Για τα Πολιτιστικά Δρώμενα και όχι μόνο… [Μπ. Μρέχτ, Α.Καμύ , Ε.Ξάνθος].
—————————————————————————————————-
Σε τούτη τη μακρά περίοδο κρίσης και αδιεξόδων, με συγκυριακή, ωστόσο, στις μέρες μας, πυκνότητα πολιτιστικών δρώμενων, μπορεί, πιστεύω, να εκτιμηθεί η αξία και η χρησιμότητα των παράκατω.
Σημείο 1ο.
Για την Τέχνη συντάσσομαι με την άποψη του Μπρέχτ, όπως αυτή διατυπώθηκε από τον ίδιο, στο Συνέδριο για την προάσπιση της Κουλτούρας, στο Παρίσι, το 1935 :
” Κι η τέχνη πρέπει, σ΄ αυτούς τους δίσεκτους καιρούς ν΄αποφασίσει.
Μπορεί να κάνει τον εαυτό της όργανο µιας µικρής µερίδας ορισµένων που παίζουν τις θεότητες της µοίρας για τους πολλούς και που απαιτούν µια πίστη που πρέπει πρώτ΄απ΄όλα να είναι τυφλή, και µπορεί να σταθεί στο πλευρό των πολλών και να βάλει τη µοίρα τους στα δικά τους χέρια.
Μπορεί να παραδώσει τον άνθρωπο στις συγχύσεις, τις αυταπάτες και τα θαύµατα, και µπορεί να παραδώσει τον κόσµο στον άνθρωπο.
Μπορεί να µεγαλώσει την αµάθεια και µπορεί να µεγαλώσει τη γνώση.
Μπορεί να κάνει έκκληση στις δυνάµεις που αποδείχνουν τη δύναµη τους καταστρέφοντας, και στις δυνάµεις που αποδείχνουν τη δύναµη τους Βοηθώντας.”
Σημειώνω ότι η καταληκτική λέξη ”βοηθώντας” στο κείμενο του Μπρέχτ είναι γραμμένη με ”Β” κεφαλαίο, δείχνοντας έτσι τη σημασία, το βάρος και την ιδιαιτερότητά που της απέδιδε ως αποτέλεσμα της Τέχνης. Μη λησμονώντας, ταυτόχρονα, ότι ομιλούμε για Βοήθεια, σχετίζοντας τα ουσιωδέστερα και τα αποφασιστικότερα με την Πολιτική.
Σημείο 2ο.
Για τη Σισύφεια, -μα, ποτέ μάταια-, προσπάθεια της Πολιτικής, ως απελευθερωτικό πρόταγμα, στρατηγική και διεργασία, των συνειδητοποιημένων ανθρώπων, μαζί και μέσα από τις κοινωνίες των ανθρώπων σε μια πορεία μετασχηματισών προς μια κοινωνία θεσμισμένη, ανθρώπινη, ελεύθερων δημιουργών και πραγματικής δημοκρατίας, ανατρέχω στον ”Μύθο του Σίσυφου”, στον προλετάριο των θεών, του Αλμπέρ Καμύ και επαναλαμβάνω τα λόγια του :
«Όσο διαρκεί αυτή η επιστροφή, αυτή η παύση, ο Σίσυφος μ’ ενδιαφέρει. Ένα πρόσωπο που βασανίζεται τόσο κοντά στις πέτρες είναι ήδη πέτρα. Βλέπω αυτό τον άνθρωπο να ξαναπηγαίνει, βαδίζοντας βαριά μα σταθερά, προς το ατέλειωτο μαρτύριο. Αυτή η ώρα που είναι σα μια αναπνοή και ξανάρχεται το ίδιο σίγουρα με τη δυστυχία του, αυτή η ώρα, είναι η ώρα της συνείδησης. Σε κάθε μια απ’ τις στιγμές της, από τότε που αφήνει την κορυφή και κατευθύνεται σιγά – σιγά προς τις τρώγλες των θεών, είναι υπέροχος μέσα στη μοίρα του. Είναι πιο δυνατός από το βράχο του.
Εάν αυτός ο μύθος είναι τραγικός, είναι γιατί ο ήρωάς του έχει συνείδηση».
Σημείο 3ο.
Ως επίλογος, τώρα…
Μάλλον, πρόλογος για το αύριο, μετά, μάλιστα και τη διαρκούσα κυβερνητική κατολίσθηση και τη μεταβολή της πολιτικής της στο αντίθετο των διακηρύξεων. Ως πρόλογο για τις ευκταίες, και γιατί όχι πιθανές, δυνατές, -οπωσδήποτε αναγκαίες -, νέες συμπορεύσεις / συγκλίσεις μας, αναφέρω ένα από τα ποιήματά μου, που κατά κάποιο τρόπο περιλαμβάνει και στοιχεία : της Τέχνης, της Πολιτικής και των υποκειμένων τους. Είναι από την τελευταία μου συλλογή, με τον χαρακτηριστικό, σκοπούμενο και σκόπιμο τίτλο : ”Έξοδος”.
Βαρύς και γκρίζος κατεβαίνει ο χειμώνας
Οπλές αλόγων στο πλακόστρωτο, με ήχο σκληρό μεταλλικό
Μακριά αγγίζουν το μέλλον
Κι ο πόλεμος τριγυρνάει έξω απ΄τις αυλές.
Από ΄να υπόγειο στην Ορλεάνη, έφοδο το σαξόφωνο
Διαχέει στο δρόμο του κόσμου, ανταρσία και μεταβολή
Μεταστοιχειώνουν το μέλλον
Κάτω απ΄ τα παράθυρα με την πλάτη στον τοίχο, προχωρούν στο ξέφωτο.
Ψηλά, στο ικρίωμα του θανάτου, θυσία , ο ποιητής
Παρανάλωμα ιδεών και ψυχής, καιόμενη βατός
Φωταγωγεί το στερέωμα
Μπροστά, σαρώνει η μακεδονική φάλαγγα των συνειδήσεων.
Κι ο άνεμος,
Χτυπάει τις καμπάνες της Απελευθέρωσης.
……………………………………………………………………………………

[ H επίκαιρη παρέμβαση μου, – κύρια σημεία της -, στο 7ο Συνέδριο με θέμα : ”Τέχνη και Πολιτική”, που διοργάνωσε το Εργαστήριο Φιλοσοφίας και το περιοδικό ”Φιλοσοφείν” του Α.Π.Θ. και πραγματοποιήθηκε 7-9/3/2016 στη Θεσσαλονίκη ].

 

Τζιόλας Ελευθέριος