεός θα τον βοηθήσει» 1670. ”

Αναλυτικά η ανακοίνωση της ΠΟΠΣΒ, έχει ως εξής

«Ως «βλάχικη» νοείται το σύνολο των τοπικών διαλέκτων μίας μη ομογενοποιημένης και μη κωδικοποιημένης προφορικής γλώσσας προερχόμενης από τη δημώδη λατινική, όπως αυτή διαμορφώθηκε λόγω της μακραίωνης παρουσίας της λατινικής και στον χώρο της ελληνικής χερσονήσου. Δεν υπάρχει ενιαία μορφή κοινά αποδεκτή από όλες τις ομάδες των βλαχοφώνων, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις γύρω Βαλκανικές χώρες.

Η βλαχική κατατάσσεται στις λεγόμενες ρομανικές, δηλαδή νεολατινικές γλώσσες και αποτελεί διάλεκτο της λατινικής και αδελφή γλώσσα όλων των νεολατινικών γλωσσών που προήλθαν από τη λατινική (πορτογαλική, ιταλική, ουαλική, γαλλική, ισπανική, ρουμανική κλπ). Λόγω αυτής της γλωσσικής συγγένειας εθνικιστικές προπαγάνδες κατά το παρελθόν, αλλά και σύγχρονες, προσπάθησαν και προσπαθούν να τη διασυνδέσουν, με τη ρουμανική γλώσσα (ως ρουμανική διάλεκτο), χωρίς επιτυχία. Το μόνο που πέτυχαν διαχρονικά ήταν ο γλωσσικός «αποβλαχισμός» μεγάλων τμημάτων των Ελληνοβλάχων δεδομένου ότι οι ίδιοι ποτέ, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δεν θέλησαν, όπως ήταν αυτονόητο, τον εθνικό τους διαχωρισμό από τους υπόλοιπους συνέλληνες.

Οι πρώτες απόπειρες εγγραμματισμού της βλαχικής έγιναν στα τέλη του 18ου αρχές 19ου αιώνα από βλαχόφωνους λόγιους, κυρίως Μοσχοπολίτες (Αναστάσιος Καβαλιώτης, Δανιήλ Μοσχοπολίτης, Κωνσταντίνος Ουκούτας) για λόγους ασφαλώς όχι εθνικού αυτοπροσδιορισμού, αλλά τις περισσότερες φορές ενδυνάμωσης του θρησκευτικού φρονήματος των μη ελληνόφωνων πληθυσμών. Αυτό σε περιοχές της βαλκανικής που γνώριζαν μαζικούς εξισλαμισμούς την περίοδο εκείνη. Εξάλλου κοινές ήταν πάντα οι κοινότητες των «ελληνοβλάχων ή γραικοβλάχων ή μακεδονοβλάχων» με αυτές των «αδελφών γραικών» στην Πέστη, τη Βιέννη, το Νόβισαντ και αλλού. Ο εγγραμματισμός αυτός έγινε με τη χρήση γραμμάτων της ελληνικής αλφαβήτου, απόλυτα κατανοητό, αφού αυτή ήταν πάντα η γλώσσα γραφής και επικοινωνίας των Βλάχων. Στη συνέχεια άλλοι, όπως οι Ρόζας και Μπογιατζής χρησιμοποίησαν και τη λατινική για τη γραπτή εκφορά της, κυρίως για λόγους διαφορετικού εθνικού προσανατολισμού, που όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια, δεν είχε καμία απολύτως απήχηση στη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοβλάχων.

Ιστορικά η απουσία γραπτής ενοποιημένης και επίσημης μορφής της γλώσσας δεν σήμαινε ότι αυτή δεν μιλιόταν στις διάφορες περιοχές, με τη μορφή τοπικών διαλέκτων όπως «φαρσερώτικη», «γραμμουστιάνικη», «μετσοβίτικη» κλπ. Η διαπίστωση αυτή καθιστά επιστημονικά επισφαλή την αντιμετώπισή τους ως μίας και ενιαίας «γλώσσας», και κατ’ επέκταση τον κοινό και ενιαίο εγγραμματισμό των διαφορετικών αυτών τοπικών προφορικών διαλέκτων.

