Σε έκτακτη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτικής Μακεδονίας (ΠΣΔΜ) που έγινε την Πέμπτη 18/1/24, κατόπιν αιτήματος όλων των παρατάξεων της αντιπολίτευσης, ο Περιφερειάρχης κ. Αμανατίδης και η Παράταξή του αρνήθηκε να ψηφίσει ακόμα και το «ελάχιστο» που πρότεινε η αντιπολίτευση.

Συγκεκριμένα, η αντιπολίτευση πρότεινε να γίνει «εμπρόθεσμη νομική προσβολή στην άδεια εγκατάστασης μέγα Φωτοβολταϊκού 450 MW στις «αδιατάρακτες εκτάσεις» του πρώην Ορυχείου Αμυνταίου. Το τεράστιο αυτό Φ/Β είναι το ένατο κατά σειρά που αδειοδοτείται, παράνομα και καταχρηστικά από την Κυβέρνηση, για να κατασκευαστεί στις εκτάσεις του Ορυχείου Αμυνταίου, συμπληρώνοντας, μέχρι στιγμής, ισχύ 950 MW. Τα έργα αυτά ανήκουν στην «ΜΕΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε.», που είναι κοινοπραξία της Γερμανικής Πολυεθνικής RWE Renewables Europe & Australia, με ποσοστό συμμετοχής 51%, και της ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε., με ποσοστό συμμετοχής 49%.

Τα επιχειρήματα της Περιφερειακής Αρχής για να ταυτιστεί με τις βλαπτικές για την Περιοχή αλλά και παράνομες μεθοδεύσεις της «ΜΕΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε.» είναι «παιδαριώδη». «Αφού, λέει, δεν πήραμε είδηση και δεν αντιδράσαμε στην έκδοση αδειών για τα οχτώ προηγούμενα έργα άρα γιατί να αντιδράσουμε για το ένατο;». Μικρές λεπτομέρειες φαντάζουν στην νέα Περιφερειακή Αρχή ότι παράνομα δόθηκαν οι άδειες από το ΥΠΕΝ και την Αποκεντρωμένη και ότι το 9^ο Φωτοβολταϊκό Ισχύος 450  MW είναι σχεδόν ίσο με τα οχτώ προηγούμενα συνολικής ισχύος 500 MW.

Μερικές επισημάνσεις:

1. Τα Φωτοβολταϊκά αυτά θα κατασκευαστούν σε εκτάσεις 22.000 στρεμμάτων που σύμφωνα με την Απόφαση Έκδοσης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του 2011 προοριζόταν να γίνουν αγροτικές εκτάσεις και αναδάσωση. Δηλαδή αντί να γίνουν παραγωγική γη και να επιστραφούν σε αγρότες και δάση για την τοπική κοινωνία δίνονται χάρισμα στην RWE και στη ΔΕΗ για να βάλουν Φ/Β με απρόβλεπτες συνέπειες στο Περιβάλλον και την υγεία των κατοίκων.
2. Η ΔΕΗ με τις πλάτες της Κυβέρνησης ούτε καν καταθέτει Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), ούτε ζητάει έγκριση από το Περιφερειακό Συμβούλιο, ούτε μπαίνει σε διαβούλευση όπως από το νόμο οφείλει. Θεωρεί ότι είναι τροποποίηση των ΑΕΠΟ του 2011 και παίρνει απ` ευθείας άδεια από το ΥΠΕΝ και την Αποκεντρωμένη. Όμως δεν πρόκειται για τροποποίηση αλλά για ριζική αλλαγή των ΑΕΠΟ και της ΜΠΕ του 2011 αφού τότε δεν προβλεπόταν ούτε ένα MW Φωτοβολταϊκό!
3. Επειδή η RWE έχει την πλειοψηφία στην εν λόγω εταιρεία, τα δικαιώματα μείωσης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα μεταφερθούν στη Γερμανία. Έτσι ενώ η Γερμανία συνεχίζει να παράγει ενέργεια από λιγνίτη και λιθάνθρακα (35% της συνολικής παραγωγής είχε την προηγούμενη βδομάδα) και όχι στη Χώρα μας που παράτησε τον λιγνίτη (4% παραγωγή) έναντι του εισαγόμενου LNG.
4. Η RWE, ιδιωτική εταιρεία, που δραστηριοποιείται στην εξόρυξη και καύση λιγνίτη στη Γερμανία επιστρέφει 200.000 στρέμματα στην Τοπική Κοινωνία της Περιοχής της χωρίς να κατασκευάσει ούτε ένα Φωτοβολταϊκό. Προφανώς αυτό δεν εδράζεται στα «φιλολαϊκά αισθήματα» της Πολυεθνικής αλλά γίνεται κάτω από ισχυρή απαίτηση της τοπικής κοινωνίας, των Φορέων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Περιοχής που δραστηριοποιείται.
5. Τα έργα αυτά εκτός των άλλων, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) και από τραπεζικό δανεισμό. Μόνο για τα 200 από τα 950 MW χρηματοδοτούνται με 150 εκ. ευρώ. Όμως ο Περιφερειάρχης ενημέρωσε πως το ταμείο ανάκαμψης έχει «κλειδώσει» και δεν μπορούν να μπουν άλλα έργα για τη Δυτική Μακεδονία.

