Ελπίδες καλλιεργεί στην εστίαση η άρση του μέτρου της επίδειξης πιστοποιητικού ή τεστ στην είσοδο των καταστημάτων από την 1η Μαΐου, αλλά οι επαγγελματίες δεν περιμένουν ουσιαστική τόνωση ρευστότητας, χωρίς μέτρα για στήριξη των εισοδημάτων των καταναλωτών.

Όπως τονίζουν στο Euro2day.gr, ο κλάδος στερείται πόρους όσο οι καταναλωτές-πελάτες τους περιορίζουν δραστικά δαπάνες για ψυχαγωγία και διασκέδαση, προκειμένου να διαχειριστούν αυξημένα έξοδα για βασικά αγαθά, ενέργεια και χρέη.

Ειδικά στην εστίαση, με εξαίρεση τις τουριστικές περιοχές όπου οι επιχειρήσεις ωφελήθηκαν από τη μαζική έξοδο μετά από δύο χρόνια περιορισμών, ο απολογισμός της εορταστικής κίνησης είναι αρνητικός.

Πλέον η εστίαση, για να μεταβεί σε τροχιά βιωσιμότητας, ποντάρει στον τουρισμό -κατά βάση εγχώριο- αλλά κυρίως στα προαπαιτούμενα, στα οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πλαφόν στις τιμές της ενέργειας, πάγωμα των οφειλών στο δημόσιο που δημιουργήθηκαν στην πανδημία και ενιαία ρύθμιση χρεών.

Ας σημειωθεί ότι πολλοί επαγγελματίες έχουν χάσει τον λογαριασμό από τις πολλές ρυθμίσεις -ρύθμιση για ασφαλιστικές εισφορές, ρύθμιση για φορολογικές υποχρεώσεις, ρύθμιση για οφειλές στους Δήμους, ρύθμιση για όσους έχασαν ρύθμιση κ.ο.κ.

Εν τω μεταξύ, με την έκρηξη του ενεργειακού κόστους συσσωρεύονται νέα χρέη, ενώ οι επιχειρηματίες της εστίασης αγωνιούν για τις δυνατότητες που θα απελευθερώσει η ΕΕ τον άλλο μήνα. Μέχρι τότε αναβάλλουν πληρωμές ασφαλιστικών εισφορών και ΦΠΑ, προκειμένου να είναι συνεπείς στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς κινδυνεύουν με διακοπή παροχής και άρα λουκέτο στις επιχειρήσεις τους.

Κατά συνέπεια, όπως τονίζει στο Euro2day.gr o Γιώργος Καββαθάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εστιατορικών και Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ) και πρόεδρος της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ), μπορεί από 1η Μαΐου η αγορά να απελευθερώνεται από τους περιορισμούς της πανδημίας, ωστόσο εξακολουθεί να λειτουργεί υπό περιορισμούς, που έχουν να κάνουν με την πενιχρή ρευστότητα των επαγγελματιών και το χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών.

«Προφανώς η βελτίωση του καιρού, η πασχαλινή περίοδος και η τουριστική κίνηση -ανάλογα με την ποιότητά της- τονώνουν τον κύκλο εργασιών της αγοράς, αλλά το πρόβλημα δεν θα λυθεί χωρίς θεσμικές παρεμβάσεις που θα αποκαταστήσουν το αξιόχρεο φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων», προσθέτει.

Πρακτικά, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις επιχειρηματιών, οι προσδοκίες για επιστροφή των καταναλωτών στην εστίαση μετά την 1η Μαΐου δεν αφορούν το σύνολο της αγοράς. Εξάλλου, αυτές τις ημέρες, λόγω και της μεγάλης εξόδου εκδρομέων, η τονωτική ένεση ωφέλησε κυρίως επιχειρήσεις σε τουριστικούς προορισμούς και λίγα καταστήματα εστίασης στα αστικά κέντρα -κυρίως κέντρα διασκέδασης, κλαμπ, μπαρ κ.ά.

