Μέσα σε καθεστώς απόλυτης αβεβαιότητας, λόγω των πρωτόγνωρων συνθηκών που έχει δημιουργήσει η υγειονομική κρίση, ο κοινωνικός προυπολογισμός, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού 2021, όπως κατατέθηκε χθες στη Βουλή, προβλέπει πλεόνασμα 754 εκατομμυρίων ευρώ, παρουσιάζοντας βελτίωση κατά 578 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το 2020, παρά τη μείωση των εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες, που ωστόσο αγγίζει μόνο τον ΟΑΕΔ.

Λιγότερα έκτακτα μέτρα, χαμηλότερη κρατική χρηματοδότηση, αύξηση των εσόδων λόγω της ανάσχεσης της ανεργίας και αύξηση της συνταξιοδοτικής δαπάνης, όχι γιατί θα αυξηθούν οι συντάξεις αλλά γιατί εκτιμάται ότι θα δοθούν περισσότερες από αυτές που η έκδοσή τους εκκρεμεί εδώ και χρόνια, προβλέπει μεταξύ άλλων ο κρατικός προϋπολογισμός.

Βέβαια και ο κοινωνικός προϋπολογισμός, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του κρατικού προϋπολογισμού όπως κατατέθηκε την Παρασκευή στη Βουλή, στηρίζεται σε δύο εξαιρετικά ευμετάβλητους παράγοντες, απόλυτα αλληλεξαρτώμενους, που στο τέλος, θα κρίνου και την τύχη των προβλέψεων, για πλεόνασμα 754 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για το ύψος της ανεργίας και τα έσοδα του e-ΕΦΚΑ από εισφορές.

Το οικονομικό επιτελείο έχει ενσωματώσει στις προβλέψεις του τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, αλλά και το δικαίωμα προσλήψεων χωρίς ασφαλιστικές εισφορές για έξι μήνες (ξεκίνησε από την 1η Οκτωβρίου 2020). Παράλληλα, έχει μειώσει σημαντικά την κρατική χρηματοδότηση στον e-ΕΦΚΑ και έχει αυξήσει την χρηματοδότηση του ΟΑΕΔ, όχι όμως κατά το ύψος των κεφαλαίων που του αφαιρούνται, λόγω της μείωσης των εισφορών. Και παρ’ όλα αυτά, εκτιμά ότι το ισοζύγιο των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης θα έχει πλεόνασμα ύψος 754 εκατ. ευρώ, αυξημένο σε σχέση με το 2020 κατά 578 εκατ. ευρώ.

Βέβαια, ο αρχικός προϋπολογισμός του τρέχοντος έτους που κατατέθηκε πέρσι τέτοια εποχή στη Βουλή έκανε λόγο για πλεόνασμα 1,79 δισ. ευρώ στα ταμεία, τον ΟΑΕΔ, τον ΟΠΕΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ, καθώς τα όσα συνέβησαν από τον Μάρτιο και μετά, σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο σε σενάρια ταινιών επιστημονικής φαντασίας είχαν προβλεφθεί…

Ο e-ΕΦΚΑ

Πλεόνασμα της τάξης των 418 εκατ. ευρώ προβλέπει για το 2021 ο προϋπολογισμός και για τον e-ΕΦΚΑ. Μάλιστα, το 2020 φαίνεται πως θα κλείσει τελικά με πλεόνασμα 700 εκατ. ευρώ έναντι πλεονάσματος 1,02 δισ. ευρώ που είχε αρχικά προϋπολογιστεί.

Κρίσιμη για την τύχη του υπερ-ασφαλιστικού φορέα θεωρείται η πορεία των εσόδων, με τον κρατικό προϋπολογισμό του 2021 να εκτιμά ότι θα υπάρχει μείωση ύψους 1,08 δισ. ευρώ, λόγω της μειωμένης κρατικής χρηματοδότησης κατά 1,9 δισ. ευρώ, δεδομένου ότι εντός του τρέχοντος έτους ο e-ΕΦΚΑ επιχορηγήθηκε με το ποσό των 1,4 δισ. ευρώ για την εφάπαξ πληρωμή των αναδρομικών. Επιπλέον, μειωμένες κατά 632 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020 αναμένονται και οι έκτακτες μεταβιβάσεις που λαμβάνει ο ΕΦΚΑ, για την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζόμενων που πλήττονται από την πανδημία, με το υπουργείο Οικονομικών να προεξοφλεί ότι θα χρειαστούν λιγότερα μέτρα ανάσχεσης της πανδημίας εντός του 2021.

