Μια νέα, μεγάλη και δύσκολη -πρακτικά και κοινωνικά- μεταρρύθμιση, αυτή του συστήματος αξιολόγησης αναπηρίας, πρέπει να προωθήσει μέσα στο καλοκαίρι το υπουργείο Εργασίας, όπως προκύπτει από τη 10η έκθεση μεταμνημονιακής αξιολόγησης της Κομισιόν.

Το νέο σύστημα αξιολόγησης της αναπηρίας, με βάση όχι μόνο τον ιατρικό φάκελο του ατόμου αλλά και της λειτουργικότητάς του, θα πρέπει να νομοθετηθεί μέσα στον Σεπτέμβριο. Βάσει αυτής της αξιολόγησης, θα καθορίζονται και οι παροχές σε είδος. Σύμφωνα δε, με τις δεσμεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το νέο σύστημα αξιολόγησης θα χρησιμοποιηθεί άμεσα για αποφάσεις παροχών σε είδος από το πρώτο τρίμηνο του 2022, καθώς η Κομισιόν κρίνει πως δεν απαιτείται η συνέχιση του πιλοτικού προγράμματος.

Στην πράξη, η δέσμευση της χώρας μας αφορά την εφαρμογή, σε όλες τις παροχές αναπηρίας, τη νέα προσέγγιση για τον προσδιορισμό της αναπηρίας με βάση τόσο την ιατρική όσο και τη λειτουργική αξιολόγηση. Έτσι, στο σχέδιο νόμου που αναμένεται το φθινόπωρο, θα πρέπει να υπάρχει πλήρης αξιολόγηση της επιλεξιμότητας των παροχών, ώστε το νέο σύστημα αξιολόγησης να χρησιμοποιηθεί άμεσα για αποφάσεις παροχών σε είδος, από το πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους.

Η Κομισιόν διαπιστώνει πως υπάρχει καθυστέρηση ως προς την πιλοτική επέκταση του συστήματος αξιολόγησης αναπηρίας κι επισημαίνει πως η υποβολή και αξιολόγηση αιτήσεων για τα νέα επιδόματα σε είδος χρησιμοποιώντας το σύστημα βάσει λειτουργικότητας, θα ξεκινήσει τον Μάρτιο του 2022. Το υφιστάμενο σύστημα αξιολόγησης ιατρικής βάσης θα διατηρηθεί για άλλα επιδόματα αναπηρίας.

Στο πεδίο της κοινωνικής πρόνοιας, η Κομισιόν καταγράφει την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του συστήματος επιδότησης των δημόσιων μεταφορών, που συνδέεται με την υλοποίηση του προγράμματος Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Μάλιστα, διαπιστώνεται η ορατή συνδρομή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος στη μείωση της φτώχειας, παρότι, όπως ξεκάθαρα επισημαίνεται στην έκθεση, το ποσοστό των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό εξακολουθεί να είναι από τα υψηλότερα στην ΕΕ (30% το 2019).

Για την ολοκλήρωση των δεσμεύσεων, που θα οδηγήσει στη συστηματική παροχή υπηρεσιών επανένταξης στην αγορά εργασίας όσων δικαιούνται ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, απαιτούνται μικρές παρεμβάσεις, που σύμφωνα με την ΕΕ καθυστέρησαν κυρίως λόγω της πανδημίας, όπως η προσαρμογή της πλατφόρμας της ΗΔΙΚΑ, ώστε να μπορεί να συνδεθεί με τα συστήματα πληροφορικής του ΟΑΕΔ και τα Κέντρα Κοινότητας, καθώς και η δημιουργία ενός οδηγού καθώς και λοιπό υποστηρικτικό υλικό.

Μόνιμος «πονοκέφαλος» η καθυστέρηση στις συντάξεις

Βάσει των δεσμεύσεων της ελληνικής κυβέρνησης προς τους εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η διοικητική και ουσιαστική ενοποίηση του ΕΦΚΑ θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2021, όταν -πάντα σύμφωνα με τις δεσμεύσεις- μειωθούν και οι εκκρεμότητες όσον αφορά την έκδοση νέων συντάξεων. Σύμφωνα με την Ε.Ε., οι καθυστερήσεις στις συντάξεις που καταγράφονταν στις προηγούμενες εκθέσεις δεν έχουν μειωθεί ακόμη, «αλλά οι αρχές λαμβάνουν μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της κατάρτισης προσωπικού, για να μειώσουν την περίοδο μεταξύ της υποβολής αίτησης και της έκδοσης της σύνταξης, στους 3 μήνες.

Μάλιστα, με στοιχεία Φεβρουαρίου, η Κομισιόν διαπιστώνει ότι μειώθηκαν ελαφρά οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του ΕΦΚΑ έναντι των ασφαλισμένων, για την πληρωμή νέων συντάξεων, στα 461 εκατ. ευρώ, από τα 494 εκατ. ευρώ του Δεκεμβρίου 2020.

Και καταγράφει μια σειρά από πρόσθετα μέτρα για την επιτάχυνση της εκκαθάρισης των καθυστερούμενων συντάξεων, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για πλήρη εκκαθάριση στο τέλος του 2021, όπως η εισαγωγή του μέτρου της προκαταβολής σε όσους έχουν υποβάλει αίτηση σύνταξης, η αύξηση του προσωπικού που ασχολείται με τη χειροκίνητη επεξεργασία των αιτήσεων και η δημιουργία μιας ειδικής ομάδας που έχει την πείρα να προτείνει αλλαγές όσον αφορά στα συστήματα πληροφορικής αλλά και διοικητικές αλλαγές καθώς και νομικές τροποποιήσεις που θα επιταχύνουν/διευκολύνουν την εκκαθάριση των συντάξεων.