Ο εγγραμματισμός των τοπικών βλαχικών διαλέκτων ασφαλώς αποτελεί μεγάλη πολιτιστική πρόκληση που σε ένα βαθμό πολλοί τοπικοί πολιτιστικοί σύλλογοι υλοποιούν ειδικά στον τομέα των τραγουδιών και όχι μόνο. Αν μη τι άλλο αποδεικνύει την ισχυρή σχέση με την ελληνική γλώσσα. Ο εγγραμματισμός όμως θα πρέπει να ακολουθήσει ένα βασικό κριτήριο, το οποίο δεν μπορεί παρά να σέβεται τις τοπικές κοινωνίες των (ολιγάριθμων πλέον) ομιλούντων τη «βλαχική» κάνοντας χρήση κατ’ αρχάς ενός αλφαβήτου εξοικειωμένου με αυτούς. Αν θέλουμε να αναφερόμαστε στα ελληνικά βλαχικά γλωσσικά ιδιώματα, αυτό δεν μπορεί παρά να είναι το ελληνικό αλφάβητο.

Δεν ενδιαφέρει η διασπορά των Βλάχων που λόγω ιστορικών, πολιτικών ή άλλων συγκυριών ενδεχομένως επιθυμεί να ακολουθήσει κάποιον άλλον αυτοπροσδιορισμό, ακόμα και γλωσσικό. Οποιαδήποτε χρήση ξένου αλφαβήτου συνειρμικά θα οδηγήσει σε προπαγάνδες και άλλες σκοπιμότητες που είναι αλήθεια, ότι όχι μόνο πλήγωσαν αλλά λειτούργησαν κατά το παρελθόν και καταστρεπτικά, απέναντι στο συγκεκριμένο πολιτιστικό στοιχείο.

Η προσπάθεια ομογενοποίησης της γλώσσας ακόμη και αν κάποιοι ισχυρίζονται ότι κάνουν χρήση επιστημονικών μεθοδολογιών, οι οποίες δεν είναι πάντοτε αποδεκτές διότι έχουν και τους περιορισμούς τους, θεωρούμε ότι είναι πράξη «αντιπολιτιστική». Με την έννοια ότι η πολιτιστική πολυμορφία δεν προάγεται με το «σιδέρωμα» των τοπικών διαλέκτων, ούτε μέσω της εισαγωγής νεολογισμών και δανείων από ξένες γλώσσες. Επιπλέον, σε τι θα στόχευε ουσιαστικά η δημιουργία μιας νέας γλώσσας χαρακτηριζόμενης μάλιστα μειονοτικής, ενός όρου που ασφαλώς φέρει και βαρύ πολιτικό φορτίο από το παρελθόν; Διότι οι μειονοτικές γλώσσες μιλιόνται από μειονότητες. Ασφαλώς οι Βλάχοι της Ελλάδος δεν ήταν ποτέ μειονότητα και ούτε σκοπεύουν ποτέ να γίνουν.

Η ΠΟΠΣΒ η οποία εκπροσωπεί το σύνολο σχεδόν των βλαχικών συλλόγων της Ελλάδας σαν φορέας πολιτισμού:
α. θεωρεί ότι δεν υφίσταται ενιαία βλαχική γλώσσα αλλά μόνο τοπικά βλαχικά ιδιώματα. Αυτά θα πρέπει να εγγραμματισθούν για πολιτιστικούς λόγους κάνοντας χρήση μόνο της ελληνικής αλφαβήτου. Την Ελληνική αλφάβητο, λόγιοι πρόγονοί μας έκαναν πράξη, γνωρίζοντας την ιστορική συνύπαρξη και ταύτιση των Βλάχων της ελληνικής χερσονήσου με τον ελληνορθόδοξο πολιτισμό

