Η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων της κατηγορίας 5, όπως όλα δείχνουν θα λήξει οριστικά στις 30 Σεπτεμβρίου, αφού η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος εμφανίζεται αμετακίνητη από την αρχική της θέση να μην δοθεί επιπλέον παράταση στην προθεσμία, παρά τα αλλεπάλληλα αιτήματα του τεχνικού κλάδου, των συμβολαιογράφων και των λογιστών αλλά και των ιδιοκτητών ακινήτων.

Έτσι, από την 1η Οκτώβριου 2020 δεν θα τακτοποιούνται πλέον τα αυθαίρετα που ανήκουν στη λεγόμενη Κατηγορία 5 (αυτά δηλαδή που δεν έχουν καμία οικοδομική άδεια ή έχουν υπέρβαση – τουλάχιστον κατά 40% στην κάλυψη και στη δόμηση ή καθ’ ύψος πάνω από 20%).

Η τρίμηνη παράταση (έως τα τέλη Σεπτεμβρίου) έχει ήδη ανακοινωθεί από τον υπουργό Περιβάλλοντος Κωστή Χατζηδάκη και θα κατατεθεί στο σχέδιο νόμου «Προώθηση της ηλεκτροκίνησης». Από την 1η Οκτωβρίου και μετά το σκηνικό αλλάζει και η τακτοποίηση ενός αυθαίρετου θα θεωρείται ολοκληρωμένη μόνο στην περίπτωση που ο ιδιοκτήτης έχει ολοκληρώσει την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτηρίου.

Αν δεν δινόταν παράταση, το σκηνικό για την τακτοποίηση αυθαιρέτων θα άλλαζε από την 1η Ιουλίου 2020.

Ωφελούμενοι από τη νέα παράταση είναι οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων που δεν έχουν, όπως προαναφέρθηκε, καμία οικοδομική άδεια. Σε αυτούς, δίνεται ακόμα μια ευκαιρία για να προβούν στην τακτοποίηση των αυθαιρέτων αλλά και να κάνουν χρήση (αυτό ισχύει για όλους τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων) των ευνοϊκών ρυθμίσεων που προβλέπονται από τον ισχύοντα νόμο, όπως η δυνατότητα εξόφλησης σε 100 δόσεις των προστίμων, η μείωση κατά 20% σε όσους ιδιοκτήτες πληρώσουν εφάπαξ το πρόστιμο και κατά 10% σε όσους καταβάλουν το 30% του προστίμου.

Έτσι οι ιδιοκτήτες οι οποίοι διαθέτουν αυθαίρετα που ανήκουν στη λεγόμενη Κατηγορία 5 και δεν προχωρήσουν στην τακτοποίησή τους έως το τέλος του Σεπτεμβρίου παίρνουν το ρίσκο είτε αυτά να κατεδαφιστούν είτε να είναι πολύ υψηλό το κόστος διατήρησής τους.

Έρχονται «τσουχτερά» πρόστιμα

Από την 1η Οκτωβρίου θα παύσει η δυνατότητα τακτοποίησης κτισμάτων της κατηγορίας 5, καθώς η καταληκτική ημερομηνία υπαγωγής για τα εν λόγω κτίσματα είναι η 30ή Σεπτεμβρίου. Για όσα κτίσματα έχουν μικρότερες παραβάσεις (κατηγορίες 1 – 4), η δυνατότητα τακτοποίησης θα εξακολουθήσει να υφίσταται έως τις 31 Μαρτίου 2026 αλλά με προσαυξημένα πρόστιμα, τα οποία θα κλιμακώνονται ανάλογα με το χρόνο υπαγωγής των αυθαιρέτων.

Όπως προβλέπεται, από την 1η Οκτωβρίου το ενιαίο ειδικό πρόστιμο αυξάνεται:

•  Κατά 10% αν η αυθαίρετη κατασκευή βρίσκεται σε περιοχές προστασίας για τις οποίες έχουν εκδοθεί και ισχύουν προεδρικά διατάγματα.
• Κατά 20% αν η αυθαίρετη κατασκευή υπαχθεί στο νέο καθεστώς από την 1η Οκτωβρίου 2020 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2021.
• Κατά 25% αν υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2021 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2022.
• Κατά 30% αν υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2022 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2023.
• Κατά 35% αν υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2023 μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2024.
• Κατά 40% αν υπαχθεί από την 1η Οκτωβρίου 2024 μέχρι τις 31 Μαρτίου 2026.

Για τα αυθαίρετα με μικρότερες παραβάσεις, όσοι ιδιοκτήτες επιλέξουν να προχωρήσουν με βάση τα όσα θα ισχύσουν από την 1η Οκτωβρίου και μετά θα έχουν ένα περιθώριο έως τις 31 Μαρτίου 2026.

Αυτό το χρονικό περιθώριο ωστόσο δεν σημαίνει πως πρόκειται για νέα παράταση. Και αυτό διότι με το νέο καθεστώς θεσπίζονται νέα κλιμακωτά πρόστιμα τα οποία θα υπολογίζονται ανάλογα με τον χρόνο τακτοποίησής τους και σύνδεσης -εφαρμογής με την Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου.

Επιπλέον, με την ίδια τροπολογία παρατείνεται και η ισχύς των οικοδομικών αδειών, των αδειών δόμησης και των αναθεωρήσεών τους μέχρι το τέλος του 2022.