Την Κυριακή 7 Μαρτίου 2021 θα τιμηθεί η επέτειος της απελευθέρωσης του Νεστορίου από τους κατακτητές, που πραγματοποιήθηκε στις 4 Μαρτίου 1943 από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ.

Ο φετινός εορτασμός θα είναι διαφορετικός από το παρελθόν λόγω Covid.

Δεν θα σταλούν προσκλήσεις, ούτε θα ζητηθεί η συμμετοχή του κόσμου. Με την παρουσία της Αντιδημάρχου Ι. Νταούτη, ως εκπροσώπου του Δήμου, θα γίνει μνημόσυνο στην εκκλησία των Ταξιαρχών, ενώ στην συνέχεια ο Ιερέας (μόνος) θα τελέσει επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των νεκρών της κατοχικής περιόδου και ο δήμαρχος Νεστορίου (μόνο) θα καταθέσει στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων. Οποιος φορέας ή πολίτης επιθυμεί να καταθέσει στεφάνι, θα το πράξει με δική του ευθύνη, καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, εφόσον το επιτρέπουν τα περιοριστικά μέτρα, ενώ αυτονόητο είναι ότι για κάθε κίνηση και ενέργεια πρέπει να τηρούνται όλα τα μέτρα που ισχύουν λόγω της πανδημίας.

Σύντομο ιστορικό 

Στις 4 Μαρτίου 1943 οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ απελευθέρωσαν το Νεστόριο από τους Ιταλούς, ξεκίνησαν τον αγώνα της αντίστασης κατά των κατακτητών, και το μετέτρεψαν σε έδρα της ελεύθερης περιοχής της Καστοριάς. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πρώτη αυτή οργανωμένη αντιστασιακή προσπάθεια σε επίπεδο νομού, έγινε υπό την ευθύνη και πρωτοβουλία του ΕΑΜ, αλλά συμμετείχαν σ΄ αυτήν όλες οι αντιστασιακές δυνάμεις του νομού, ανεξάρτητα από τις πολιτικές αποχρώσεις των ομάδων και την πολιτική τοποθέτηση των στελεχών.

Το Νεστόριο στη συνέχεια συμμετείχε καθολικά στο ΕΑΜ, έδωσε 500 μαχητές (άνδρες και γυναίκες) στο ένοπλο σκέλος του, τον ΕΛΑΣ, έγινε ο χώρος φιλοξενίας όλων των πολιτικών και στρατιωτικών στελεχών του νομού και ο χώρος αποφάσεων για τις επιχειρήσεις που ακολούθησαν. Για τον λόγο αυτόν υπέστη τα πάνδεινα από τους Ιταλούς-Γερμανούς και κομιτατζήδες.

1. Κάηκε 2 φορές. Τον Απρίλιο του ’43 από τους Ιταλούς κομιτατζήδες και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς από τους Γερμανούς-κομιτατζήδες. 680 σπίτια έγιναν στάχτη, μαζί με όλες τις περιουσίες και τα υπάρχοντα των Νεστοριτών.

2. Βομβαρδίστηκε ανηλεώς από τους Ιταλούς από το 40 έως τον Σεπτέμβριο του ’43.

3. Εζησαν όλοι οι κάτοικοι του Νεστορίου 18 μήνες σε σπηλιές.

4. Εδωσε 62 νεκρούς την περίοδο 40-44 στον απελευθερωτικό αγώνα που κατανέμονται ως εξής: 13 νεκροί από βομβαρδισμούς και ναρκοθετήσεις. 2 εξαφανίστηκαν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. 13 εκτελέστηκαν. 13 σκοτώθηκαν ως ένοπλοι μαχητές στις επιχειρήσεις με Ιταλούς-Γερμανούς- κομιτατζήδες. 21 έχασαν την ζωή τους στις σπηλιές.