Σκοπός των διατάξεων που συμπεριλαμβάνονται στα 59 άρθρα του «πλαισίου λειτουργίας υπαίθριων εμπορικών δραστηριοτήτων» είναι να καθοριστούν κανόνες στον αχαρτογράφητο χώρο των λαϊκών αγορών, του στάσιμου και πλανόδιου εμπορίου, στις εμποροπανηγύρεις, τις κυριακάτικες, χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές αγορές ακόμη και στις κινητές καντίνες.

Τα κύρια σημεία

Μεταξύ των αλλαγών που έρχονται οι κυριότερες είναι:

• Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα. Θεσπίζεται η λειτουργία Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, μιας ηλεκτρονικής βάσης όπου θα καταγραφούν όλοι οι αδειούχοι πωλητές, είτε είναι παραγωγοί είτε επαγγελματίες, τα είδη και οι ποσότητες που διακινούν και τα πρόστιμα που ενδεχομένως τους επιβάλουν.

Το ΟΠΣ θα έχει μητρώο αδειών, μητρώο ελέγχων-προστίμων και λαϊκών αγορών. Για πρώτη φορά θα υπάρχει επίσημη εικόνα για το υπαίθριο εμπόριο και όσους δραστηριοποιούνται σε αυτό.

• Αδειες παραγωγών πωλητών. Τροποποιήσεις έρχονται στο καθεστώς της αδειοδότησης των παραγωγών αγροτικών προϊόντων στις λαϊκές αγορές και στο λοιπό υπαίθριο εμπόριο. Οι παραγωγοί θα αδειοδοτούνται από τους δήμους κατοικίας τους αποσαφηνίζοντας το προηγούμενο θολό τοπίο της αδειοδοτούσας αρχής.

Παραμένει σε ισχύ η διάταξη πως στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη η έκδοση και ανανέωση αδειών θα γίνεται από τις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, αντίστοιχα.

Επιπλέον, άδεια παραγωγού θα μπορούν να παίρνουν, εκτός από τους επαγγελματίες αγρότες, αγροτικοί και γυναικείοι συνεταιρισμοί, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών.

Για πρώτη φορά άδειες παραγωγού θα έχουν το δικαίωμα να αποκτήσουν και φυσικά πρόσωπα που παράγουν είδη λαϊκής τέχνης, κοσμήματα, καλλιτεχνήματα και λοιπά έργα πρωτότυπης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Για αυτούς δεν θα επιτρέπεται η δραστηριοποίηση στις λαϊκές αγορές.

• Καταργείται η αυτοπρόσωπη προσέλευση στις λαϊκές αγορές, εφόσον ο παραγωγός αναπληρώνεται από τη σύζυγο ή τα τέκνα.

• Ελεγχοι για ψευτοπαραγωγούς. Οι έλεγχοι για τις άδειες παραγωγών αγροτικών προϊόντων θα γίνονται εκ των υστέρων και δειγματοληπτικά. Αφού ο αγρότης θα υποβάλλει τα δικαιολογητικά του, θα παίρνει την άδεια, και στη συνέχεια θα γίνονται αυτοψίες (στις δηλωθείσες γεωργικές εκμεταλλεύσεις τους) για να διαπιστωθεί αν όντως υπάρχει η παραγωγή των προϊόντων που δηλώνονται.

• Αλλαγή του τρόπου αδειοδότησης των επαγγελματιών πωλητών. Προτεραιότητα κατά 60% θα δίνεται στις ευπαθείς ομάδες όπως άτομα με αναπηρία, πολύτεκνοι, τρίτεκνοι κλπ. και κατά 40% σε ανέργους. Ωστόσο η αδειοδότηση όπως και η κατανομή θέσεων στις αγορές θα γίνεται με σύστημα μοριοδότησης λαμβάνοντας υπόψη και τα εισοδηματικά κριτήρια.

• Διακριτή σήμανση. Πράσινα ταμπελάκια στους πάγκους τους, με τα ονοματεπώνυμά τους θα φέρουν οι παραγωγοί και μπλε οι επαγγελματίες πωλητές.

• Κανόνες λειτουργίας σε παζάρια. Τάξη επιδιώκεται να μπει και στις λεγόμενες εμποροπανηγύρεις, κυριακάτικες, χριστουγεννιάτικες και πασχαλινές αγορές. Οι δήμοι είναι αρμόδιοι ώστε να θεσπίσουν κανόνες λειτουργίας και αδειοδότησης. Τίθενται σαφή χρονικά όρια λειτουργίας αυτών των αγορών.

• Κανόνες επιείκειας. Στα πρότυπα λειτουργίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού καθιερώνεται και σε αυτές τις αγορές η μείωση ή και η απαλλαγή προστίμων σε όσους παραβάτες συνεργαστούν με τις αρμόδιες Αρχές, συμβάλλοντας στη διερεύνηση υποθέσεων που έχουν να κάνουν με παράνομη ή παράτυπη διακίνηση εμπορευμάτων, φοροδιαφυγή και διαφθορά στον χώρο των υπαίθριων αγορών.

• Καθιερώνονται 28 κατηγορίες προστίμων. Με τις διατάξεις του νομοσχεδίου κατηγοριοποιούνται 28 παραβάσεις στο υπαίθριο εμπόριο με χρηματικά πρόστιμα που κυμαίνονται από 100 έως και 3.000 ευρώ αλλά και με κυρώσεις όπως προσωρινή αλλά και οριστική ανάκληση της άδειας.

• Αγορές καταναλωτών. Καθιερώνονται οι αγορές χωρίς μεσάζοντες δίνοντας την πρωτοβουλία διοργάνωσης σε ενώσεις πολιτών και ΚΟΙΝΣΕΠ.

Οι αριθμοί

Μία άδεια λαϊκής αγοράς ανά 20 μέλη δικαιούται κάθε αγροτικός συνεταιρισμός, ομάδα ή οργάνωση παραγωγών και όχι παραπάνω από 10 άδειες.

3.000 ευρώ είναι το πρόστιμο για την έλλειψη άδειας σε λαϊκές αγορές και ταυτόχρονη ενημέρωση του δήμου για τυχόν διεκδίκηση των δικαιωμάτων του από τη χρήση χώρου.

3 μήνες στέρησης της άδειας και ενημέρωση και της οικείας ΔΟΥ για όσους δεν χρησιμοποιούν ταμειακή μηχανή.

2.000 ευρώ και προσωρινή ανάκληση της άδειας για ένα έτος σε όσους παραγωγούς κάνουν ψεύτικες δηλώσεις για παραγόμενες ποσότητες.