Μόλις «γιορτάσαμε» την Πανευρωπαϊκή Εβδομάδα για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία (ΥΑΕ). Αν δεν το μάθατε από πουθενά, δεν φταίτε εσείς. Ενώ σε όλες τις χώρες της Ευρώπης διοργανώθηκαν εκδηλώσεις για το πώς θα επιτευχθεί ο στόχος για «μηδενικά εργατικά δυστυχήματα», από το επίσημο ελληνικό κράτος υπήρξε σιγή ασυρμάτου.

Μάταια αναζητήσαμε έστω και μία επίκαιρη ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας. Φαίνεται πως στη χώρα που κάθε δυο με τρεις ημέρες ένας άνθρωπος χάνει τη ζωή του σε χώρους δουλειάς, είναι γρουσουζιά να μιλάς για εργατικά δυστυχήματα. Την τιμή των όπλων ανέλαβαν να σώσουν τα συνδικάτα, διοργανώνοντας Συνέντευξη Τύπου στο Εργατικό Κέντρο Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάστηκαν τα στοιχεία ανεξάρτητης έρευνας της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Τεχνικών Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΟΣΕΤΕΕ).

Ρεκόρ σε εργατικά δυστυχήματα

Από την 1η Ιανουαρίου του 2024, πριν συμπληρωθούν 10 μήνες, έχουν καταγραφεί στην Ελλάδα 114 εργατικά δυστυχήματα – ένας νεκρός κάθε δυόμιση μέρες.  Οι σοβαρά τραυματίες αγγίζουν τους 185 , ενώ όπως είπε ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ και γραμματέας της ΓΣΕΕ για την ΥΑΕ Χάρης Στοϊμενίδης δυστυχώς «γνωρίζουμε πόσοι θα πεθάνουν τελικά, καθώς το συγκεκριμένο νούμερο αφορά και πολύ βαριά τραυματισμένους». Αν ο ρυθμός συνεχιστεί, το 2024 θα συναγωνίζεται την περσινή χρονιά που καταγράφηκε ρεκόρ σε εργατικά δυστυχήματα, με 179 νεκρούς. Την τελευταία τριετία οι νεκροί σε χώρους εργασίας αγγίζουν τους 600.

Όπως ανέφερε ο κ. Στοϊμενίδης, ο οποίος είναι επίσης αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και την Ασφάλεια στην Εργασία, οι εργασιακές συνθήκες στην Ελλάδα είναι πολύ διαφορετικές από τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, με τη χώρα μας να είναι πολύ πίσω σε θέματα ΥΑΕ.  «Τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει μεγάλες εξελίξεις σε τεχνολογία, υγεία και ασφάλεια, αλλά αυτή η πρόοδος δε συνδυάστηκε με βελτίωση στην ΥΑΕ. Αυτό έγινε γιατί οι τελευταίοι νόμοι, που είναι χειρότεροι και από εκείνους στα χρόνια του μνημονίου, έχουν υιοθετήσει το 48ωρο, με μηδενικές συμβάσεις εργασίας. Κι όλα αυτά, όταν στην Ευρώπη ανοίγει συζήτηση για τετραήμερη εργασία».

Καμία εκδήλωση

Ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ είπε ότι σε αντίθεση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, στην Ελλάδα δεν διοργανώθηκε καμία επίσημη ανοιχτή εκδήλωση για την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα ΥΑΕ, ενώ μία προγραμματισμένη εκδήλωση αναβλήθηκε. «Στη συγκεκριμένη εκδήλωση δεν καλέστηκα καν εγώ, ως αντιπρόεδρος ευρωπαϊκού οργανισμού. Από αυτό το γεγονός, φαίνεται η αντίληψη της κυβέρνησης για τον κοινωνικό διάλογο» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες στις οποίες συμμετέχει και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Υγεία και Ασφάλεια στην Εργασία, πάνω από 2.500 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους στη χώρα μας από ασθένειες που οφείλονται στο επαγγελματικό τους περιβάλλον. Ωστόσο στις σχετικές εκθέσεις του υπουργείου Εργασίας και του πρώην ΣΕΠΕ – νυν Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, στο σχετικό πεδίο αναγράφεται «μηδέν», είπε ο κ. Στοϊμενίδης. Φαίνεται πως στη χώρα μας κανένας δεν πεθαίνει από επαγγελματικές ασθένειες, αφού οι επίσημοι φορείς αδιαφορούν  να τις καταγράψουν.

Έλλειμμα δημοκρατίας

Το μεγάλο πρόβλημα, σύμφωνα με τον κ. Στοϊμενίδη, είναι η έλλειψη δημοκρατίας στο χώρο εργασίας. Τόνισε ότι ενώ υπάρχει ευρωπαϊκή υποχρέωση το 80% των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα να εργάζεται με Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, στην Ελλάδα το ποσοστό βρίσκεται περίπου στο 30% και στις μικρές επιχειρήσεις είναι κάτω από 10%. «Όταν λέμε ΣΣΕ, αναφερόμαστε φυσικά και στις εργασιακές συνθήκες, πέρα από τις μισθολογικές», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Η περιφρόνηση στην ανθρώπινη ζωή συνεχίζεται και μετά τα θανατηφόρα ή βαριά εργατικά ατυχήματα. Ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ μίλησε για τον «Γολγοθά των οικογενειών για δικαίωση της μνήμης του θύματος», με  πολυετείς δικαστικές διαμάχες που τις εξοντώνουν οικονομικά. «Το λιγότερο που έχει να κάνει η πολιτεία είναι η καταβολή επιδόματος για ανθρώπους που τραυματίζονται ή χάνουν τη ζωή τους», υπογράμμισε.

Τα εργατικά δυστυχήματα ανά κατηγορία

Σύμφωνα με την έρευνα της ΟΣΕΤΕΕ τα εργατικά δυστυχήματα  στην Ελλάδα φέτος κατανέμονται ως εξής:

• 28 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε εργασίες στον αγροτικό τομέα (σε χωράφια, κτηνοτροφικές μονάδες, μονάδες επεξεργασίας  αγροτικών προϊόντων).
• 26 στον κατασκευαστικό τομέα
• 2 ήταν οδηγοί
• 6 εργάζονταν σε οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης
• 8 σε επαγγέλματα  που σχετίζονται με τη θάλασσα
• 3 σε υπηρεσίες γραφείου
• 2 ήταν διανομείς
• 2 σε σώματα ασφαλείας
• 32 σε άλλες κατηγορίες (υπάλληλοι, εργάτες-μισθωτοί).

 Απουσία διαλόγου

Ο πρόεδρος της ΟΣΕΤΕΕ συμπλήρωσε ότι σε όλη την Ευρώπη η βάση για τα ζητήματα ΥΑΕ είναι η συμμετοχή των εργαζομένων στη λήψη αποφάσεων και ο κοινωνικός διάλογος.  Εδώ αντιθέτως «το εθνικό συμβούλιο για ΥΑΕ έχει συνεδριάσει μια φορά φέτος και μίλησε για τυπικά θέματα και όχι για στρατηγικές για το επόμενο διάστημα». Τα δε δυνδικάτα δεν έχουν κληθεί να υποβάλουν προστάσεις για το θέμα.

Ο πρόεδρος του Ερατικού Κέντρου Θεσσαλονίκης Χάρης Κυπριανίδης τόνισε ότι τα εργατικά ατυχήματα έχουν αυξηθεί ανησυχητικά, ειδικά μετά τον κορονοϊό, χτυπώντας το καμπανάκι «όχι απλά για τη λήψη μέτρων αλλά για μια εθνική στρατηγική όσον αφορά την υγεία και την ασφάλεια».

Ο Μάριος Τσελώνης , οργανωτικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Χειριστών Μηχανημάτων Έργων, που αριθμεί 16.000 εργαζόμενους, κατήγγειλε ότι καταγράφονται κάθε χρόνο περίπου 120-130 εργατικά ατυχήματα στον κλάδο. «Είναι τραγικό εν έτει 2024 να γίνονται τόσα ατυχήματα, ενώ τα μηχανήματα είναι τόσο σύγχρονα», δήλωσε.

Οι προτάσεις των συνδικάτων

Για την ενίσχυση της Υγείας και της Ασφάλειας στην Εργασία τα συνδικάτα διεκδικούν:

• Επιστροφή στο καθεστώς των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και η προσαρμογή της χώρας έως τον ερχόμενο Νοέμβριο στις ευρωπαϊκές οδηγίες που προκύπτουν από τον Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Πυλώνα.
• Αποτύπωση της πραγματικής  κατάστασης στα θέματα ΥΑΕ.
• Ισχυρή θεσμική και επιχειρησιακή λειτουργία των αρχών με επιστροφή του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας στη δομή του υπουργείου Εργασίας.
• Ουσιαστικό παραγωγικό διάλογο υπουργείου Εργασίας – Κοινωνικών Εταίρων με τη συμμετοχή και της εργατικής πλευράς ώστε να υπάρξουν κοινώς αποδεκτές λύσεις για την προστασία των εργαζομένων.