Αντίθετα, εκτιμάται ότι οι ασφαλιστικές εισφορές, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από ρυθμίσεις οφειλών, θα είναι αυξημένες κατά 1,08 δισ. ευρώ, καθώς η κυβέρνηση αναμένει δραστική επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας και ενίσχυση της απασχόλησης.

Στον τομέα των δαπανών, αυτές εκτιμώνται μειωμένες κατά περίπου 1 δισ. ευρώ σε σχέση με το τρέχον έτος, λόγω της εφάπαξ πληρωμής των αναδρομικών εντός του 2020. Οι δαπάνες για συντάξεις βέβαια, θα αυξηθούν κατά περίπου 500 εκατ. ευρώ, όχι γιατί θα αυξηθούν οι απολαβές, αλλά γιατί θα πληρωθούν περισσότερες συντάξεις, με το υπουργείο Εργασίας να πιστεύει ότι θα υπάρξει έως το τέλος του 2021 εκκαθάριση όλων των εκκρεμών αιτήσεων.

Συγκρατημένα αισιόδοξες είναι και οι εκτιμήσεις για την πορεία της απασχόλησης στη χώρα μας τον επόμενο χρόνο καθώς εκτιμάται ότι η συνολική απασχόληση θα αυξηθεί τον επόμενο χρόνο κατά 3,8% και η ανεργία από 18,9% στο τέλος του 2020, θα υποχωρήσει στο 17,9%. Η αισιοδοξία αυτή μεταφέρεται και στον προϋπολογισμό του ΟΑΕΔ καθώς εκτιμάται ότι θα κλείσει τον επόμενο χρόνο με πλεόνασμα 91 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 720 εκατ. ευρώ το 2020.

Ειδικότερα προϋπολογίζεται υστέρηση καθαρών εσόδων από εισφορές υπέρ ΟΑΕΔ κατά 650 εκατομμύρια ευρώ. Συνολικά, η μείωση αγγίζει τα 816 εκατομμύρια ευρώ, συμπεριλαμβανομένης και της απώλειας του e-ΕΦΚΑ. Για την αναπλήρωση των εσόδων, έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας ισόποση μεταβίβαση: 571,2 εκατομμύρια ευρώ θα δοθούν ως επιχορήγηση στον ΟΑΕΔ, καλύπτοντας την καθαρή απώλεια εσόδων για τον Οργανισμό, ενώ 244,8 εκατομμύρια ευρώ που θα έπρεπε να επιστραφεί από τον ΟΑΕΔ στον e-ΕΦΚΑ ως κοινωνικός πόρος θα δοθεί απευθείας στον e-ΕΦΚΑ. Συμπερασματικά, το ισοζύγιο του ΟΑΕΔ για το 2021 εκτιμάται πλεονασματικό κατά 91 εκατομμύρια ευρώ, έναντι της εκτίμησης για έλλειμμα 720 εκατομμύρια ευρώ το 2020 κυρίως λόγω των έκτακτων μέτρων λόγω κορονοϊού.

Αυξημένος είναι ο προυπολογισμός του ΟΠΕΚΑ, καθώς εκτιμάται πως λόγω της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης θα αυξηθούν οι δικαιούχοι των προνοιακών επιδομάτων λόγω και της συμπίεσης των εισοδημάτων. Επιπρόσθετα, προβλέπεται η υλοποίηση του προγράμματος «ΓΕΦΥΡΑ» που αφορά στην επιδότηση της πρώτης κατοικίας για δανειολήπτες που επλήγησαν από την πανδημία ύψους 108 και 280 εκατ. ευρώ για τα έτη 2020 και 2021 αντίστοιχα, ενώ παράλληλα ο ΟΠΕΚΑ αναλαμβάνει την καταβολή του επιδόματος στέγασης που θεσπίζει ο κώδικας διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας σε δανειολήπτες, με δημοσιονομικό κόστος 100 εκατ. ευρώ για το 2021.