Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζονται εκείνοι που δεν προνοούν προς αντιμετώπιση δυσαρέστων εξελίξεων, οι οποίες είναι προβλεπτές. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτές σχετίζονται με τις επιπτώσεις από τον τερματισμό αξιοποίησης του λιγνίτη. Στο παρελθόν συζητώντας για τερματισμό χρήσης εννοούσαμε την αξιοποίηση του συνόλου των κοιτασμάτων. Ούτε και τότε αναπτύξαμε στη χώρα μας κάποια στρατηγική. Θεωρώντας δεδομένη την τιμή του πετρελαίου, θεωρήσαμε και δεδομένα τα κριτήρια για την αξιοποίηση των αποθεμάτων λιγνίτη. Αποτέλεσμα να σπεύδουμε εκ των υστέρων να αξιοποιήσουμε με αυξημένο κόστος κοιτάσματα, που είχαν θεωρηθεί μη εκμεταλλεύσιμα! Η αυξημένη ζήτηση ενέργειας, η οποία μας είχε οδηγήσει ακόμη και σε αστάθεια του συστήματος, παρά τις επενδύσεις σε νέες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας με βάση δεκαετή προγράμματα, οδήγησε στην αναζήτηση νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων σε περιοχές πέραν των λεκανοπεδίων Κοζάνης-Πτολεμαΐδας και Μεγαλόπολης. Και βρέθηκαν και μάλιστα μεγάλα (Ελασσόνα, Δράμα), για την αξιοποίηση των οποίων γινόταν λόγος επί μακρόν.

Η ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων φτωχού πλην επαρκούς σε ποσότητα ορυκτού για την κάλυψη των αναγκών της χώρας επί σημαντικό χρονικό διάστημα οδήγησε σε εφησυχασμό για σημαντική περίοδο. Συνέβαλε σ’ αυτήν η μείωση της ζήτησης λόγω της αποβιομηχάνισης της χώρας κατά τη δεκαετία του 1980, την οποία βέβαια κάλυψε η σπάταλη κατανάλωση ενέργειας για οικιακή και εμπορική χρήση στα αστικά κέντρα προς αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ήταν τότε που οι εταιρείες κλιματιστικών συσκευών έκαναν «τρελές» πωλήσεις και έθεσαν σε κίνδυνο την ευστάθεια του συστήματος. Ακολούθησαν αρκετά καλοκαίρια αρκούντως ήπια, με συνέπεια, σε συνδυασμό με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, οι πωλήσεις κλιματιστικών να μειωθούν δραστικά. Μήπως ήταν ένας ακόμη μύθος προς διέγερση της αγοραστικής μανίας των βιούντων με την αίσθηση πλαστής ευμάρειας;

Και ενώ αυτές ήσαν οι εξελίξεις στο εσωτερικό, η ΕΕ έθεσε σε εφαρμογή την οδηγία για την απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Ήταν τότε που κατέρρευσε με πάταγο ο κόσμος του λεγομένου υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο καπιταλιστικός κόσμος του τραπεζικού κεφαλαίου στη μέθη του θριάμβου του διασάλπισε τη μομφή κατά του κράτους ως κακού επιχειρηματία. Και δεν ήταν λίγοι που αποδέχθηκαν το μύθευμα αυτό και πίστεψαν ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία αποτελεί την εγγύηση για την ανάπτυξη των χωρών. Στοιχεία και μάλιστα άφθονα κακοδιαχείρισης δημοσίων επιχειρήσεων υπήρχαν και σε καπιταλιστικές χώρες, όπως η δική μας. Από του σημείου αυτού μέχρι του να δεχθούμε ότι η αγορά ενέργειας έπρεπε να «απελευθερωθεί από τα κρατικά δεσμά» η απόσταση είναι τρομακτική. Παρά τις μύριες αδυναμίες των κρατικών επιχειρήσεων, λόγω του σφιχτού εναγκαλισμού αυτών με το κομματικό κράτος, το έργο τους υπήρξε σημαντικό. Απόδειξη η μέχρι και σήμερα εμπιστοσύνη του λαού μας στη ΔΕΗ, παρά τις εκμαυλιστικές και οχληρότατες προτάσεις ανταγωνιστών της για προσφορά φθηνής ενέργειας.

Η «απελευθέρωση» της αγοράς ενέργειας επετεύχθη με την υποταγή των κυβερνήσεων των ευρωπαϊκών χωρών στο αδηφάγο κεφάλαιο και τη με συνέπεια εξυπηρέτηση των συμφερόντων αυτού. Είχαμε εισέλθει ως χώρα στον ασφυκτικό κλοιό λόγω της γιγάντωσης του εξωτερικού χρέους από τον ασύνετο δανεισμό! Μικρή η δυνατότητα να αντιδράσουμε πλέον. Η κομματική αντιπαλότητα κρατούσε τον λαό σε έντονη αντιπαράθεση. Η κάθε κυβέρνηση θεωρούσε ως επιτυχία να εμφανίζει χαμηλούς δείκτες ανεργίας με την απορρόφηση των ναυαγών της ιδιωτικής βιομηχανίας στις ΔΕΚΟ. Και οι κυβερνώντες τον πλανήτη άρχισαν να τρομοκρατούν τους λαούς με την απειλή εκ της κλιματικής αλλαγής. Δεν χρειάζονταν κάν να δαπανήσουν για διαφήμιση των «σωτηρίων» εναλλακτικών μεθόδων παραγωγής ενέργειας. Πολιτικοί διακήρυσσαν στο διαπασών την ανάγκη στροφής προς την «πράσινη» ενέργεια έχοντας συνεπίκουρους κάποιους «υπερευαισθητοποιημένους» στην προστασία του περιβάλλοντος. Η παντελής αποβιομηχάνιση της χώρας, με συνέπεια την εισαγωγή όλων των νέων εγκαταστάσεων, η άθλια «ανακάλυψη» του εμπορίου ρύπων και η τρομακτική υποβάθμιση του περιβάλλοντος στις ασιατικές χώρες από τους ίδιους κύκλους συμφερόντων, που αγωνιούν δήθεν για το μέλλον του πλανήτη, δεν προκάλεσαν τον στοιχειώδη προβληματισμό μας! Και άρχισε η επιβολή προστίμων στη ΔΕΗ για την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακος και ογκώθηκε με τον χρόνο το ύψος των προστίμων, ώστε να βρίσκεται πλέον και εξ αυτού η μεγαλύτερη δημόσια επιχείρηση σε δεινή θέση.

