Γύρω στο Πάσχα, οι πρώτες νέες προσκλήσεις προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ (2021-2027), με πρώτο, το πρόγραμμα για την Ανταγωνιστικότητα (ΕΠΑνΕΚ). Οι υπηρεσίες ήδη δουλεύουν για τις εγκρίσεις του νέου ΕΣΠΑ, για να μην χαθεί καθόλου χρόνος και να μην υπάρξει «κενό χρηματοδότησης» μεταξύ των δύο προγραμματικών περιόδων, ενώ αναμένεται να ψηφιστεί, μέχρι αρχές Μαρτίου, ο νόμος για το νέο ΕΣΠΑ και αναμένονται και οι παρατηρήσεις για το σύνολο των προγραμμάτων από τις Βρυξέλλες.

Σημειώνεται ότι αν και η χώρα μας έλαβε πρώτη μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. το «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες στα τέλη του περασμένου Ιουλίου για το «κεντρικό ΕΣΠΑ» και ήταν και πάλι, η πρώτη χώρα που υπέβαλε το σύνολο των προγραμμάτων, τον περασμένο Οκτώβριο, ωστόσο, αναμένεται η τελική έγκριση από την ΕΕ μέχρι το Μάρτιο, καθώς η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται σε μια φάση εσωτερικού ελέγχου και έχουν παγώσει αρκετές διαδικασίες.

Στο μεταξύ ολοκληρώνεται και η δημόσια διαβούλευση για το σχέδιο νόμου με τίτλο: «Διαχείριση, έλεγχος και εφαρμογή αναπτυξιακών παρεμβάσεων για την Προγραμματική Περίοδο 2021-2027» και μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου θα πάει στη Βουλή για ψήφιση. Το σχέδιο νόμου αποτελεί αναγκαία συνθήκη προκειμένου να ενεργοποιηθούν τα νέα προγράμματα. Οι προετοιμασίες, για τις πρώτες δράσεις που θα προκηρυχθούν και οι οποίες θα στηρίζουν τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, αφορούν στους σημαντικότερους και μεγαλύτερους πυλώνες, δηλαδή τις επενδύσεις για την «πράσινη» και «ψηφιακή» μετάβαση των επιχειρήσεων και υπάγονται στην «ομπρέλα» του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα», ύψους 3,9 δισ. ευρώ, από τα συνολικά 26,18 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ.

Βασική φιλοσοφία είναι να μην υπάρχουν πολλές διαφορετικές προσκλήσεις αλλά μεγάλες προσκλήσεις, οριζόντιου χαρακτήρα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ταυτόχρονη πρόσβαση στη χρηματοδότηση, επιχειρήσεων από πλήθος κλάδων της οικονομίας. Ενδεικτικά, επισημαίνεται πως σε μία δράση αναβάθμισης παγίων σε ψηφιακό ή πράσινο επίπεδο θα μπορούν να ενταχθούν επιχειρήσεις λιανεμπορίου, τουρισμού και άλλων κλάδων και στόχος είναι οι προσκλήσεις να παραμένουν συνέχεια ανοιχτές, με συνεχή αύξηση του προϋπολογισμού, ώστε να υπάρχει συνεχής ροή αποτελεσμάτων, εντάξεων και πληρωμών. Αναλόγως την επένδυση, θα δίνεται ένα εύλογο χρονικό διάστημα στην επιχείρηση να κάνει την επένδυσή της και στην περίπτωση που δεν θα πραγματοποιείται η επένδυση, θα απεντάσσεται αυτόματα, έτσι ώστε να εντάσσεται η επόμενη επιχειρηματική προσπάθεια.

Επίσης εξετάζεται, οι προσκλήσεις, να βγαίνουν σε τακτικά χρονικά διαστήματα, προκειμένου ο ενδιαφερόμενος να γνωρίζει από πριν ότι π.χ. τον Σεπτέμβριο θα βγει η πρόσκληση που τον ενδιαφέρει.

Σημειώνεται ότι η ευθύνη για τη διαχείριση των προγραμμάτων παραμένει στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, εκτός των ΠΕΠ και του προγράμματος της Ψηφιακής πολιτικής. Οπότε ο σχεδιασμός αφορά και αυτό τον τομέα.

Βρίσκεται σε εξέλιξη μια διαδικασία συγχωνεύσεων επιτελικών δομών, εισάγονται δύο νέες υπηρεσίες για να “τρέχουν” έργα κρατικών ενισχύσεων και δημιουργείται ξεχωριστή δομή ειδικά για τις περιφέρειες, γιατί εκεί χρειάζεται καλύτερος συντονισμός και η βοήθεια που θα τους δοθεί θα είναι πολυεπίπεδη. Επιπλέον, δημιουργείται νέα μονάδα για τον διαχωρισμό των δράσεων του Ταμείου Ανάκαμψης, ενισχύεται η Ειδική Υπηρεσία Κρατικών Ενισχύσεων στο κομμάτι της διαχείρισης των χρηματοδοτικών εργαλείων και ετοιμάζεται μνημόνιο συνεργασίας με τους κοινωνικούς εταίρους, για τους πόρους που θα διαχειριστούν από το νέο ΕΣΠΑ και ποιες ακριβώς δράσεις θα υλοποιήσουν.

Παράλληλα αναπτύσσεται κι ένα σύστημα για να αποφεύγεται η διπλή χρηματοδότηση, να υπάρχει ξεκάθαρη στρατηγική, τι θα χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ και τι θα χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά θα υπάρχουν και συνέργειες ανάμεσα στα διαφορετικά Ταμεία ενώ θεσμοθετήθηκε και ένας μηχανισμός ωρίμανσης έργων το οποίο έχει βασικό όχημα το ΤΑΙΠΕΔ. Δηλαδή στο ΤΑΙΠΕΔ θα κατευθύνονται τα έργα που θα προτεροποιούνται από την Κυβερνητική Επιτροπή Στρατηγκών Δημοσίων Συμβάσεων που χρίζουν ιδιαίτερης μέριμνας. Πρόκειται για έργα του Ταμείου Ανάκαμψης που ξεπερνούν τα 50 εκατ. ευρώ και έργα του ΕΣΠΑ που ξεπερνούν τα 30 εκατ. ευρώ.