Σύντομο ιστορικό της υπόθεσης:

Το 2011 και 2012 είχαν εγκριθεί οι ΜΠΕ και οι ΑΕΠΟ των Ορυχείων Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας αντίστοιχα που συμπεριλαμβάνει όλα τα Ορυχεία της Π.Ε Κοζάνης. Σ` αυτές, που έχουν ισχύ νόμου,  προβλεπόταν πως θα γίνουν οι εξορύξεις, οι αποκαταστάσεις των εδαφών και η τελική χρήση των εκτάσεων που θα προέκυπταν από τις αποκαταστάσεις. Σε ότι αφορά τις εκτάσεις εκτός των άλλων προβλέπονταν η επαναπόδοση για αγροτική χρήση 30.000 στρεμμάτων στο Ορυχείο Πτολεμαΐδας σε συνολική έκταση 150.000 στρεμμάτων και 22.000 στρέμματα στο Ορυχείο Αμυνταίου συνολικής έκτασης 66.000 στρεμμάτων. Το τέλος των εξορύξεων και των αποκαταστάσεων προβλεπόταν να ολοκληρωθούν το 2040 και το 2043 αντίστοιχα.

Η ανακοίνωση της απόφασης του Πρωθυπουργού, από τις ΗΠΑ τον Σεπτέμβρη του 2019  για κλείσιμο όλης της λιγνιτικής παραγωγής αλλάζει όλα τα δεδομένα.  Σταματάνε πρόωρα τη λειτουργία τους το Ορυχείου Αμυνταίου και Καρδιάς που βρίσκεται στο λιγνιτωρυχείο Πτολεμαΐδας. Τα εν λόγω Ορυχεία εγκαταλείπονται, τεράστιες τρύπες ανοιχτές με ανυπολόγιστες συνέπειες στο γύρω Περιβάλλον, στα νερά και την υγεία των κατοίκων της Περιοχής. Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με νόμο απαλλάσσει τη ΔΕΗ από τη συμβατική και ηθική της υποχρέωση για αποκατάσταση των εδαφών των σταματημένων Ορυχείων. Μεταβιβάζει το 70% των εκτάσεων της ΔΕΗ (τα μη αποκατεστημένα) σε μια εταιρεία «φάντασμα» «ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε» με έδρα την Αθήνα. Η ΔΕΗ κρατάει στο χαρτοφυλάκιό της το 30% που είναι εκτάσεις αδιατάραχτες (απαλλοτριωμένες που δεν σκάφτηκαν) και εδάφη που έχουν αποκατασταθεί (δηλαδή τα φιλέτα).

Στη συνέχεια η ΔΕΗ, χωρίς καμία διαβούλευση, χωρίς να τα φέρει στην Περιφέρεια και στους Δήμους, έστω για γνωμοδότηση αλλάζει ριζικά τους περιβαλλοντικούς όρους και τις ΜΠΕ θεωρώντας αυθαίρετα ότι αυτά είναι τροποποιήσεις των παλιών ΑΕΠΟ….. ΟΜΩΣ δεν πρόκειται για τροποποιήσεις αλλά για Ανατροπές όλων των όρων και των δεδομένων αφού στις εκτάσεις αυτές δεν προβλεπόταν καμία κατασκευή Φωτοβολταϊκού και σήμερα δεσμεύουν κατ αρχήν τα 52.000 στρέμματα που προορίζονταν για αγροτική γη και ξεκίνησαν ήδη την εγκατάσταση Φωτοβολταϊκών που η ισχύς τους θα ξεπεράσει ακόμα και τα 5 γιγαβάτ!!!

Για όλα αυτά «ό γέγονε γέγονε» λέει Ο Περιφερειάρχης και η παράταξή του και προαναγγέλλει πως δεν θα προβεί σε καμία ενέργεια παρά μόνο θα «παζαρέψει τα ανταποδοτικά»….. «Πάντα για το καλό του τόπου».