Κατακόρυφη πτώση εσόδων

Η αγορά επιβεβαιώνει ότι τρέχει με πολλές ταχύτητες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κλάδος εστίασης -που υπό κανονικές συνθήκες τζιράρει κάτι λιγότερο από μισό δισ. ευρώ τον μήνα- έχει χάσει σχεδόν 4 δισ. ευρώ από την αξία του σε δύο χρόνια πανδημίας. Με τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, συνεχίζει να γράφει απώλειες, κυρίως από τη μείωση των δαπανών των καταναλωτών σε διασκέδαση, ένδυση-υπόδηση και άλλα μη αναγκαία είδη, πλην τροφίμων που συνδέονται με τις εξόδους για ψυχαγωγία.

Όσο βαθαίνει η κρίση σε επίπεδο εφοδιαστικής αλυσίδας, πρώτων υλών, προϊόντων, καυσίμων και ενέργειας, ο κλάδος στερείται πόρους. Ο κ. Καββαθάς αναρωτιέται αν μπορούν πολλές επιχειρήσεις να περιμένουν τις αποφάσεις της ΕΕ ή τις κυβερνητικές παρεμβάσεις για το ενεργειακό κόστος στα τέλη Μαΐου, καθώς ακόμη κι αν δοθεί το πράσινο φως και υπάρξουν σχετικά προγράμματα επιδότησης, οι εκταμιεύσεις απαιτούν χρόνο.

Μέχρι τότε, οι ελπίδες της αγοράς εναπόκεινται στον τουρισμό, που μένει να φανεί κατά πόσο θα επιβεβαιώσει τις προσδοκίες (για έσοδα πάνω από 15 δισ. ευρώ φέτος από 18,1 δισ. ευρώ το 2019), δεδομένης της αύξησης του κόστους ζωής, του ενεργειακού κόστους και των πιέσεων στα εισοδήματα παραδοσιακών πελατών της τουριστικής αγοράς, μιας και η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός πλήττει όλη την Ευρώπη.

Σε κλοιό χρεών

Εν κατακλείδι, οι πολλαπλές κρίσεις, με αποκορύφωμα την πανδημία και την κούρσα των τιμών της ενέργειας, έχουν πλήξει την εστίαση περισσότερο από άλλους κλάδους. Ο κ. Καββαθάς τονίζει ότι το πρόβλημα είναι πολυεπίπεδο για τον κλάδο και όσο συσσωρεύεται χρέος περιορίζονται δυνατότητες αξιοποίησης των ευκαιριών που προσφέρει το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ, καθώς επιλέξιμες είναι μόνο επιχειρήσεις αξιόχρεες στις τράπεζες.

Σημειώνει επιπλέον ότι τα δύο τελευταία χρόνια, από την έναρξη της πανδημίας, 2020 και 2021, η αγορά στο σύνολό της συσσώρευσε χρέη πάνω από 30 δισ. ευρώ, τα οποία έρχονται να προστεθούν στα χρέη της προηγούμενης υπερδεκαετούς κρίσης, ύψους σχεδόν 230 δισ. ευρώ.

Αν και τα μέτρα που ελήφθησαν για τη στήριξη της οικονομίας έναντι των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας συνέβαλαν στη συγκράτηση του ιδιωτικού χρέους, μετά την άρση τους τα χρέη σε εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και τράπεζες άρχισαν να διογκώνονται εκ νέου και το 2022 υπολογίζεται ότι έχουν ξεπεράσει τα 260 δισ. ευρώ (αφού στο τέλος του 2021 έφταναν για την εφορία στα 111,3 δισ. ευρώ, για τον e-ΕΦΚΑ στα 41 δισ. ευρώ, ενώ 80 δισ. ευρώ ήταν τα κόκκινα δάνεια στις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις τράπεζες ήταν ήδη 29,4 δισ. ευρώ πέρυσι τον Ιούνιο, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕΕΛΛ +0,56%).