β. Είναι αντίθετη στην ομογενοποίηση – τυποποίηση και ουσιαστικά δημιουργία μιας νέας γλώσσας η οποία ουσιαστικά δεν έχει σχέση ούτε με την ιστορική αλλά και ούτε με τη ζώσα σημερινή πραγματικότητα της βλαχικής.
γ. Οι απόπειρες εγγραμματισμού και ομογενοποίησης της βλαχικής από διάφορους Βλάχους της διασποράς δεν ενδιαφέρει εμάς τους Ελληνόβλαχους, οι οποίοι παραμένουμε η συντριπτική πλειοψηφία σε όλα τα Βαλκάνια και όχι μόνο.

Τέλος, να σημειωθεί, ότι δεν είναι πρώτη φορά που επιστήμονες απεργάσθηκαν μακριά από τις τοπικές κοινωνίες και τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους, γλωσσολογικά θέματα των Βλάχων.Και προ εικοσαετίας όταν διαμορφώθηκε ο χάρτης των λεγόμενων «ολιγότερο ομιλούμενων-μειονοτικών γλωσσών» της Ευρώπης, υπήρχαν ευρωπαϊκοί πόροι πάνω στους οποίους χτίστηκαν σχετικές δράσεις (ΚΕΜΟ) αλλά και ακαδημαϊκές καριέρες. Οι Βλάχοι και η βλαχική ήταν στις προτεραιότητές τους. Έβγαλαν και σχετική οδηγία (De Puig) χωρίς τους Βλάχους για τους Βλάχους, οι οποίοι ωστόσο τους γύρισαν την πλάτη.
Όπως θα γίνει και τώρα. Γιατί οι Βλάχοι ξέρουν καλύτερα. Γιατί ζουν με την παράδοση και τον πολιτισμό τους μέσω των Συλλόγων τους, μακριά από επιστημονικά γλωσσικά ή άλλου τύπου εργαστήρια τα οποία απεργάζονται, ηθελημένα ή άθελα, για άλλη μια φορά τον ετεροπροσδιορισμό τους, για αυτούς, χωρίς αυτούς».

 

Σχετικά άρθρα

email επικοινωνίας

grevenamedia@gmail.com

ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΛΑΓΟΥ
Ευτέρπη Παπαγεωργίου

ΚΑΜΠΑΝΙΑ ΕΣΠΑ

Τζιόβας Ανδρέας
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ.

Ράδιο Γρεβενά Συνεντεύξεις

ΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ενοικιάζεται (ΕΛΤΑ)
ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 100 Τ.Μ.
ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 70 Τ.Μ.
ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ 73 τ.μ.
ENOIKIAZETAI ΓΚΑΡΣΟΝΙΕΡΑ ΔΙΧΩΡΗ
ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΔΥΑΡΙ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
PINDOS PALACE
Πωλείται διαμέρισμα 100 τ.μ.
ΖΗΤΕΙΤΑΙ
ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ
ΤΑΞΙ
Υπουργείο περιβάλλοντος
Ζητείται από συνεργεία φορτηγών και λεωφορείων
Ενοικιάζεται γκαρσονιέρα 42,5 τμ
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΓΙΔΙΑ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ
Ενοικιάζεται 75τμ Μ Αλεξάνδρου 33
ενοικιάζεται ορφοδιαμέρισμα 85 τ.μ.
ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ 200 ΠΡΟΒΑΤΑ
ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

Καιρός

Γρεβενά

αγγελια λεβητας

Follow Us

 

Grevena

Fog
Humidity: 100
Wind: 0 km/h
1 °C
3 11
19 Jan 2015
3 11
20 Jan 2015
Κανάλι 28 | Ράδιο Γρεβενά 101,5
Ανταλλακτικά αυτοκινήτων
ΗΛΕΚΤΡΟΝ