Όμως έχουν αναλογιστεί ποιες θα είναι βραχυχρόνιες και οι μακροχρόνιες  συνέπειες αυτής της εγκληματικής συναίνεσης;

• Έχει ελεγχθεί ότι η εγκατάσταση ενός «τέρα –Φωτοβολταϊκού» 450 MW και σωρευτικά 950 MW + τα άλλα που εγκαθίστανται στη γύρω Περιοχή δεν θα έχει επιπτώσεις στο μικροκλίμα, στις αγροτικές καλλιέργειες και στην υγεία των κατοίκων; Δεν δημιουργούν τεράστια ζητήματα στη μελισσοκομία που αναπτύσσεται σταθερά στη γύρω περιοχή; Μήπως στο τέλος της ζωής τους, που δεν αργεί και πολύ, θα μείνουν κουφάρια στον τόπο μας για να ρυπαίνουν με τοξικά εκτάσεις και υδροφόρο ορίζοντα; Από όσα γνωρίζουμε τόσο μεγάλα Φωτοβολταϊκά δεν έχουν μπει σε κατοικημένες περιοχές ούτε στην Ελλάδα, ούτε στην Ευρώπη, ούτε στον κόσμο ολόκληρο.
• Η δημιουργία μιας τεράστιας λίμνης, δεκαπλάσιας και σε βάθος και σε έκταση από αυτή που προβλεπόταν δεν θα δημιουργήσει προβλήματα στην ευστάθεια των πρανών και δεν θα ενεργοποιήσει περεταίρω καταστροφικές κατολισθήσεις που ήδη έχουν εμφανιστεί όχι μόνο στους Ανάργυρους και στα Βαλτόνερα αλλά και στους οικισμούς Φανό, Πεδινό κ.α
• Ο υδροφόρος ορίζοντας που έχει διαρραγεί σε πολλά σημεία λόγω των εξορυκτικών δραστηριοτήτων θα αποκατασταθεί ποτέ ή θα συνεχίσει να τραβάει όλα τα νερά της γύρω Περιοχής προς το βάθος του Ορυχείου με αποτέλεσμα οι αγρότες τις Περιοχής να χρειαστεί να κάνουν γεωτρήσεις στα 400 μέτρα κι αν βρουν νερό;
• Η μη αποκατάσταση τελικά του Ορυχείου και τα εκτεθειμένα στην ατμόσφαιρα λιγνιτικά κοιτάσματα δεν ενέχει κινδύνους αυταναφλέξεων με εκπομπές θανατηφόρου μονοξειδίου του άνθρακα;
• Δεν θα έπρεπε οι εκτάσεις αυτές αντί να γίνουν Φωτοβολταϊκά να δοθούν σε ακτήμονες, νέους αγρότες, συνεταιρισμούς αγροτών κλπ Ώστε να μείνουν και οι νέοι στον τόπο τους;

Εκτός από τις ευθύνες της νέας Περιφερειακής Αρχής, τεράστιες είναι και οι ευθύνες της Προηγούμενης που συναίνεσε σε μια σειρά κυβερνητικές επιλογές που μαθηματικά μας έφερναν σ αυτή την κατάσταση.

Βεβαίως η δικαστική προσφυγή είναι ένα μέσο αντίδρασης όμως καταλύτης σ αυτά τα καταστροφικά σχέδια μπορεί να είναι μόνο ο λαϊκός παράγοντας που με την πάλη του θα επιβάλλει λύσεις προς όφελος των εργαζομένων, των αγροτοκτηνοτρόφων και των αυτοαπασχολούμενων.

Εμείς ως ΑΡ.ΣΥ θα είμαστε πάντα στο πλευρό των αγωνιζόμενων κατοίκων και της Τοπικής Κοινωνίας της Περιοχής. Αυτά τα προβλήματα που τώρα προκύπτουν τα περιγράψαμε έγκαιρα και λεπτομερώς ακόμα από τον Γενάρη του 2020 στην Ημερίδα μας και μάλιστα προτείναμε μια ολοκληρωμένη λύση  για την ολόπλευρη αποκατάσταση του Ορυχείου Αμυνταίου και της γύρω Περιοχής. Αυτή μάλιστα η πρότασή μας  μας ψηφίστηκε ομόφωνα από το προηγούμενο Περιφερειακό Συμβούλιο χωρίς όμως να προχωρήσει σε υλοποίηση λόγω αδιαφορίας όλων των υπευθύνων.

Η Γη των Ορυχείων ανήκει στους κατοίκους και όχι στο κεφάλαιο

«Αριστερή Συμπόρευση για την ΑΝΑΤΡΟΠΗ στη Δυτική Μακεδονία»