Πολύς ο λόγος τελευταία για το ταμείο δίκαιης μετάβασης. Και δεν νοούμε ότι στον λεόντειο σχηματισμό, στον οποίο μετέχουμε, η δικαιοσύνη είναι απωλεσθέν αγαθό. Αν είχαν τη στοιχειώδη διάθεση αλληλεγγύης οι «εταίροι» μας, δεν θα μας περνούσαν βρόχο στο λαιμό, ενώ στενάζουμε υπό το βάρος του βιώσιμου χρέους, αφού αδυνατούμε να το μειώσουμε στο ελάχιστο. Και στρεβλώνουμε τη γλώσσα μας θεωρώντας το μη βιώσιμο, ενώ μη βιώσιμη είναι πλέον η «ελεύθερη» χώρα μας. Αν διέθεταν οι ισχυροί ίχνος αίσθησης ενοχής ότι μας συνέτριψαν οικονομικά με τη «βοήθεια» των ασκησάντων την εξουσία στη χώρα μας, δεν θα ήταν τόσο πιεστικοί στο να μας αποτελειώσουν! Αλλά πώς να την έχουν οι «εταίροι» μας, αφού δεν ζήτησαν ποτέ συγγνώμη από τον λαό μας εκείνοι, που υποτάχθηκαν σ’ αυτούς και εξυπηρέτησαν τα συμφέροντά τους; Μάλιστα με καύχηση ο πρωθυπουργός μας και ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός ανήγγειλαν ότι απαρτίζουν την πρώτη κυβέρνηση που προχωρά στην απολιγνιτοποίηση! Μάλιστα επικαλούνται τις φωνές αγωνίας για την κλιματική αλλαγή της ευαίσθητης νιότης μας! Διεκδικούν κατ’ αποκλειστικότητα από προηγηθείσες κυβερνήσεις, που συνέβαλλαν κι αυτές εν τινι μέτρω, τον «θρίαμβο» της καταβαράθρωσης της ΔΕΗ! Αντί να ζητήσουμε από τους δημίους μας περίοδο χάριτος για τον τερματισμό λειτουργίας των θερμικών σταθμών, θριαμβολογούμε για την επίσπευση της ημέρας εκτέλεσής μας!

Τώρα σε κατάσταση ελαφρού πανικού εν όψει των πολύ ορατών πλέον συνεπειών διάφοροι παράγοντες της αυτοδιοίκησης αναζητούν διέξοδο στα αδιέξοδα. Οι της αντιπολίτευσης αισθάνονται έντονη την ανακούφιση για το ότι άλλοι καλούνται να αντιταχθούν στις ζοφερές εξελίξεις για τις περιοχές που βλάπτονται οδυνηρά από την απολιγνιτοποίηση. Χωρίς την αίσθηση του εθνικού χρέους προσδοκούν σε κομματικά οφέλη. Και οι φιλοκυβερνητικοί ομιλούν για σχέδια χρηματοδότησης προς ανακούφιση των συνεπειών εκ της μεταβολής. Έγινε πρόταση μάλιστα και για την εναλλακτική παραγωγή υδρογόνου ως καυσίμου! Ήμουν σπουδαστής, όταν άκουσα για πρώτη φορά την έρευνα για την τιθάσευση και αξιοποιήσή του! Τώρα δειλά-δειλά, μετά πεντηκονταετία, ακούγεται η πιλοτική εφαρμογή του. Μακάρι η έρευνα να καταλήξει σε επιτυχία και η εφαρμογή του να γίνει ευρεία. Όμως οι συνέπειες από την απολιγνιτοποίηση έρχονται με μορφή τυφώνα. Μπορεί το πετρέλαιο να τείνει διεθνώς να εξαντληθεί, αλλά είναι σημαντικά τα κοιτάσματα φυσικού αερίου. Και το καύσιμο αυτό σχετίζεται με γεωστρατηγικά συμφέροντα. Είναι αρκετά εμφανές ότι στόχος τους είναι αυτό να υποκαταστήσει τον λιγνίτη, παρά τα λεγόμενα ότι δεν υπάρχει διάθεση διανομής στη χώρα μας εκ του κατασκευαζομένου αγωγού. Τελικά οι πολιτικοί μας θα υποστηρίξουν ότι έδωσαν μάχες για να αλλάξουν τη γνώμη των ισχυρών! Το άκρως θλιβερό είναι ότι διαρκώς είμαστε ηττημένοι «νικητές»!

«ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ»